NÛDİHÎ
Irak velîlerinden. İsmi,
Muhammed Ma’rûf bin Mustafa bin Ahmed Nûduhî’dir. 1761 (H.1175) târihinde
Süleymâniye'ye bağlı Nûdî köyünde doğdu. 1838 (H.1254) târihinde Süleymâniye’de
vefât etti. Sivan Kabristanlığına defnedildi.
Âlim bir zât olan
babasının terbiyesinde büyüdü. Babası Şâfiî mezhebinde idi. Seyyid olup, soyu
hazret-i Hüseyin’e ulaşır. Kâdiriyye yolu üzerineydi.
Nûdihî, babasından, önce
Kur’ân-ı kerîmi öğrendi. Sonra da Medrese-i Gazâiyyede öncelikle okunması âdet
olan kitapları okudu. Son derece zekî ve gayretliydi.
Ma’rûf Nûdihî tahsîlini
tamamlamak ve icâzet (diploma) alıp hak yola hizmet için medreseleri dolaşmaya
başladı. Netîcede Molla Muhammed Gazâî’nin medresesinde karar kıldı. Kendisinden
fıkıh ilmini tahsîl etti. Daha sonra icâzet alıp Çülan’daki medreselerden
birinde ders okutmaya başladı. Bir taraftan da ilmî eserler yazmakla meşgûl
oldu.
Daha sonra da
Süleymâniye’ye tâyin olup Câmiü’l-Kebîr’de ders okuttu. Çok talebesi oldu.
Ma’rûf Nûdihî, Kâdirî
yolunun usûl ve âdâbını amcası Şeyh Ali’den öğrendi. O da Şeyh İsmâil
Kâzânkâî’den almıştı.
Şeyh Ma’rûf Nûdihî’nin
yazdığı kıymetli manzûm ve nesir hâlindeki eserlerinden bâzıları şunlardır:
1) Tenkîh-ul-İbârât fî Tevdîh-il-İstiârât, 2) Şerhu Manzûmet-i Tenkîh-ul-İbârât,
3) El-Ferâyid fî Nazm-il Akâid, 4) Eş-Şâmil lil-Avâmil, 5) El-Cevher-un-Nedîd fî
Kavâid-it-Tecvîd, 6) Tersîf-ül-Mebânî.
KAYNAKLAR
1) Ulemâünâ fî Hidmet-il-İlmi
Ved’dîn; s.572
2) Mu'cem-ül-Müellifîn;
c.12, s.41
3) Esmâ-ül-Müellifîn; c.2,
s.369
4) El-A'lâm; c.7, s.105
|