muh

(a. i.) : (bkz. : muhh).

muhâb

(a. s.) : kendisinden korkulan, ürkülen.

muhâbâ

korku, ihtiraz, çekingenlik, (bkz. : perva). Bî-muhâbâ : korkusuz, çekinmeden, (bkz. : bî-pervâ).

muhabbet

(a. i.) : [doğrusu : "mahabbet" dir] . (bkz. : mahabbet).

muhabbet-ârâ

(a. f. b. s.) : sevgi beziyen. [aslı : "mahabbet-ârâ" dır]

muhabbet-kâr

(a. f. b. s.) : muhabbetli, sevgiyi gösteren, [aslı : "mahabbet -kâr" dır]

muhabbet-nâme

(a. f. b. i.) : 1) sevgi mektubu. 2) dostça mektup. [doğrusu : "mahabbet-nâme" dir]

Muhârebat

(a. i. muhâbere'nin c.) : haberleşmeler.

muhabere

(a. i. haber'den. c. : muhâberât) : haberleşme; mektuplaşma. Hutût-i muhabere : telgraf hatları.

muhabere me'muru

telgrafçı.

muhabir

(a. s. haber'den) : haberci, haber veren kimse; bir yerden gazeteye haber, havadis gönderen kimse.

Muhâcât

(a. i.) : bulmaca, bilmece üzerinde birbirleriyle zekâ yarışına çıkma.

Muhâcât

(a. i. hecv'den) : birbirini hicvetme, yerme.

Muhâcce

hüccet'den) : huk. iddia edip münâkaşa ederek deliller ve ispatlar gösterme.

muhacceb

perde ile ayrı. lan, perdelenmiş, (bkz. : tecrîd).

muhaccel

haneye, gerdeğe konulmuş. 2) i. ayağı sekili, beyazlı at.

muhaecil

(a. s. haclet'den) : tah-cîl eden, utandıran.

muhâcemât

(a. i. hücûrrv'dan. mu-hâceme'nin c.) : hücumlar, saldırışlar.

muhâceme

(a. i. hücûm'dan. c. : muhâcemât) : 1) hücum etme, saldırma. 2) her taraftan birden saldırma.

muhaceret

(a. i. hicret'clen) : muhacirlik, göç etme, göç.

muhâceret-i akvam

1) kavimlerin muhacereti, göçü; 2) tar. Mîlâdî IV. asırda, Avrupa doğusunda Hunların tazyîki i!e meydana gelen kavimler göçü.

muhâcet

(a. i. hecv'den) : birbirini hicvetme.

muhâceze

(a. i.) : fısıldamak.

muhacim

(a. s. hücûm'dan) : saldıran, hücûmeden.

muhâcimîn

(a. s. muhâcim'in c.) : saldıranlar; üşüşenler.

muhacir

(a. s. ve i. hicret'den. c. R muhacirin) : göçmen, göç eden, bir ülkeden kalkıp bir başka ülkede yerleşen.

muhâdaa, muhâdaat

(a. i. had'dan) : hîle etme, oyun etme, aldatma.

muhâdara

(a. i.) : (bkz. : muhâzara).

muhâdarât

(a. i. muhâdara'nın c.) : (bkz. : muhâzarât).

muhâdât

(a. i.) : hediyeleşmek.

muhaddab

(a. s.) : tahdîbolunmuş, boyanmış, (bkz. : muhazzab).

muhaddar

(a. s.) : tahdîr olunmuş, yeşil renk verilmiş, yeşile boyanmış, (bkz. : muhazzar).

muhadde

(a. s. hadde'den) : 1) sınırlanmış. 2) bilenmiş.

muhaddeb

(a. s. hadeb'den) : 1) kanburlu, tümsekli. 2) geo. dışbükey, konveks, fr. convexe. muhaddeb-üt-tarafeyn : iki yanı tümsekli, bom-. beli dürbün camı.

muhadded

(a. s.) : tahdîdedilmiş, sınırı çizilmiş, sınırlanmış.

muhadded

(a. s.) : eti buruşmuş olan.

muhadder, muhaddere

(a. s. c. : muhadderât) : kapalı, Örtülü, namuslu kadın; Müslüman kadını.

muhadderât

(a. s. muhaddere'nin c.) : kapalı, örtülü, namuslu kadınlar; Müslüman kadınları.

muhaddes

(a. s. hads'den) : 1) tahdîs olunmuş, haber verilmiş. 2) şükranla bildirilmiş.

muhaddid

(a. s.) : 1) tahdîdeden, sınırını çizen, sınırlıyan. 2) bileyici, keskinleştirici.

muhaddir, muhaddire

(a. s. hadr'den) : tahdîr eden, hissi uyuşturucu, uyuşturan, fr. narcotique. Edviye-i muhaddire : hek. uyuşturucu ilâçlar.

muhaddir

kabartan, şişiren. Darbe-i muhaddire : kabartıp şişiren vuruş.

muhaddirât

(a. i. muhaddire'nin c.) : uyuşturucu ilâçlar.

muhadesin

(a. s. hadîs'cfen. c. : muhaddisîn) : hadîs ile meşgul olan, Hz. Muham-med'in sözlerini bildirmiş olan kimse.

muhaddisîn

(a. s. muhaddis'in c.) : hadîs ile meşgul olanlar, Hz. Muhammed (Aleyhisselâm)'in sözlerini toplamış olan kimseler.

muhaddiş

(a. s. hads'den) : tahdîş eden, kulağı tırmalıyan.

Muhsedenet

(a. i.) : dostluk, yakın ahbaplık.

muhâdenet

(a. i.) : barışma, barışık olma. (bkz. : musâlaha).

Muhâdese

(a. i. hadis'den) : konuşma; hikâye söyleme [birbirlerine]

muhâdeşe

(a. i.) : tırmalama, zahmet, sıkıntı verme.

muhâdi'

(s. s. had've hıd'den) : hîle yapan, aldatan.

muhadiane

(a. f. zf.) : hîle ile, aldatarak.

