mâ'

(a. i. c. : miyâh) : su. (bkz. : âb). Bi-l-mâ' : hidra. Havz-r mâ' : su havuzu. Kibrît-i mâ' : kim. hidrosülfirik. Klor ma' : kim. hidroklorik. Mikyâs-ı mâ' : fiz. hidrometre.

Müvellid-ül-ma'

kim. hidrojen, fr. hydrogfcne.

Müvellid-ül-humûza

kim. oksijen, fr. oxygene. Tedâvî bi-l-mâ' : su tedavisi.

mâ'-i câri

akar su

mâ'-i billûrî

billûrlaşma suyu.

mâ'-i ebyaz

hek. bir perdeden dolayı görüş kuvvetinin kaybolması.

mâ-i harâciyye

Arap toprakları dışındaki sular. [Dicle, Fırat gibi büyük nehirler]

mâ'-i lezîz

tatlı su.

mâ'-i mukattar

damıtık su.

mâ'-i râkid

durgun su.

mâ'-i zerrin

altın suyu.

mâ'-ül-bahr

deniz suyu.

mâ'-ül-hayât

hayat suyu. (bkz. : âb-ı hayât).

mâ-

(a. e.) : 1) o şey ki, şu nesnedeki. mâ-ba’d : alttaki, sondaki. mâ-beyn : aradaki iki şeyin arası. 2) nefi edatı, (bkz. : lâ). mâ-fi-l-yed : huk. münâsahadaki ilk mes'eleler-de vârislerden her birine isabet eden ve murisin veresesine taksimi lâzım gelen miktar.

mâ

(f. zm.) : biz.

ma', maa

(a. e.) : ile, beraber, birlikte.

maa-fâiz

faizle birlikte.

maâb

(a. i.) : 1) ayıp yeri. 2) ayıp.

maâbid

(a. i. ma'bed'in c.) : ibâdet edecek yerler, tapınaklar.

maâbid-i Islâmiyye

islâm ma'bedleri; mescid ve camiler.

maâbir

(a. i. ma'bed'in c.) : çitler, geçilecek yerler, köprüler, kemerler. Turuk u maâbir : yollar ve geçitler. Turuk ve maâbir nezâreti : [eskiden] nâfia vekâleti.

maâcîn

(a. i. ma'cûn'un c.) : hamur kıvamına getirilmiş, yuğurulmuş şeyler. maâcîn-i tıbbiyye : hekimliğe âit macunlar.

maâd

(a. i. avdet'den.) : 1) dönülen, dönüp gidilecek yer. 2) âhiret. 3) dönüş, geri gidiş. 4) tas. gaye, amaç, ulaşılacak yer.5) dünyadan sonraki hayat. Akl-i maâd : geleceği, bundan sonraki hayâtı kavrama, llm-i maâd : hayat sonu bilgisi, fr. eschatologie. Mebde ü maâd : gelinen ve gidilecek olan yer; insanın dünyâya gelişi ve dönüşü. Yevm-i maâd : kıyamet günü, tekrar dirilme günü. (bkz. : rûz-i mahşer).

mâ-adâ

(a. e.) : -den başka, (bkz. : mâ-halâ).

maâdin

(a. i. ma'den'in c.) : mâdenler.

maâdin-i seb'a

(yedi mâden) : altın, gümüş, bakır, kalay, demir, kurşun, nikel.

maâdiyyat

(a. i. c.) : eskatologya, fr. eschatologie. (bkz. : ilâhiyyât).

maa-hazâ

(a. bağ.) : böyle iken, bununla beraber.

maâhid

(a. i. ma'hed'in c.) : akit, antlaşma yapılan, sözleşilen yerler.

maaış

(a. i. maişet m c.) : (bkz. : maâyiş).

maâk

(a. i.) : mezhep; meslek. 2) sığınacak yer. (bkz. : melâz, penâh).

maâkıd

(a. i. ma'kad'ın c.) : ma'kadler, akdedilecek yerler.

maâkıl

(a. i. ma'kıl, ma'kale, ma'kule'nin c.) : 1) sığınacak yerler. 2) kan pahalan.

maakka

(a. i.) : çocuğun anaya babaya olan itaatsizliği.

maa-l-cemâe

(a. zf.) : cemaatle, cemaatle birlikte.

maa-l-esef

(a. zf.) : esefle [söylüyorum] , yazık ki.

maa-l-iftihâr

(a. zf.) : iftiharla, övünerek.

maâlî

(a. i. ma'lât'ın c.) : 1) yüksek, derin fikirler. İdrâk-i maâlî : yüksek, derin fikirleri kavrama. 2) şerefler, ululuklar. İk-tisâb-ı maâli : şerefler, ululuklar kazanma. Meyl-i maâlî : ululuğu, derin şeyleri öğrenme hevesi.

