ma's

(a. i.) : hek. adalenin tutulması, büzülmesi, fr. crampe.

ma's-ı adali

adaleye (*kasa) giren sancı, kramp.

mâ-sabak

(a. s.) : geçmiş şey, geçmiş. Hikâye-i mâ-sabak : geçmişi hikâye etmek. (bkz. : ser-güzeşt).

mas'ad

(a. i. c. : masâid) : suud yeri, yukarı çıkacak yer.

mâ-sadak

(a. b. i.) : tasdik edilen, olunan husus, uygun, tıpkı, [aslı : "mâ-sa-daka aleyh : sadık olan şey üzerine" demektir]

masâdır

(a. i. masdar'ın c.) : gr. masdarlar, isim-fiiller.

masâff

(a. i. c. : masâff) : ask. saf, taburun toplandığı yer.

masâff

(a. i. masaff'ın c.) : harb, savaş, (bkz. : ceng, cidal, pürhâş).

masâif

(a. i. masîf'in c.) : sayfiyeler, yazlıklar, yazın oturacak yerler.

masâk

(a. i.) : darlık.

masâle

(a. i.) : sızıntı.

masan

(a. i.) : eşya saklanacak yer.

masâni'

(a. i. masna'ın c.) : su mahzenleri, sarnıçlar.

ma'sar

(a. i.) : (bkz. : ma'sara).

ma'sara

(a. i. c. : maâsır) : üzüm, susam ve sâireyi sıkacak yer.

masan'

(a. i. mısra'ın c.) : 1) mısra'lar. 2) (a. i. masra'ın c.) : güreş meydanları.

masarif

(a. i. masrafın c.) : harcanan paralar, harcamalar, giderler.

masârif-i umûmiye

umûmî masraflar, giderler.

masârif

(a. i. masrufun c.) : sarfolunanlar, harcananlar.

masârifât

(a. i. masarifin c.) : harcanan paralar, giderler.

masârîn

(a. i. c.) : bağırsaklar, (bkz. : em'â).

Masâtıb

(a. i. mastaba ve mıstaba'nın c.) : 1) peykeler, sedirler, sekiler. 2) meyhane peykeleri.

masbah

(a. i. c. : masâbih) : doğacak yer; doğacak zaman.

masbû'

(a. s.) : kendini beğenmiş, kibirli.

masbûg

(a. s. c. : masâbîg) : boyanmış, boyalı, (bkz. : mülevven).

masbûret

(a. i. c. : masâbîr) : hak. kendisine yemin düşen kimsenin hapsine sebebolan yemin.

masda'

(a. i.) : taşlık yerlerden geçen düz yol.

masdar

(a. i. sudûr'dan. c. : masadır) : 1) bir şeyin sudur ettiği, çıktığı yer, kaynak, temel. 2) gr. fiillerin şahıs ve zaman göstermeyen, fakat müspet (*olumlu) ve menfî (olumsuz) halleri bulunabilen ismi sekli, isim-fiil : "gelmek, gelmemek, gelmeklik, gelme, geliş. . " gibi.

masdar-ı binâ'-i marre

a. gr. arapça mastarların sülâsîlerinde birinci harfi fetha (üstün) okunan ve sonuna iki üstünlü yuvarlak t (ةً) getirilen şekli : ketbeten… gibi.

masdar-ı binâ'-i nevi'

a. gr. : arapça mastarlarda birinci harfi kesreli okunan, sonuna iki üstünlü yuvarlak t (ةً) getirilen şekli : kitbeten… gibi.

masdar-ı mîmî

a. gr. başında m harfi bulunan mastar, [meselâ : ketb = yazmak, mikteb yazmak mîmî mastar şekli]

masdarî, masdariyye

(a. s.) : masdarla ilgili, masdara âit, masdarlrk.

masdariyye

(a. i.) : Tanzimat'tan önce şarap ve sâire gibi usare maddelerinden alınan vergi.