Muhâdi

(a. s.) : tırmalayıcı, zahmet ve ıztırap verici.

muhadremîn

(a. i. : muhadrem' in c.) : Câhiliyeti ve İslâmı idrâk eden ve ikinci derece îtibâr olunan Arap şâirleri.

muhafaza

(a. i. hıfz'dan) : hıfzetme, saklama, koruma, kayırma, (bkz. : vikaye).

muhâfazakâr

(a. f. zf.) : tutucu, bir şeyi olduğu gibi, değiştirmeden tutmak isteyen, eskiye bağımlı, fr. conservateur.

muhâfazat

(a. i.) : muhafızlık.

muhâfete

(a. i.) : yavaş okuma* söyleme.

muhaffef

(a. s. hiffet'den) : 1) tahfîf olunmuş, hafifletilmiş, hafiflendirilmiş. 2) g. s. bir yazı sitili.

muhaffif

(a. s. hiffet'den) : hafifleten, hafifletici. Esbabı muhaffif e : hafifletici sebepler [suçu]

muhafız

(a. s. hıfz'dan1.) : 1) muhafaza eden, değiştirmiyen saklıyan, koruyan. 2) i. bekçi.

muhafızın

(a. i. muhâfız'ın c.) : muhafaza edenler, bir yeri koruyup bekliyenler.

muhâk

(a. i.) : her arabî ayının son üç gecesi, [kelimeyi, üç harekesiyle de kullanmak caizdir] , (bkz. : mallak, mihâ'R).

muhikât

(a. i.) : birbirine hikâye söyleme.

muhâkât

(a. i.) : ahmak yerine koyma [birini]

muhâkemât

(a. i. muhâkeme'nin c.) : muhakemeler.

muhakeme

(a. i. hükm'den. c. : muhâkemât) : 1) dâva için iki tarafın mahkemeye başvurması. 2) iki tarafı dinleyip hüküm verme. 3) bir hüküm çıkarmak için bir işi zihinde inceleme. 4) yargılama. 5) fels. "uslamlama, usa vurma.

Muhâkeme-i gıyâbiyye

huk. gıyab karârı, davacılardan biri veya ikisi hazır bulunmadıkları halde mahkemece verilen hüküm.

muhâkî

(a. s.) : benziyen, benzer olan.

muhakka

(a. i.) : 1) hak iddia etme. 2) çekişme.

muhakkak, muhakkaka

(a. s. hakk'dan) : 1) tahkîk olunmuş, hakîkati, gerçekliği, doğruluğu belli olmuş; doğru. 2) her halde, no olursa olsun, (bkz. : mutlaka).

muhakkar

(a. s. hakaret'den) : tahkîr olunmuş, hakarete uğramış, hor ve hakir tutulmuş.

muhakkem

(a. s. hükm'den) : (bkz : muhkem).

muhakkik

(a. s. hakk'dan c. : muhakkıkîn) : tahkîk eden, hakîkati, gerçeği arayıp meydana çıkaran; soruşturucu.

muhakkık-âne

(a. f. zf.) : hakîkati, gerçeği araştırana yakışacak yolda.

muhakkikin

(a. s. muhâkkık'ınv c.) : muhakkıklar, hakîkati, gerçeği bulup meydana çıkaranlar.

muhakkir

(a. s. hakaret'den) : tahkîr eden, hakir ve hor gören.

muhakkir-âne

(a. f. zf.) : tahkîr edercesine.

Muhal

(a. s.) : mümkün olmıyan, olamaz, olmaz, olmıyacak.

muhale la'lîk

olmaza bağlama.

muhâlaa

(a. i.) : birbirlerinden resmen ayrılma [karıkoca]

muhâlât

(a. s. c.) : muhal olan, mümkün olmıyan, olamaz, olmaz, olmıyacak şeyler.

muhâlata

(a. i. halt'dan. c. : muhalatat : i. karışma, (bkz : ihtilât) : 2) güzel uyuşma, anlaşma, (bkz. : hüsn-i imtizaç).

muhâlatât

(a. i. muhâlata'nm c.) : 1) karışmalar. 2) güzel anlaşmalar.

muhalefet

(a. i. sül. : halefe'den) : uhaliflik, uygunsuzluk, aykırılık; düşmanlık, (bkz. : zıddıyyet).

muhâlefetün li-l-havâdis

mahlûkatın ('yaratıkların) hiçbirine benzememek sıfatı ve hâli. [Allah'ın sıfâtlanndandır]

Muhâleset

(a. i. hulûs'dan) : birbiriyle dostça geçinme dostluk ve iyi muamele etme.

Muhalhil

(a. s.) : havayı hafifleten.

Muhalif

(a. s. muhâlefet'den) : 1) muhalefet eden, aykırılık gösteren, uymıyan, uygun olmıyan. 2) birinin düşüncesine zıt düşüncede bulunan.

muhâlif-i ırak

müz. Türk müziğinin pek esKİ bir mürekkep makamı olup XVIII. asır ortalarına kadar kullanılmış, sonra terkedilmiştir. [Gazî Gi-ray'ın XVI : asır sonlarından kalma peşrev ve saz semaîsi, makama misâldir]

muhalifin

(a. s. muhalifin c.) : aykırılık gösterenler, zıt düşüncede olanlar.

muhallâ

(a. s. halâ'dan) : tahliye olunmuş, süslenmiş, süs yapılmış, donatılmış.

muhallâ

(a. s. halâ' ve hâlî'den) : 1) tahliye olunmuş, boşaltılmış. 2) süslenmiş, süs yapılmış.

muhallak

(a. s.) : 1) tıraş olmuş. 2) hacıların Mina'da tıraş oldukları yer.

muhalled

(a. s. huld'den. c. muballedîn ve muhalledûn) : tahlîd olunan, daimî, sürekli olarak kalan (bkz. : ebedî).

muhalledâl

(a. s. muhalled'in c.) : 1) kalacak şeyler. 2) şaheserler.

muhalledîn

(a. s. muhalled'in c.) : daimî, sürekli olarak kalan şeyler.

muhalledûn

(a. s. muhalled'in a) : (bkz. : muhalledîn).

muhallef

(a. s.) : 1) geride kalan. 2) ölenin bıraktığı mal. (bkz. : tereke).

muhallefât

(a. i. muhallefe'nin c.) : ölen bir kimsenin bıraktığı şeyler, (bkz. : metrûkât). '

muhallefe

(a. i.) : ölen bir adamın dul kalan karısı.

muhallelünleh

(a. b. i.) : huk. [eskiden] üç talâk ile boşadığı kadını, mahzâ kendisine helâl olmak üzere başkasına tezvîce razı olan.

muhallil

(a. s. hall'den) : 1) tahlîleden, analiz yapan. 2) hele. yumruları, şişleriveya bir iltihabı iyi eden ilâç.

muhalles

(a. s.) : tahlîs olunmuş, kurtarılmış.

muhallî

(a. s. halâ'dan) : tahliye eden, boşaltan.

muhallid

(a. s. huld'den) : devamlı, sürekli kılan, ebedîleştiren.

