ZENGENÎ
Irak
velîlerinden. İsmi Mahmûd bin Yûsuf’tur. Bâbâniyye sülâlesindendir. 1717
(H.1130) târihinde Karadağ’da doğdu. 1800 (H.1215) târihinde Kerkük’te vefât
etti.
Mahmûd
Zengenî önce Kur’ân-ı kerîmi ezberledi. Sonra öncelikle okunması gereken
kitapları okudu. Beldesindeki birçok medresede âlet ilimlerini tahsîl etti ve
Molla Mahmûd adıyla şöhret buldu.
Mahmûd
Zengenî Allahü teâlânın emirlerine itâat etmede, dünyâya değer vermemede ve
Allahü teâlâdan korkmakta herkesten ileri gitti. Allahü teâlâ ihsânıyla ona
yardım edip, bozuk kimselerin şerrinden, fitneden, şeytan ve nefsin
kötülüklerinden korunmada ona kuvvet verdi. Tahsîlini tamamlayıp icâzet, diploma
aldı. Kerkük’e dönüp evlendi ve orada tâliblere ilim öğretmeye başladı. Bu
sırada oraya Hindistan’dan Şeyh Ahmed Lâhorî hazretleri geldi. Molla Mahmûd bu
velîye ve yanındakilere hürmet, izzet ve ikrâmda bulundu. Onun bu hâlini gören
Şeyh Ahmed Lâhorî çok memnun olup, ona teveccüh ve duâ etti. Böylelikle Mahmûd
Zengenî’nin kalp gözü açıldı.
Mahmûd
Zengenî kendisine mânevî ilimleri öğreten bir büyüğü bulduğuna çok sevindi ve
hemen ona teslim oldu. Onun bildirdiği dersleri yapmaya ve duâları okumaya
başladı. Gittikçe kalbindeki nûrlar ziyâdeleşti ve halleri güzelleşti.
Şeyh
Ahmed Lâhorî hazretleri Bağdât’a gidip orada Seyyid Abdülkâdir-i Geylânî
hazretlerinin câmiinde altı ay kadar kaldıktan sonra tekrar talebesi Molla
Mahmûd’un yanına geldi. Verdiği dersleri yapması sebebiyle kalbinin nûr ile
dolduğunu, velîlik makamlarına ulaştığını gördü ve sevindi. Ona icâzet verip o
bölgede mânevî ilimleri insanların kalplerine yerleştirmesi için vazifelendirdi,
kendisi Lahor’a döndü.
Mahmûd
Zengenî olgunlaşmış hâliyle müslümanlara Kâdiriyye yolunun edeplerini öğretmeye
başladı. Çok kimseler kendisinden istifâde edip ibâdetlerini zevkle yapmaya
başladı.
Bir
zaman sonra Mahmûd Zengenî’nin hocası geri döndü. Talebesinin yaptığı hizmetleri
görünce, çok sevindi ve ona duâ etti. Bundan sonra Mahmûd Zengenî'nin insanlara
hak ve hakikatı anlatma gayretleri daha da fazlalaştı. Yolu her tarafa yayıldı.
Çok kimseler talebesi olmakla şereflendiler.
Mahmûd
Zengenî’nin talebeleri arasında oğlu Şeyh Ahmed de vardı. O da yetişip icâzet
almakla şereflendi. Şeyh Mahmûd, Kerkük’te bir dergâh inşâ etti. Ömrünün sonuna
kadar bu dergâhta hak yolunun bilgilerini anlatmakla meşgûl oldu. Sonradan
oğulları ve torunları da burada hizmet ettiler. Sultan Abdülhamîd Han da bu
dergâhın yanına bir câmi inşâ ettirmiştir.
KAYNAKLAR
1)
Ulemâüna fî Hidmet-il-İlm-i Ved’dîn; s.555
|
