|
Tefsîr ve hadîs
âlimi. Künyesi Ebû Muhammed'dir. 247 (m. 861)'de doğdu. 340 (m. 951) senesinde
Kurtuba'da vefât etti. Bakıy bin Mahled, İbn-i Vadâh, Matraf bin Kays, Esbağ bin
Halil, Abdullah bin Meysere ve diğer âlimlerden hadîs-i şerîf işitip, rivâyet
etmiştir. Aslen Endülüslü olup, ilim tahsili için seyahatlere çıktı. Çok âlimle
görüşüp, ilim öğrendi. Mekke'de Muhammed bin İsmâil es-Sâig, Ali bin
Abdü-lazîz'den; Irak'da Kâdı İsmâil'den, İbn-i Ebî Heyseme'den, Muhammed bin
İsmâil Tirmizî'den, Ahmed bin Hanbel hazretlerinin oğlu Abdullah'dan, İbn-i
Kuteybe'den, Hâris bin Ebû Üsâme'den ve diğer âlimlerden ilim aldı. Mısır'da ise
Muhammed bin Abdullah Emevî'den, Ebû Zinbağ'dan, Ravh bin Ferec el-Mâlikî'den ve
diğer âlimlerden ilim almıştır. İlim tahsili için önemli ilim merkezlerine
gidip, oralarda zamanın meşhûr âlimlerinden ilim tahsilini tamamladı. Böylece
ilimde iyi yetişip, âlim oldu. Endülüs'e çok ilim sahibi bir âlim olarak döndü.
Kurtuba'da yerleşti, ilimdeki üstün vasfıyla, zamanında kendine müracaat edilen
kadri yüce bir âlim idi.
Hadîs ilminde
yüzbin hadîs-i şerîfi senetleriyle ezbere bilip, hâfız derecesinde âlim idi.
Tefsîr ve hadîs ilminden başka, fıkıh ve nahiv ilminde de âlim idi. Kendisinden;
torunu Kâsım bin Muhammed, Abdullah bin Muhammed el-Belhî, Abdülvâris bin
Süfyân, Abdullah bin Nasr, Muhammed bin Ahmed, Ebû Osman Sa'îd bin Nasr, Ahmed
bin Kâsım, Kâsım bin Muhammed, Ebû Amr Ahmed bin Nasûr ve daha pekçok zât
hadîs-i şerîf işitip rivâyet etmiştir.
Eserleri:
"Ahkâm-ül-Kur'ân", "El-müctebâ fî ehâdîs-il Mustafâ", "En-Nâsih vel-Mensûh",
"Garâib-i Hadîs-i Mâlik", "Müsned-i Hadîs-i Mâlik", "Birr-ül-Vâlideyn",
"El-Ensâb" gibi eserleri vardır.
Rivâyet ettiği
hadîs-i şerîflerden biri şudur.
Resûlullah
(s.a.v.) buyurdu ki: "Bana mahsus beş
isim vardır: Ben, Muhammedim. Ben, Ahmedim. Ben, Mâhiyim ki, Allah, benimle
küfrü yok eder. Ben Haşirim ki halk, kıyâmet günü benim izimce haşr olunacaktıf.
Ben Âkıbim ki, benden sonra peygamber yoktur."
KAYNAKLAR
1) Mu'cem-ül-müellifîn cild-8, sh-95
2) Dibâc-ül-müzehheb sh-222
3) Tezkirât-ül-huffâz cild-3, sh-853
4) Tabakât-ül-müfessirîn cild-2, sh-251
5) Bugyet-üt-vuât cild-2, sh-251
|