muhallil

(a. i.) : huk. [eskiden}üç talâk ile boşanan bir kadını, mahzâ eski kocasına helâl kılmak için, bu kadınla evlenen kimse, [bu hareket kötü sayılır]

muhallilât

(a. i. muhallile'nin c.) : hek. iltihaplan, şişleri, yumruları iyi eden ilâçlar.

muhallim

(a. s.) : halîm eden, sakin, yavaş kılan.

muhallis

(a. s. halâs'dan) : tahlîs eden, kurtaran.

muhallit

(a. s. halt'dan) : tahlît eden, karıştıran.

muhalliye

(a. i.) : fiz. boşaltaç.

mualliyet-ül-hevâ

fiz. hava boşaltma tulumbası.

muhallün-leh

(a. b. s.) : 1) kendisine helâl olan. 2) fık. boşadığı karısı, başka birisiyle evlenip boşandıktan ve bir iddet devresi bekledikten sonra tekrar kendisine dönmesi şer'an kabul edilen koGa.

muhâlün aleyh

(a. s.) : fık. "aleyhine gönderilen" : havaleyi kabul eden kimse.

muhâlün bih

(a. s.) : fık. birine havale olunan mal.

muhâlün leh

(a. s.) : "lehine gönderilen" fık. alacaklı olan kimse, (bkz. : dâyin).

muhâmât

(a. i.) : 1) koruma. 2) avukatlık etme.

muhâmese

(a. i.) : fısıldaşma.

muhâmî

(a. i.) : avukat.

muharamas

(a. s) : (bkz ; muhammes).

Muhammed

(a. h. i.) : bir çok defalar hamd ü sena olunmuş, tekrar tekrar övülmüş mânâsına gelen bu kolime. Peygamberimizin adıdır. [Kendisi'nden evvel de bu adı almış kimse yoktur]

Muhammedi

(a. s. hamd'den) : 1) Hz. Muhammed (Aleyhisselâm)'e âit, onunla ilgili. 2) (a. c. Muhammediyyûn) : Muhammed ümmetinden olan, Müslüman.

Muhammediyye

(a. s.) : 1) (bkz. : Muhammedi). 2) i. Hz. Muhammed (Aleyhisselâm)'in hayâtına dâir Hacı bayram-ı Velî'nin halîfesi Gelibolulu Muhammed efendi tarafından yazılmış olan meşhur manzum eser.

Muhammediyyûn

(a. s. Muhammedi 2 nin c.) : Hz. Muhammed (Aleyhisselâm)'in ümmetinden olanlar, Müslümanlar.

muhammen

(a. s. hamn'den) : tahmîn edilmiş veya edilen, sanılmış, sanılan.

muhammer

(a. s. himâr'dan) : tahmîr olunmuş, eşeğe benzetilmiş, kendisine eşek denilmiş.

muhammer

(a. s. hamr'dan) : 1) tahmîr olunmuş, mayalanmış, ekşiyip kabarmış. 2) yuğurulmuş; şarap gibi kaynayıp kıvamını bulmuş, {bkz : muhmer).

muhammes

(a. s.) : tahammüs etmiş, ateş üzerinde kızdırılıp kurutulmuş, (bkz. : muhammas).

muhammes

(a. s. hums'dan) : 1) talımîs edilmiş, beşli, beş katlı. 2) eef. [i. s.] her bendi beş mısralı olan manzume. 3) geo. beşgen, fr. pentagona.

muhammes-i muntazam

geo. düzgün beşgen.

muhammesi mütekerrir

ed. beşinci mısraı tekrarlanan muhammes.

muhammes-i müzdevic

ed. beşinci mısraı tekrarlanmış muhammes.

muhammez

(a. s. hamz'dan) : hamızlanmış, oksitlenmiş, paslanmış.

muhammıs

(a. s.) : 1) tava. 2) kahve, mısır gibi şeyleri kavuran, kavurup satan [kimse]

muhammin

(a. s. hamn'den) : 1) tahmîn eâen, sanan. 2) i. karar veren, değer biçen kimse, eksper.

muhammir

(a. s. hamr'dan) : 1) tahmîr eden, mayalıyan, ekşitip kabartan, 2) yu-ğuran; şarap gibi kaynatıp kıvamını bulduran, (bkz. : muhmir).

muhammir

(a. s.) : kızdırıcı ilâç.

muhân

(a. s. hevn'den) : 1) ihanet olunmuş. 2) alçak kişi.

muhannâ

(a. s.) : 1) eğri, çarpık, bükük, dolambaç. 2) kınalanmış.

muhannes

(a. s.) : korkak, alçak, kadın tabîatli, kalleş, (bkz. : nâ-merd).

muhannet

(a. s.) : tahnit olunmuş, mumyalanmış, (bkz. : muhnat).

muhannit

(a. s.) : tahnit eden, mumyalıyan.

muhârât

(a. i.) : sakalına gülerek biriyle alay etme.

muhârebât

(a. i. harb'den. muhârebe'nin c.) : harbetmeler, savaşmalar; harbler, savaşlar.

muharebe

(a. i. harb'den. c. : muhârebât) : harbetme, savaşma; harb, savaş, savaşta yapılan çarpışmalardan her biri. (bkz. : ceng, cidal, perhâş, vega).

muhârese, muhâreset

(a. i. hirâset'den) : muhafaza, koruma,

muhârese

(a. i.) : kışkırtma, halkı birbirine düşürme.

muhârese

(a. i.) : fît verip kavga çıkartma.

muhârib

(a. i. harb'den) : 1) muharebe eden, savaşan. 2) harb tekniğini iyi bilen.

muhâribeyn

(a. s. c.) : iki muhârib, iki savaşçı. Tarafeyn-i mukaribeyn : savaşan iki taraf.

muharrak

(a. s. harîk'den) : tahrîk olunmuş, yakılmış, yanmış.

muharref

(a. s. harf den) : tahrif edilmiş, değiştirilmiş, kalem oynatılmış [üzerinde]

muharef

(a. s.) : tahrif olunmuş, bunak denilmiş [kendisine-]

muharrefât

(a. s. muharref in c.) : tahrif edilmiş, değiştirilmiş şeyler.

muharrem

(a. s. i. c. : muharremât) : 1) tahrîm olunmuş, haram kılınmış. 2) kamer takvîminin birinci ayı, aşure ayı. [Müslümanlıktan önce bu ayda savaş haram olduğu için muharrem adı verilmiştir. Bu ayın ilk on gününde, Kerbelâ vak'asının yıldönümü olarak matem yapılır ve onuncu günü de aşure pişirilir] . 3) erkek adı.

muharremât

(a. i. muharrem'in c.) : şeriatça haram ve yasak olan şeyler.