maâlif

(a. i. ma'lef'in c.) : alef, ot, saman, hayvan yemi gibi şeyler konulan yerler.

mailim

(a. i. ma'lem'in c.) : 1) izler, eserler, nişaneler. 2) dînî inanmalara âit meseleler.

maâlim-ül-hayr, mailim-ül-yakîn

dînî itikatlara âit yazılmış iki eser.

maa-l-kerâha

(a. zf.) : kerâhatle, istemeyerek, zorla.

maal-memnûniyye

(a. zf.) : memnuniyetle, memnunlukla, seve seve.

maa-mâ-fîh

(a. zf.) : bununla beraber, böyle iken, böyle ise de.

maan

(a. zf.) : beraber, birlikte, (bkz. : mashûben).

maân

(a. i.) : mekân, (bkz. : monzil).

maâmi'

(a. i. ma'maa'nın c.) : ateş çatırtıları.

maânî

(a. i. ma'nâ'nın c.) : mânâlar, İlm-i maânî : lügat ve sentaks mes'eleleriyle, sözün maksada uygunluğundan bahseden ilim.

maâr

(a. i.) : ar ve hayaya sebep olacak şeyler.

maârî

(a. i.) : insanın dâima çıplak kalan âzası.

maârîc

(a. i. mi'râc'ın c.) : merdivenler.

maârif

(e. i. ma'rifet'in c.) : 1) ma'rifetler, bilimler. 2) bilgi, kültür.

maârif-i rabbâniyye

ilâhî bilgiler.

maârif-i mütenevvie

türlü türlü bilgiler.

Maârif-i Umûmiyye Nezâreti

Maârif Vekâleti, Mâarif Vekilliği, Millî Eğitim Bakanlığı.

maârif-mend

(a. s. c. : maârif-mendân) : bilgili bilgi sahibi.

maârif-mendân

(a. f. b. s. maârif-mend'in c.) : bilgililer, bilgi sahibi olanlar.

maârif-perver

(a. f. b. s.) : maârifi seven, maârifle ilgili şeyleri koruyan.

maârif-perverâne

(a. f. zf.) : maârif pervercesine, maârifi korurcasına.

maârif-perverî

(a. f. b. i.) : maârifi sevme, maârifle ilgili şeyleri koruma.

maârik

(a. i. ma'rek, ma'reke'nin c.) : savaş meydanları.

maârîz

(a. i. mi'râz'ın c.) : kapalı [mânâlar]

maâsır

(a. i. ma'sara'nın c.) : üzüm, susam ve sâirenin sıkılacağı yerler.

Maâsî

(a. i. ma'syet) : 1) âsîlikler, isyanlar, itaatsizlikler. 2) günahlar.

maaş

(a. i. ayş'den.) : 1) yaşayış, dirlik. 2) geçinecek şey. 3) (c. : maâşât) me'-murlara, emeklilere, dul ve yetimlere verilen aylık. Akl-ı maa : geçim, kazanç düşüncesi, maîşet derdi. Ocd-maâş : hareketi, yaşayışı fena olan. Teng-maâş : geçimi dar, sıkıntılı.

maâşât

(a. i. Maaş 3 ün c.) : me'murlara, emeklilere, dul ve yetimlere verilen aylıklar.

maâşir

(a. i. ma'şer'in c.) : cemaatler, topluluklar, güruhlar.

maâtıf

(a. i. ma'tıf, mı'taf'ın c.) : bakılacak, gözlenilecek yerler.

maâtîr

(a. s. mı'târ'ın c.) : dâima güzel koku sürünenler.

maa-t-teessüf

(a. zf.) : teessüfle, esefle, yazık ki.

maâvil

(a. i. mi'vel'in c.) : külünkler, taş, kaya parçalamaya yarayan sivri kazmalar.

maavin

(a. i. maûnet'in c.) : 1) yardımlar. 2) azıklar, yol yiyecekleri.

maâyib

(a. i. ayb'dan. maîb'in c.) : ayıp sayılan şeyler, kusurlar, lekeler.

maâiş

(a. i. maîşet'in c.) : geçinmeler, geçinişler, geçinmek için lüzumlu şeyler.

maâz

(a. i.) : sığınacak yer. (bkz. : ilticâ-gâh, melce).

maa-zâlik

(a. e.) : bununla beraber, şu var ki.

maâz-Allah

(a. n.) : 1) yegâne sığınacak Allah’tır. 2) Allah korusun, Allah esirgesin, Allah saklasın.

maâzım

(a. s. mu'zam'ın c.) : en büyük kısımlar [bir şeyin]

maâzır

(a. i. me'zer'in c.) : sığınacak yerler.

maâzır

(a. i. ma'zeret'in c.) : mazeretler.

maâzîr

(a. i. mi'zâr'ın c.) : perdeler.

maa-ziyâdetin

(a. zf.) : ziyadesiyle, fazlasıyla, bol bol.