|
Hadîs ve nahiv âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin el-Hasen bin Abdullah bin Müzhic
ez-Zübeydî olarak tanınmıştır. Nahiv ilminde bilgisi çok fazlaydı.
Peygamberimizin hayatını anlatan siyer ve târih ilimleri ile, fen ilimlerinde
büyük bir âlimdi. İlminin çokluğunu gösteren eserleri mevcuttur. Aslen Humus-ludur.
Bu şehrin ordusunun askerlerindendir. Humus Şam'a bağlı bir yerleşim yeriydi. O
zamanki Savaşlar sebebiyle Humus'tan ayrılıp Endülüs'ün Kurtuba şehrine gidip
yerleşti. 379 (m. 989) senesinde İşbiliye'de vefât etti. Aynı gün öğle
namazından sonra, oğlu Ahmed tarafından cenâze namazı kıldırılarak defn edildi
(r.a.). Vefât ettiği zaman 63 yaşındaydı.
Ebû Bekr ez-Zübeydî, zamanının en meşhûr
hadîs, târih, edebiyat ve nahiv âlimlerindendir. Fen bilgilerini de çok iyi
öğrenmişti. Bu sahada kıymetli kitaplar yazmıştır. Hadîs ilmini; Kâsım bin Esbag,
Sa'îd bin Fehlûn ve Ahmed İbn-i Sa'îd bin Hüzmî'den öğrendi.
Endülüs emîri olan Hakem el-Müstenser-billah kendisinden sonra tahta gegecek
olan oğlu veliahd Hisâmül-Müeyyid-billah'ın yetiştirilmesi için, Ebû Bekr ez-Zübeydî'yi
vazifelendirdi. Ebû Bekr ez-Zübeydî, veliahd Hişâm'a fen ilimlerini ve Arap dili
gramerinin inceliklerini öğretti. Emîr tarafından İspanya'nın şimdiki Sevilla
şehri olan İşbiliye'ye kadı ta'yin edildi. Orada ayrıca emniyet görevinde de
bulundu.
Nahiv ilminde çok kıymetli eserleri vardır. Bunlardan başlıcaları şunlardır:
1.
El-Vâdıh: Arapcanın gramer kaidelerini ihtiva eden
kıymetli bir eserdir.
2.
El-Ebniyye: Arapcanın nahiv bilgilerini
öğretmektedir.
3.
Muhtasaru
kitâb-il-ayn
4.
Tabakât-ün-nehviyyîn
ve'l-lügaviyyîn bi'ş-şarkı vel-Endülüs: Nahiv ve Iügat âlimlerinden Şark'tave
Endülüs'te, Ebû Esyed ed-Düelî zamanından, kendi hocası olan Ebû Abdullah-ı
Nahvî'ye kadar yetişenlerin, hayatları hakkında geniş vermektedir.
5.
Lahn-ün-nahv
6.
Hetkü sttfir-il-mülhidîn
KAYNAKLAR
1)
Vefeyât-ül-a'yân
cild-4, sh-372, 374
2)
Şezerât-üz-zeheb
cild-3, sh-94, 95
3)
Bugyet-ül-vuât
cild-1, sh-84
4)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-9, sh-198
5)
Dibâc-ül-müzehheb
sh-263, 264
|