muharremiyye

(a. i.) : 1) muharrem'in ilk günü verilmesi âdet olan bahşiş, yılbaşı bahşişi [hicret yılı hesabiyle] . 2) yeni yıl için söylenilen kasîde; muharrem ayından bahseden şiir.

muharrer

(a. i.) : tahrir olunmuş, yazılmış, yazılı.

muharrerât

(a. s. muharrer'in c.) : yazılmış şeyler, yazılı kâğıtlar; mektuplar.

muharrerât-ı resmiyye

resmî yazılar, mektuplar.

muharrib

(a. s. harab'ctan. c. : muharribîn) : harabeden, yıkan, yok eden. (bkz : muhrib).

muharribin

(a. s. muharrib'in c.) : harâbedenler, yıkanlar, yok edenler

muharrif

(a. s.) : tahrîfeden, bozan, silen; hilecilik yapan.

muharrik

(a. s. harîk'den) : tahrik eden, yakan.

muharrik

(a. s. hark'dan) : 1) tahrik eden, çok yakan. 2) çok hararet veren, pek susatan.

muharrik, muharrike

(a. s. hareket'den) : 1) tahrîk eden, harekete getiren, oynatan. 2) kışkırtan, ayartan, dürten. 3) fels. *devitken. 4) kim. *karmaç.

muharrir

(a. s. ve i. c. : muharririn) : 1) tahrir eden, yazı yazan, kâtib, yazar, bir mevzu (*konu) yu yazı ile anlatan. 2) te'lif eser sahibi, (bkz. : müellif).

muharririn

(a. s. i. muharrir'in c.) : 1) muharrirler, yazarlar. 2) te'lîf, eser sahipleri . (bkz. : müellifin).

muharriş

(a. s. hırs'dan) : tahriş eden, hırslandıran, hırs ve tamah arttıran.

muharrişine

(a. f. zf.) : hıfslan-dırırcasına; hırs ve tamahı arttırırcasına.

muharriş

(a. s.) : tahriş eden, tırmalıyan; azdıran.

muharrit

(a. s.) : ishal verici bir ilâç.

muharriz

(a. s.) : tahrîz ve teşvik eden, kışkırtan.

muhâsama

(a. i. husOmet'den. c. muhasamat) : iki taraf arasındaki düşmanlık, (bkz. : husûmet).

muhasamat

(a. i. muhâsama'tın c.) : düşmanlık. İ'lân-ı muhasamat : ask. harb ilânı.

muhâsamet

(a. i. husûmet'den) : düşmanlık, (bkz. : muhâsama).

muhasara

(a. i. hasr'dan) : kuşatma, etrafını çevirme, fr. siege. Ref'-i muhasara : muhasarayı kaldırma.

muhasebat

(a. i. muhâsebe'nin c.) : hesap işleri, hesap görmeler; hesap dâireleri. Dî-vân-ı muhasebat : 'Sayıştay.

muhasebe

(a. i. hisâb'dan. c. : muhasebat) : 1) hesap işi. 2) hesaplaşma, hesap görme. 3) bir dâire veya ticarethanenin hesap işleriyle meşgul olan kısmı, 'saymanlık.

muhâsede

(a. i. hased'den) : ha-sedleşme; birbirini çekememe.

muhâsım

(a. s. husûmet'den) : hasım, düşman olarak karşılaşanlardan her biri.

muhâsimîn

(a. i. muhâsım'ın c.) : düşmanlar, (bkz. : a'dâ).

muhâsır

(a. s. hasr'dan. c. : muhâsırîn, muhâsırûn) : muhasara eden, etrafını kuşatan, saran, fr. assiegeant.

muhâsırîn

(a. s. muhâsır'ın c.) : muhasara edenler, etrafını kuşatanlar, (bkz. : muhâsırûn).

muhâsırûn

(a. s. muhâsır'ın ; a) : (bkz. : muhâsırîn).

muhâsib

(a. s. ve i. hisâb'dan.) : muhasebe, hesap işlerini iyi bilen, *sayman.

muhâsibivye

(a. h. i.) : Ebî Abdullah-il-Hâris bin Esed-ül-Muhâsibî tarafından kurulan tarikat.

muhassal

(a. s. husûl'den) : 1) tahsU olunmuş, hâsıl edilmiş, elde edilmiş. 2) ıf. hâsılı, hulâsa, sözün kısası, işin sonu.

muhassal-ı kelâm

sözün kısası.

muhassala

(a. i. husûl'den.) : 1) elde edilen netîce. 2) fiz. 'bileşke.

muhassan

(a. s. hısn'dan) : kuvvetlendirilmiş, istihkâmlanmış.

muhassas

(a. s. husus ve hâss'dan. c. : muhassasât) : tahsis -olunmuş, tâyin edilmiş, ayrılmış [birine]

muhassasât

(a. s. muhassas'ırr c.) : 1) bir kimseye verilmiş olan maaş, tayın. , v. b. 2) bütçeden, devlet dâireleri için ayrılan para, , ödenek.

muhassenât

(a. i. muhassene'nirr c.) : 1) güzel, faydalı, hayırlı işler. 2) üstünlük sebepleri.

muhasser

(a. s.) : tahsîr olunmuş, , hasret kalmış.

muhassıl

(a. s. husûl'den) : 1) husule getiren, hâsıl eden, meydana getiren. 2) i. vergi tahsildarı [Tanzimat'tan önce] . 3) [eskiden mutasarrıftan küçük, kaymakam ve müdürler derecesinde bir memur.

muhassın

(a. s.) : 1) kale gibî korunaklı ve sağlam kılan. 2) nâmahremden saklıyan.

muhassin

(hasen'den) : tahsîrr eden, güzel kılan, güzelleştiren.

muhassir

(a. s. : hasar'dan. c. : muhassırîn) : hasara, zarara, ziyana uğratan.

muhassirîn

(a. s. muhassir'in c.) : hasara, zarara, ziyana uğratanlar.

muhassis

(a. s. husûs'dan) : tahsîs eden, has kılan.

muhaşşâ

(a. s.) : tahşiye olunmuş, haşiye yazılmış.

muhaşşem

(a. s.) : sarhoş, (bkz. : mest).

muhasşi

(a. s.) : haşiye yazan, hâşiyeliyen.

muhaşşi'

(a. s.) : kibirlinin, kibrini, burnunu kıran.

muhaşşî

(a. s. haşyet'den) : haşyete düşüren, korkutan.

muhaşşid

(a. s.) : tahşîdeden, bir yere toplayan.

muhaşşim

(a. s.) : keskinliği dolayısıyla sarhoş edici şey.

muhaşşin

(a. s.) : gücendiren, öfkelendiren.

muhat

(a. s.) : 1) ihata olunmuş, etrafı çevrilmiş, kuşatılmış. 2) birşeyin içinde bulunan, (bkz. : mazruf).

muhat

(a. i.) : biy. sümük; sümüğe benziyen yapışkanlı nesneler

muhât-üş-şeytân

öğle sıcağında tel tel gibi görünen Güneş'in ışığı.