Masdariyyet

(a. i.) : mastarın anlattığı oluş mânâsı. Edât-ı masdariyyet : gr. sıfatların sonuna gelen : yyet edatı : insanî = insani + yyet. . gibi.

masdû'

(a. s.) : baş ağrısına tutulmuş olan.

masduk

(a. s) : (bkz. : mısdak).

masdûka

(a. s. c.) : masdûkat) : doğru söz, gerçek [lâkırdı]

masdûm

(a. s.) : kendisine vurulmuş, çarpılmış.

masdûr

(a. s.) : 1) yollanmış, gönderilmiş olan. 2) göğsünde ağrısı olan.

mâ-sebak

(a. s.) : sebkat eden, geçen, geçmiş.

mâ-selef

(a. s.) : geçmiş, evvelki.

ma'sere, ma'seret

(a. i.) : güçlük, zorluk.

masfûf, masfûfe

(a. s.) : saflanmış, saf bağlamış, sıra ile dizilmiş.

mashara

(a. s.) : 1) maskara, soytarı.

mashara-i alem

âlemin maskarası, rezil, kepaze. 2) gülünç, komik. 3) eğlenme, zevklenme.

mashûb

(a. s. c. : mesâhîb) : beraber alınmış, birlikte götürülmüş, kucaklanmış.

mashûben

(a. zf.) : birlikte olduğu halde, beraberce, (bkz. : maan).

mâsî

(f. s.) : korkusuz, pervasız.

masîf

(a. i. sayf'dan c. : masâif) : sayfiye, yazlık, yazın oturulacak yer.

mâsik

(a. s.) : 1) yapışkan. 2) tutan, zapteden.

mâsik-ül-inân

astr. semânın kuzey yarım küresinde bulunan çok parlak yıldızlardan müteşekkil bir burç. [Auriga]

masîr

(a. i. sayrûret'den c. : masâyir) : 1) suyun aktığı yer. 2) karargâh. 3) s. sürüp giden.

ma-sivâ

(a. i.) : 1) bir şeyden başka olan şeylerin hepsi; Allahtan mâada bütün varlıklar. 2) dünyâ ile ilgili olan şeyler. Terk-i mâ-sivâ : dünyâdan geçmek, Allah'dan başka her-şeyle ilgis'ni kesmek.

ma'siyet

(a. i. sül. asâ. c. : maâsî) : âsîlik, itaatsizlik; isyan, günah.

maskat, maskıl

(a. i. sükut'dan. c. : mesâkıt) : düşecek yer, düşülen yer.

maskat-i re's

insanın doğduğu yer.

maskat-üt-tâir

kuşun kanadı.

maskul

("ku" uzun okunur, a. i.) : saykal vurulmuş, cilalanmış, (bkz. : mücellâ).

Masl

(a. i.) : kanın ve yoğurdun içinde bulunan tabiî su. Agşiye-i masliyye : vücûdun, dimağ, ciğer, kalb ve bağırsaklar gibi mühim organlarını örten ince, şeffaf (saydam) zarlar.

masl-ı leben

yoğurdun yeşilimtırak suyu.

masl-üd-dem

hek. serom; kanın sulu kısmı.

maslahat

(a. i. sulh'dan c. : mesâlih) : 1) iş, emir, husus, madde, keyfiyet. 2) ehemmiyetli iş. 3) barış, dirlik düzenlik.

maslahat-bîn

(a. f. b. s.) : iş gören, iş görmesini bilen.

maslahat-güzâr

(a. f. b. s.) : 1) iş bitiren, iş bilir. 2) i. elçi nâmına işleri takiple vazifeli kimse.

maslahat-şinâs

(a. f. b. s.) : iş bilen, işden anlıyan.

maslâk

(a. i.) : 1) dâima akan su borusu. 2) su yolu üzerinde bulunan su haznesi. 3) büyük yalak.

