|
Fıkıh, hadîs ve
tefsîr âlimi. Kelâm, edebiyat ve kırâat ilminde de mütehassıstı. Künyesi Ebû
Abdullah olup, adı Muhammed bin Hasen bin İbrâhîm el-İsterâbâdî'dir. Aslen
İsterâbâdlı olan Muhammed bin Hasen, 311 (m. 924) yılında doğmuştur. Şafiî
mezhebi fıkıh âlimi olan Muhammed bin Hasen, fıkıh il-mindeki derin bilgisinden
dolayı el-Haten diye bilinirdi. Ebû Bekr el-İsmâilî'nin kızıyla evliydi. 386 (m.
996) yılında yetmişbeş yaşında iken, Kurban Bayramı'nın ilk günü Gürcan'da vefât
etmiştir.
Cedel ve
münazara ilminde oldukça başarı elde eden Muhammed bin Hasen, Ebû Nuaym
Abdülmelik bin Muhammed bin Adiyy ve memleketindeki onun akranı âlimlerden ilim
öğrenmiş ve hadîs-i şerîf dinlemiştir. Muhammed bin Hasen; el-Assâm, Abdullah
bin Fâris, Ebû Bekr eş-Şâfiî, Ebü'î-Kâsım et-Teberânî ve birçok âlimden hadîs-i
şerîf dinlemiştir. Rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerin çoğunluğu, bu â-limlerden
dinlemiş olduğu hadîs-i şerîflerdir. Hâkim, Muhammed bin Hasen hakkında şöyle
demiştir: "Muhammed bin Hasen, zamanın Şâfiî mezhebi imâmlarından idi. Ahlâk,
tefsîr ve kırâat ilimlerinde çok ileri idi. Münazara ve cedel ilimlerinde de
üstün bir âlim idi." Hamza el-Cürcânî ise; "Ebû Abdullah el-Haten, asrının
meşhûr fıkıh âlimlerinden idi. Uzun seneler ders okuttu. Birçok fıkıh âlimi
yetiştirdi. Vera' sahibi idi. Ebû Bişr el-Fadl, Ebü'n-Nadr Ubeydullah, Ebû Amr
Abdurrahmân ve Ebü'l-Hasen Abdülvâsi' isimlerinde dört oğlu vardı" demiştir.
Muhammed bin
Hasen çok seyahat ederdi. Önce' Nişâbûr'a giderek iki yıl kadar orada ikâmet
etti. Daha sonra Nişâbûr'dan İsfehan'a gitti. Orada, Abdullah bin Ca'fer'den Ebû
Dâvûd'un Müsned'ini dinledi ve birçok âlimden ders aldı. Irak'a gitti ve orada
da ilimle meşgul oldu. Ebû Sehl'in meclisinde bulundu. Birçok âlimin kitaplarını
okudu. 340 (m. 951) yılından sonra kitap yazmaya başladı ve vefât edinceye kadar
kitap yazdı.
Şâfiî fakîhi
olan Muhammed bin Hasen, asrında fazîlet ve vera' sahibi olması bakımından da
meşhûrdu. Şâfiî fıkhına dâir yazmış olduğu eserlerinden en önemli olanı "Şerhu
Telhisi'bnil-Kâss et-Taberî"dir.
KAYNAKLAR
1)
Vefeyât-ül-a'yân cild-4, sh-203
1) Mir'ât-ül-cinân cild-2, sh-431
2) El-Vâfi'bi’l-vefeyât cild-2, sh-338
3) Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh-120
4) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh-55
5) Keşf-üz-zünûn cild-4, sh-479
6) Mu'cem-ül-müellifîn cild-9, sh-181
7) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-3, sh-136
8) Tehzîb-ül-esmâ ve'l-lüga cild-2, sh-255
|