Muhâtab

(a. s. hutbe'den) : 1) hitâbolunan, kendisine söz söylenilen. 2) gr. ikinci şahıs.

muhataba

(a. i. hutbe'den. c. : muhâtabât) : 1) birbirine hitâbetme, söyleşme, konuşma. 2) mec. çekişme.

muhâtabât

(a. i. muhâtaba'nın c.) : konuşmalar.

Muhatara

(a. i. hatar'dan. c. : muhâtarât) : 1) tehlike. 2) zarar, ziyan, korku. Şirket-i muhatara : kâr ve zarara ortak olmak üzere kurulan şirket. muhâtara-i izmihlal : dağılma tehlikesi.

muhâtarât

(a. i. muhâtara'nın c.) : 1) tehlikeler; korkular. 2) zararlar, ziyanlar. muhâtıb Jals (a. s. hutbe'den) : hitabe, den, birine söz söyleyen.

muhâtî

(a. s. muhât'dan) : biy. *sümüksel, sümüğümsü.

muhattat

(a. s. hatt'dan) : tahtît olunmuş, çizilmiş, resmi yapılmış.

muhattıt

(a. s. hatt'dan) : tahtît eden, çizen; resmini yapan. muhâvele (a. i.) : isteme, (bkz. : taleb).

muhâverâ

(a. i. muhâvere'nin c.) : konuşmalar [karşılıklı]

muhavere

(a. i. c. : muhâverât) : konuşma [iki kişi karşılıklı olarak]

muhavvef

(a. c. havf'den) : korkutulmuş.

muhavvel

(a. s. havl'den) : 1) tah-vîl olunmuş, değiştirilmiş. 2) havale edilmiş, gönderilmiş; ısmarlanmış, bırakılmış.

muhavvelât

(a. i. muhavvel'in c.) : havaleler, devlet borcu olarak ödenmesi bir vilâyet veya dâireye havale eden paralar.

muhavvelün aleyh

(a. b. s.) : üzerine (poliçe ve şâire) havale edilen.

muhavven

(a. s.) : tahvîn edilen, hâinleşen.

muhavvet

(a. s.) : tahvît olunmuş, duvar çekilmiş.

muhavvıt

(a. s.) : tahvît eden, duvar çeken.

muhavvif

(a. s. havf'den) : havf veren, korkutan.

Muhavvil

(a. s. havl'den) : tah-vîl eden, değiştiren, başka şekle sokan. Cenâb-ı muhavvîl-ül-havli ve-l-ahvâl : havli, kuvvetli ve halleri başka şekle sokan, Allah.

Muhavvile

(a. i. havl'den) : fiz. transformatör, fr. transformateur.

muhâyâ yi

(a. i.) : bölünemeyen bir şeyi nöbetleşe kullanma.

muhâyee

(a. i.) : bölüşmesi kabil olmayan bir şeyi sıra ile kullanma.

muhâyene

(a. i.) : muayyen bir zaman için kiralama.

muhayyeb

(a. s.) : mahrum kılınmış, yoksun bırakılmış.

Muhayyeben

(a. zf.) : mahrum, yoksun bırakarak.

muhayyel

(a. s. hayâl'den) : tahayyül olunmuş, hayal kurulmuş.

muhayyelât

(a. i. muhayyile'nin c.) : muhayyel olan, hayâl edilmiş şeyler.

muhayyem

(a. s. hayme'den) : 1) -kurulmuş çadır. 2) çadırı kurulmuş ordugâh.

muhayyem-gâh

(a. f. b. i.) : ordu yeri, ordugâh, (bkz. : mu-asker).

muhayyer

(a. s. hayr'dan.) : 1) seçmeli, beğenmeye bağlı, beğenmece. 2) i. müz. Türk müziğinin en eski ve en çok kullanılan ma-kamlarındandır. 6 numaralı basit makam olan hü-seynî'nin inici şekline verilen bir addır. Basit bir makamdır. Durağı dügâh (lâ) ve güçlüsü de -beşinci derecede olan- hüseynî (rai) dir. İnici olan dizisinin "fa" bakıyye diyezi ve "si" koma bemolü arızaları, donanımında gösterilir. Hüseynî beşlisinin tizine uşşak dörtlüsü getirilerek dizisi teşkil olunan muhayyer'in niseb-i şerife miktarı 8, yâni mülâyemeti hâizdir. Orta sekizi isindeki sesleri, tizden peşte doğru olmak üzere şöyledir : muhayyer, gerdaniye, eviç,

muhayyer-kürdî

(a. b. i.) : müz. Türk müziğinin mürekkep makamlarından-dır. Tahminen bir buçuk asır evvel terkîbedilmiş-tir. Muhayyer makamına bir kürdî dörtlüsü ilâvesinden ibarettir. Durak ve güçlü -aynen muhayyerde olduğu üzere- dügâh ve hüseynî perdeleridir. Donanımına muhayyer'in "si" koma bemolü ve "fa" bakıyye diyezi arızaları konulur; kürdî dörtlüsü için "si" bekar ve "si" küçük - mücenneb bemolü değişikliği yapılır.

muhayyer-pûselik

(a. f. b. i.) : müz. Türk müziğinin mürekkep makamlarından olup, tahmînen dört asır önce terkîbedilmiştir. Muhayyer makamına, bir pûselik beşlisi veya sekizlisi ilâvesinden ibarettir. Durak ve güçlü -aynen muhayyer makamında olduğu üzere- dügâh (lâ) ve hüseynî (mi) dir. Donanımına muhayyer'in "si" koma bemolü ve "fa" bakıyye diyezi arızaları konulur, Pûselik dizisi için "si" bekar, "fa" bekar ve "sol" diyez değişiklikleri yapılır.