maslî, masliyye

(a. s.) : hek. masl'a âit, seramla ilgili.

maslûb

(a. s. sulb'dan) : salbolunmuş, asılmış, asılarak öldürülmüş.

maslûben

(a. zf.) : salbedilerek, asılmış olduğu halde, asılma suretiyle, asılarak.

maslûbiyyet

(a. i.) : maslubluk.

masna', masnaa

(a. i. c. : masâni') : sarnıç, su mahzen : 

masnû'

(a. s. sun'dan c. : masnûât) : 1) san'atle yapılmış. 2) sahte, düzme, uydurma, yapma.

masnûât

(a. s. masnû'nun c.) : 1) san'atle yapılmış şeyler. 2) uydurma, düzme şeyler.

masra'

(a. i. c. : masâri') : musâraa edilecek yer, güreş meydanı.

masraf

(â. i. sarf'dan c. : masarif) : harcanan para, *gider.

masraf nâzırı

askerlik dâiresinde muhasebe reisi.

masrif

(a. i. sarf'dan) : sarf, harcama mahalli.

masrû'

(a. s.) : sar'alı, sar'a hastalığına tutulmuş.

masrûan

(a. zf.) : sar'alı olarak.

masruf, masrûfe

(a. s. sarf'dan) : 1) sarf olunmuş, harcedilmiş. Nakd-i masruf : harcanan para. Mebâliğ-i masrûfe, Mesâî-i masrûfe : sarfolunan, harcanan paralar, mesaîler. 2) çevrilmiş, döndürülmüş.

masrûfî, masrufiyyet

(a. i.) : masrufluk, harcedilmişlik.

mass

(a. i.) : emme, emerek çekme, soğurma.

mâss, massa

(a. s.) : massedici, emici. Hayvânât-ı massa : pire ve benzeri gibi hortumiyle emen hayvanlar.

mâst

(f. i.) : yoğurt.

mastaba, mıstaba

(a. i. c. : masâtıb) : 1) peyke, sedir, seki. 2) meyhane peykesi.

maştakî

(a. i.) : sakız.

mastûb

(a. s.) : damarlardan taşmış [kan]

masûbe

(a. s.) : isabet etmiş [musibet, felâket, keder]

Masûg

(a. s.) : 1) kalıba dökülmüş. 2) düz. 3) örneğe uygun.

ma'sûm

(a. s. ismet'den) : 1) suçsuz, kabahatsiz. 2) i. küçük çocuk, (bkz. : sabî). [müen : ma'sûme] . İmâm-ı ma'sûm : 1) imâmiye Mezhebinde günahsız sayılan ehl-i beyt mensubu; 2) İmâm-ı Rabbânî'nin oğlu.

ma'sûm-üd-dem

huk. [eskiden] kısası müstelzim bir cinayette bulunmamış olan herhangi bir Müslim veya Zımnî.

ma'sûm-âne

(a. f. zf.) : ma'sumcasına, ma'sûm olana yakışacak surette.

ma'sûmiyyet

(a. i.) : ma'sumluk, suçsuzluk, kabahatsizlik, (bkz. : ismet).

masûn

(a. s. savn'dan) : 1) saklanmış, (bkz. : mahfuz). 2) sıyânet olunmuş, korunmuş, korunan. 3) salim, sağlam.

masûniyyet

(o. i.) : 1) mahfuzluk, eminlik, sağlamlık. 2) korunma. 3) * dokunulmazlık.

masüniyyet-i şahsiyye

huk. kişi dokunulmazlığı, fr. inviolabite personnelle.

masûniyyet-i teşrîiye

meb'usluk dokunulmazlığı.

ma'sûr

(a. s. c. : ma'sûrâf) : zor, güç.

mâsûr

(f. s.) : birbirine katılmış [şey] , (bkz. : mümtezic).

ma'sûr

(a. s.) : sıkılmış, suyu veya yağı alınmış şey.

masvât

(a. s.) : çok bağıran.