|
Şâfiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Abdülazîz bin Abdullah bin Muhammed bin
Abdülazîz ed-Dârekî'dir. Babam Abdullah, İsfehân'da zamanın hadîs
âlimlerindendi. Künyesi, Ebül-Kâsım olup, İsfehân'ın Dârek köyünden olduğu için,
Dârekî nisbetiyle meşhûr oldu. Doğum yeri olan Dârek'ten İsfehân'a gelip orada
uzun seneler kaldı. İsfehân'da bulunan-âlimlerden fıkıh ilmini öğrendi. Sonra
Bağdâd'a gelip yerleşti. Orada fetva vermeye başladı. Vefâtına kadar Bağdâd'da
kaldı. 375 (m. 985) senesi Şevval ayının 13'ünde Cum'a gecesi vefât etti.
Vefâtında 89 yaşındaydı. Cum'a günü Şûniziyye'de defn edildi.
Ebû Kâsım ed-Dâreld, yaşadığı devirde Şafiî âlimlerinin imâmı, en büyüğü idi.
Bağdâd'da, Da'lec bin Ahmed Bedreb İbni Halefin mescidinin dörtte birinde ders
okuturdu. Şehrin en büyük câmisinde, fetva sormak ve danışmak için ona gelenler
büyük bir halka meydana getirirlerdi. Çok kimse onun ilminden faydalandı. Tâhir
bin Abdullah Taberî diyor ki, "Dârekt'den daha fakîh olan hiç kimseyi görmedim."
Îsâ bin Ahmed bin Osman el-Hemedânî de dedi ki: "Abdülazîz bin Abdullah-ı
Dârekî'den fetva sorulmak üzere bir mes'ele getirildiğinde, uzun zaman düşünür
ve orada fetva verirdi. Muhammed bin Ebü'l-Fevâris de: "Abdülazîz bin Abdullah
hadîs ilminde sika (güvenilir, sağlam) bir râvi idi" dedi. O hadîs ilmini anne
tarafından dedesi Hasen bin Muhammed ed-Dârekî'den aldı. Diğer ilimleri, Şeyh
Ebû İshâk-ı Mervezî'den öğrendi. O, Ebû Hâmid-i Esferâyânî'nin ilim aldığı
hocalarından birisi idi. Ondan da Bağdâd'da birçok âlim ilim öğrendi. Rivâyet
ettiği bir hadîs-i şerîfte Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdu ki: "İnsanlar,
(Lâ ilâhe illallah, Muhammedün Resûlullah) deyinceye ve bizim kabul
ettiklerimizi be-ğeninceye ve kestiklerimizi yiyinceye ve namazlarımızı
kılıncaya kadar onlarla harp etmeye emrolundum. Böyle yaparlarsa, onların
kanlarına ve mallarına haksız yere dokunmak bize harâm kılındı. Artık onların
hesabı, Allahü teâlâya aittir."
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Bağdâd, Cild-10, sh-463
2)
Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-3, sh-330
3)
El-Bidâye ve'n-nihâye cild-11, sh-304
4)
Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh-85
5)
Vefeyât-ül-a'yân cild-3, sh-188
6)
Tehzîb-ül-esmâ ve'l-lüga cild-2, sh-263
|