muhayyer-sünbüle

(a. b. i.) : rrçüz. Türk müziğinin mürekkep makamlarındandır. En eski terkiplerden biridir. Eskiden sâdece "sün-büle" denilirdi. Makam, acem-aşîran, sabâ dizisinden birkaç ses ilâvesinden mürekkeptir. Sabâ ile, onun durağı olan dügâh (lâ) perdesinde kalır. Güçlüler birinci derecede sabâ'nın tiz durağı olanmuhayyer (ince lâ), ikinci derecede hem acem-aşîrân'ın hem de sabâ'nın güçlüsü olan çargâh (do) üçüncü derecede de acem-aşîran'ın durağı olan acem-âşîran veya acem "fa" dır. Dizisi umumiyetle inici olarak seyreder. Donanımına, sabâ'nın "si" koma ve "re" bakıyye bemolleri arızaları konulur. Acem-aşîran için, "si" küçük mücenn

muhayyer-zengûle

(a. f. b. i.) : müz. Türk müziğinin mürekkep makamlarındandır. Tahmînen bir buçuk asır evvel terkîbedilmiştir. Muhayyer ve zengûle makamlarından ibarettir. Zengûle ile dügâh (la) perdesinde kalır. Her iki makamın da güçlüsü olan hüseynî (mi), burada da güçlüdür. Donanımına muhayyer'in "si" koma bemolü ve "fa" bakıyye diyezi arızaları konulur. Zengûle için "si" bekar ve "si" bakıyye bemolü, "do" bakıyye-diyezi "fa" bekar ve "sol" bakıyye diyezi değişiklikleri yapılır. Umumiyetle inici bir seyir tâkîbeder.

muhayyer-zir-keş

(a. f. b. i.) : müz. Türk müziğinin en az altı yedi asırlık bir mürekkep makamı olup, son asırlarda hiç kullanılmamıştır; zamanımıza makama nümûne olarak bir eser intikal etmemiştir. 3) g. s. güzel sanatlarda kullanılan moiree bir kâğıt cinsi.

muhayyib

(a. s.) : mahrum kılan, yoksun bırakan.

muhayyib-âne

(a. f. zf.) : mahrum, yoksun bırakırcasına.

muhayyil

(a. s. hayâl'den) : tahayyül eden, hayal kuran.

muhayyile

(a. i. hayâl'den. c. : muhayyelât) : psik. hayâl etme gücü, *imgelem, fr. imagination.

muhayyir

(a. s. hayret'den) : hayret veren, * hayrette bırakan, şaşırtan.

muhayyir-ül-ukul

1) akıllara şaşkınlık veren, akılları durduran. 2) meşhur bir lâle cinsi.

mühayyir

(a. s. hayr'den) : iki şey arasında seçim yapılmasını serbest bırakan.

muhâzara

(a. i. huzOr'dan. c. : muhâzarât) : 1) hatırda tutulan şeyler. 2) edebî, târihî fıkralar, hikâyeler anlatma, bu mevzu üza-rinde konuşma.

muhâzarât

(a. i. muhâzara'nın c.) : akılda tutulan hikâyeler, faydalı bilgiler.

muhâzât

(a. i.) : yüz yüze gelme.

Muhâzât

(a. i. hizâ'dan) : ayni hizada bulunma, karşı durma, karşı olma.

Muhâzele

(a. i.) : hakirlik, aşağılık.

Muhâzere

(a. i.) : birbirini korkutma.

muhâzi

(a. s. hizâ'dan) : 1) birbirinin karşısında ve bîr hizada bulunan. 2) mat. paralel.

muhazzab

(a. s.) : tahzîbolunmuş, boyanmış, (bkz. : muhaddab).

muhazzar

(a. s.) : tahzîr olunmuş, yeşil renk verilmiş, yeşile boyanmış, (bkz. : muhaddar).

muhazii'

(a. s.) : ot ve saman kesmeğe yarayan bir çeşit ziraat makinesi, fr. tıache-paille.

muhazzil

(a. s.) : tahzîl eden, alçaklık, bayağılık içinde bırakan.

muhazzil-âne

(a. f. zf.) : alçaklıkla, bayağılıkla.

muhazzir

(a. s.) : tahzîr eden, sakındıran.

muhbir

(a. s. i. haber'den) : 1) haber veren, haberci. 2) bir gazete için haber toplayıp ulaştıran.

muhbir-i sâdık

sâdık haberci; mec. mes'ul olmaktan kaçınarak imzasız mektup yazan kimse.

muhcil

(a. s. haclet'den) : (bkz. : muhaccil).

muhdes

(a. s.) : 1) ihdas edilmiş, sonradan meydana gelmiş, eskiden olmayan 2) i. g. s. bir yazı sitili.

muhdis

(a. s.) : ihdas eden, yeniden meydana getiren, icâdeden, kuran.

muheyh

(a. i.) : anat. beyincik.

muhh

(a. i. c. : mihâh) : 1) anat. ilik.

muhh-i azmî

anat. kemik iliği.

muhh-! şevki

anal. murdar ilik. 2) anat. beyin. 3) madde, cevher.

muhıkk-ane

("ka" uzun okunur. a. f. zf.) : haklı olarak; haklı olana, doğruya yakışacak surette.

muhibb

(a. s. hubb'dan.) : 1) seven, sevgi besleyen, dost.

muhibb-iil-kils

coğr. kireççi

muhibb-ül-milh

coğr. *tuzcul.

muhibb-ül-yubOsa

coğr. »kurakçıl.

muhibb-ür-rütûbe

coğr. »nemcil. 2) i. erkek adı.

muhibbân

(a. s. muhibb'in c.) : 1) sevenler, sevgi besliyenler, dostlar. 2) bir tarî-katın taraflısı olanlar [tarikattan olmadıkları halde] , (bkz. : yârân).

muhibb-âne

(a. zf.) : 1) sevene, sevgi besliyene, dosta yakışır surette, (bkz. : dost-âne). 2) tarîkatsever kimseye yakışır surette.

muhibbe

(a. s.) : kadın dost, kadın sevgili.

muhibbi

(a. s.) : 1) muhibbe âit, muhib ile ilgili. 2) Kanûnî'nin nazımda kullandığı mahlas.

muhîf, muhîfe

(a. s. havf'den) : korkutucu, korkunç. Kıyâfet-i muhîfe : korkunç kıyafet.

muhikk

(a. s. hakk'dan) : 1) ihkak eden, hakkı yerine getiren. 2) haklı, doğru.

muhîl

(a. s.) : 1) ihale eden, havale eden. 2) fık. borcunu başkasının borcuna nakleden.

muhîlî

(a. i.) : hîle, hilekârlık.

muhill

(a. s. halel'den) : ihlâl eden, dokunan, sakatlayan, bozan.

muhill-i âsâyiş

asayişi, güvenliği bozan.

muhill-i nâmûs

namusa dokunan, namusa zarar veren.

muhiss

(a. s. hiss'den) : hissettiren, duyuran.

