|
Hadîs âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Züheyr bin Harb bin Şeddâd en-Nesâî'dir.
Bağdâd'da bulunduğu için "Bağdâdî’’de denir. Künyesi, Ebû Hayseme ve
Ebû Harrâşî'dir. 160 (m. 777) senesinde doğdu. Sonra Bağdâd'a yerleşti. Burada
birçok âlimin sohbetinde bulundu. Onlardan çok ilim öğrendi. Birçok talebe
yetiştirdi. 234 (m. 848) senesinde Şa'bân ayının son Perşembe gecesi 74 yaşında
iken vefât etti.
Meşhûr hadîs âlimlerinden olan Züheyr bin Harb, Süfyân bin Uyeyne, Huşeym İbni
Beşîr, İsmâil bin Âliyye, Cerîr bin Abdülhamîd, Yahyâ bin Sa'îd el-Kattân,
Abdurrahmân bin Mehdî, Abdullah bin Idrts, Beşîr bin es-Serâ, Velîd bin Müslim,
Ebû Muâviye ed-Darîr, Vekî' bin Cerrâh ve daha pekçok âlimden ilim öğrendi ve
hadîs-i şerîf rivâyetinde bulundu. Kendisinden de, oğlu Ahmed, Ya'kûb bin Şeybe,
Ebû İbrâhîm Ahmed bin Sa'd ez-Zührî, Ebû Dâvûd, İbn-i Mâce, Muhammed bin İsmâil
el-Buhârî, Müslim bin Haccâc, Ebû Zür'a, Ebû Hatim er-Râziyân, Abbâs ed-Devrî,
İbrâhîm el-Harbî, Ca'fer et-Tayâlisî, Mûsâ bin Hârûn, Ebû Bekr bin Ebiddünyâ ve
daha tanınmış birçok meşhûr âlimler, hadîs-i şerîf aldılar ve rivâyette
bulundular.
O, ilim öğrenmek ve öğretmek için birçok yeri dolaştı. Hadîs ilminde sağlam,
güvenilir, hâfız (yüzbinden ziyâde hadîs-i şerîfi senetleriyle ezberleyen),
hâfızası kuvvetli, anlayışı yüksek bir âlimdir. Nesâî, Yahyâ bin Maîn, Ya'kûb
bin Şeybe, İbn-i Ganî, İbn-i Hibbân ve daha birçok âlim, onun hadîs ilminde
sika, sağlam, sadûk, hâfız, olduğunu bildirdiler.
İbn-i Ebî Hatim şöyle anlatıyor: "Babama,
onun cerh ve ta'dili hakkında ya'nî rivâyet bakımından ayıplı ve kusurlu bir
hâli var mıdır?" diye soruldu. Babam da: "O, sika, sadûk bir âlimdir" dedi.
İbn-i Maîn şöyle anlatıyor: "Onun ilmi ve
konuşması, o kadar kuvvetli idi ki, sorulara cevap vermekte, bir kabileye
yeterdi."
Ferayâbî de: "Ebû Hayseme ve Ebû Bekr bin
Ebî Şeybe hakkında sorular sordum. Ve hangisini daha çok seversin? dedim. O da,
"Ebû Hayseme'yi daha çok severim" dedi ve hâllerini anlatmaya başladı."
Onun eserlerinden ba'zıları şunlardır: 1. Kitâb-ül-ilim, 2. Kitâb-üt-târih, 3.
Kitâb-ül-müsned
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Bağdâd cild-8, sh-482
2)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-4, sh-186
3)
Keşf-üz-zünûn
sh-1440
4)
Fihrist sh-230
5)
Mir'ât-ül-cinân
cild-2, sh-193
6)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-437
7)
Tehzîb-üt-tehzîb
cild-3, sh-342
|