mûhiş

(a. s. vahşet'den) : korku ve dehşet veren, korkutan, ürküten. (bkz. : muvahhiş).

muhît

(a. s. ve i. havt'dan. c. : muhîtât) : 1) ihata eden, etrafını çeviren, kuşatan. 2) mat. , soys. çevre. 3) Allah adlanndandır.

muhît-i Arz

coğr. Dünyâ'nın çevresi.

muhît-i dâire

geo. çenber, dâire çevresi. Bahr-î muhit : Okyanus.

muhîtât

(a. s. ve i. : muhît'in c.) : çevreler.

muhkem

(a. s. hükm'den) : tah-kîm edilmiş, sağlam kılınmış, sağlam, berk, sağlamlaştırılmış, kuvvetli.

muhkemât

(a. i. muhkeme'nin c.) : içinde hüküm bulunan, mânâsı açık olan âyetler. muhkemât-ı Kur'âniyye : mânâsı sarîh, açık olan âyetler, [zıddı : "müteşâbihât" dır]

muhkim

(a. s.) : ihkâm eden, kuvvet veren, kuvvetleştiren, sağlam kılan.

muhlif

(a. i.) : şöyle idi veya böyle idi diye halkın yemin etmesine sebep olan şey.

muhlis

(a. s) : sac ve sakalına kır düşmüş [kimse]

muhlis

(a. s. hulûs'dan) : 1) hâlis, katkısız. 2) dostluğu, samimiliği ve her hâli içten, gönülden olan. [eskiden, büyükten küçüğe yazılan resmî yazılarda bir nezâket dili olarak "ben" mânâsına gelen "muhlisiniz" kelimesi kullanılırdı] . 3) i. erkek adı.

muhlis-âne

(a. f. zf.) : samîmî olarak, içten gelerek, dostlukla, (bkz. : hâlis-âne).

muhmer

(a. s.) : (bkz. : mu-hammer).

muhmid

(a. s.) : ihmâdeden, ateşin alevini bastıran.

muhmir

(a. s.) : (bkz. : mu-hammir).

muhnat

(a. s.) : (bkz. : muhannet).

muhnik

(a. s. hank'dan) : boğan, boğucu.

muhnis

(a. s.) : birine verdiği sözü geri aldıran.

muhnit

(a. s.) : (bkz. : muhannit).

muhrec

(a. s. hurûc'dan) : 1) ihrâcolunmuş, dışarı çıkarılmış. 2) bir şeyin sureti çıkarılmış.

muhrez

(a. s.) : 1) ihraz olunmuş, elde edilmiş, kazanılmış. 2) sudaki balık, akan su gibi kimsenin malı olmayıp herkesçe faydalanılan bir şeyin ele geçirilmesi.

muhrib

(a. s.) : torpidoları avlamaya yarayan ve çok hızlı giden bir çeşit küçük harp gemisi.

muhrib

(a. s. harâb'dan. c. : muhribin) : harabeden, yıkıp yuğuran. (bkz. : muharrib).

muhribin

(a. s. muhrib'in c.) : harâbedenler, yıkıp yoğuranlar.

muhrice

(a. i.) : çıkrıkçı.

muhrik, muhrika

(a. s. hark'dan) : 1) ihrâk eden, yakan, yakıcı. Edviye-i muh-rika : yakıcı ilâçlar. 2) yanık [ses]

muhrik-dem

(a. f. b. s.) : nefesi yakıcı olan; âşık.

muhriı

(a. s. ihrâz'dan) : ihrâzeden, elde eden, kazanan.

muhsan

(a. s.) : [eskiden] akıl, bulûğ, İslâmiyet, hürriyet, nikâh-ı sahîh ile teehhül gibi evsâfı câmî olan kimse.

muhsenât

(a. i. muhsene'nin c.) : haramdan sakınan temiz, namuslu kadınlar.

Muhsene

(a. i. c. : muhsenât) : haramdan kaçınan temiz, namuslu kadın.

muhsın

(a. s.) : (bkz. : muhassın1, 2.

muhsî

(a. s.) : ıhsas eden, sayan [sayı]

muhsin

(a. s. hasen'den) : 1) ihsan eden, iyilikte, bağışta bulunan. 2) i. erkek adı. [müen. muhsine = kadın adı]

muhtâc

(a. s. hacet ve havc'den. c. : muhtâcfn) : 1) ihtiyâcı olan, kendisine bir şey lâzım olan, bir eksiği olup onu tamamlamak isteyen. 2) yoksul, fakir.

muhtâc-ı ta'rif

anlatmaya muhtaç.

muhtacın

(a. s. muhtâc'ın c.) : ihtiyaç sahipleri; fakirler, yoksullar.

muhtâciyyet

(a. i.) : muhtaçlık, ihtiyaç, yoksulluk; fakirlik

muhtâl

(a. s. hîle'derr) : hîleci, dalavereci, dubaracı, (bkz. : dessas, muhtedî').

muhtâl

(a. s.) : kibirli, büyüklük taslayan. (bkz. : mütaazzım, mütekebbir).

muhtâle

(a. s.) : hîleci, dalavereci [kadın]

muhtân

(a. s.) : 1) hâin. 2) kendisine hainlik edilen [kimse]

muhtar

(a. s. hayr'dan. c. : muhtârân) : 1) ihtiyar eden, seçilmiş, seçkin [Hz. Muhammed (Aleyhisselâm) hakkında kullanılır] . 2) hareketinde serbest olan, istediği gibi davranan, dilediğini ya-pan. 3) i. köy veya mahalle işlerine bakmak üzere halkın seçtiği kimse.

muhtârân

(a. s. i. muhtâr'ın o.) : (bkz. : muhtar).

Muhtâriyet

(a. i.) : muhtarlık, *erkinlik, irâdesi ve idaresi kendi elinde olma, kendi kendine hareket edebilme.

muhtasar

(a. s. hasr'dan) : ihtisar edilmiş, kısaltılmış, kısaltma, kısa.

muhtasaran

(a. zf.) : muhtasar, kısaltılmış, kısa olarak.

muhtasıd

(a. s. hasad'dan) : ihti-sâdeden, ekin biçen, ekinci.

muhtasım

(a. s.) : husûmet, düşmanlık eden.

muhtasıra

(a. i.) : hülâsa, kısaltma.

muhtass

(a. s. husûs'dan. c. : muhtass'ın) : bir kimseye veya şeye mahsus olan, . . -e vergi.

muhtassan

(a. zf.) : bilhassa, ençok.

muhtassin

(a. s. husûs'dan) :

muhtass'nm

bir kimseye veya şeye mahsus olan şeyler, . . . . -e vergi olanlar.

Muhtatıb

(a. s.) : ihtitâbeden, nikâhla isteyen.

muhtatıf

(a. s.) : 1) ihtitâf eden, kapıp götüren. 2) göz kamaştıran. Eşi'a-i muh-tatife : göz kamaştıran ışıklar.

muhtazar

(a. s. huzûr'dan) : hazırlanmış, ölüme hazır, (bkz. : muhtazır).

muhtazı

(a. s.) : alçak gönüllülük gösteren; boyun eğen.

muhtazı-âne

(a. f. zf.) : alçakgönüllülükle; boyun eğerek.

muhtazıb

(a. s.) : ihtizâbeden, renklenen, boyanan.

muhtazır

(a. s. huzûr'dan) : ihtizar halînde bulunan, can çekişen.

muhtekir-âne

(a. f. zf.) : vurgunculukla, istifçilikle.

muhtekirin

(a. s. muhtekir'ir c.) : ihtikâr yapanlar, yolsuz kazanç elde edenler, vurguncular, istifçiler.

muhtemel

(a. s. haml'den) : 1) ihtimâli olan, umulur, beklenir, olabilir, olmaya-cak şey değil. 2) mant. *olası, fr. probable.

muhtemel-üz-zıddeyn

ed. bir sözün iki taraflı, yânî hem medih, hem zem olabilecek surette söylenilmesi. [Meselâ : "âb-ı hayvandır efendim artığın" mânâsındaki (âb-ı hayvan) hem âb-ı hayât, hem hayvan suyu mânâsına gelir ki : efendim senin artığın âb-ı hayât tır, yahut : efendim senin artığın hayvan suyudur. Yânî : "sen hayvansın, senden artan su da hayvanın içtiği bir sudur" demek olur]

muhtemelât

(a. s. muhtemel'in c.) : beklenir, umulur, olabilir şeyler.

muhtemî

(a. s.) : ihtimâ eden, perhîz eden.

muhtemir

(a. s. hamr'dan) : 1) ih-timâr eden, mayalanarak ekşiyip kabaran. 2) örtüye bürünen, yaşmaklanan.

muhtenik

(a. s. hank'dan) : ihti-nâk eden, nefes alamayıp boğulan; boğulmuş, boğuk.

Muhtera

(a. s.) : intira olunmuş, îcâdedilmiş. 2) uydurulmuş, uydurma [şey, söz]

muhtereât

(a. s. muhterea'nın c.) : 1) uydurma, yalan, düzme [sözler] . 2) yeni çıkarılmış, yoktan meydana getirilmiş [şeyler]

muhterem, muhtereme

(a. s. hürmet'den) : 1) ihtiram olunmuş 'saygıdeğer, sayın. Zevât-ı muhtereme : saygıdeğer kimseler 2) i. erkek adı.

muhteri

(a. s.) : 1) ihtira eden, icat eden. yepyeni bir şey meydana getiren. 2) yalandan havadisler uydurarak iftirada bulunan. [bkz : müfteri]

muhteri-âne

(a. f. zf.) : 1) îcâd-ederek. 2) iftirada bulunarak.

muhterib

(a. s. harb'den. c. : muhteribîn) : harbeden, savaşan, (bkz. : muhârib).

muhteribîn

(a. s. muhterib'in c.) : harbedenler, savaşanlar.

muhterif, muhterife

(a. i. hiref'den) : iş sahipleri, sanatkârlar.

muhterik

(a. s. hark'dan) : ihtirâk eden, tutuşup yanan, yanmış, yanık.

muhteris

(a. s.) : sakınan, çekinen, (bkz. : muhteriz, muhtezir).

muhteris

(a. s. hırs'dan) : 1) hırs sahibi. 2) çok istekli. 3) ateşli.

muhteriz

(a. s. hırz'dan) : ihtiraz eden, sakınan, çekinen, (bkz. : muhteris, muhtezir).

muhteriz-âne

(a. f. zf.) : sakınarak, sakına sakına, çekinerek, çekine çekine.

muhtesib

(a. s. hisâb'dan) : 1) [eskiden] belediye işlerine bakan me'mur, belediye me'muru. 2) [eskiden] polis ve belediye işlerine bakan me'mur. (bkz. : şahne, şıhne).

muhteşem

(a. s. haşmet'den) : 1) ihtişamlı, tantanalı, debdebeli, görkemli. 2) i. erkek adı. faslı : "muhteşim" dir]

Muhteşi

(a. s.) : kendisini alçak tutan.

muhteşid

(a. s.) : ihtişâd eden, biriken, toplanan, (bkz. : mütehaşşid).

muhtetıb

(at. s. hatab'dan) : 1) ih-titâbeden, odun toplayan. 2) i. baltalık, koru, orman.

muhtetin

(a. s.) : sünnet olmuş, (bkz. : mahtûn).

muhteva

(a. s.) : bir şeyin içinde bulunan; içteki şey.

muhtevi

(a. s.) : ihtiva eden, içine alan, içinde bulunduran, kavrayan.

muhteviyyât

(a. i. c.) : içindekiler, [doğrusu : "muhteveyât" dır]

muhtezen

(a. s.) : biriktirilip ha-rfneye, ambara konmuş.

muhtezin

(a. s.) : hüzünlü, kederli, (bkz. : mahzun, mükedder).

muhtezin

(a. s.) : hazîneye koyan [biriktirip] , biriktirip biriktirip toplayıp saklayan, ambara atan.

muhtezir

(a. s.) : sakınan, çekinen, (bkz. : muhteris, muhteriz).

muhtır

(a. s. hatr'dan) : hatıra getiren, hatırlatan.

muhtıra

(a. i.) : 1) hatırlatmaküzere yazılan ve sunulan tezkere. 2) hatıra gelen bir şeyin -unutmamak için- içine yazıldığı kâğıt, defter. . . v. b. fr. me'moire.

muhtî

(a. s. hatâ'dan) : 1) hatâya düşüren, yanıltan 2) hatâ eden, yanılan.

Muhyî

(a. s. hayât'dan.) : ihya eden, dirilten, canlandıran, hayat veren [maddî, manevî]

muhzır

(a. i. huzûr'dan) : [eskiden] şerîat mahkemelerinde mübaşir hizmetini gören kimse.

muhzıriyya

(a. i.) : huk. Aleyhine açılan dâva münâsebetiyle "muhzır" veya "mübaşir" gönderilmek suretiyle getirilenlerden alınan para.

muhzin

(a. s. hüzn'den) : hüzün verici; acıklandırıcı.