Büyük hadîs ve fıkıh âlimlerinden. İsmi, İsmâil bin Abdullah bin Mes'ûd el-Abdî
el-İsfehânî olup, künyesi, Ebû Bişr, lakabı ise Semmûye'dir. İsfehânlı olup,
doğum târihi bilinmemektedir. 267 (m. 880)'de İsfehân'da vefât etti.
İsmâil bin Abdullah; Hasen bin Hafs, Bekr bin Bekâr, Ebû Naîm, Ebâ Müshir el-Gısânî,
Sa'îd bin Ebî Meryem, Ali bin lyâş ve onların zamanındaki pek çok âlimden
hadîs-i şerîf dinlemiştir. Muhammed bin Ahmed bin Yezîd, Ebû Bekir bin Ebî Dâvûd,
Abdullah bin Ca'fer bin Ahmed bin Fâris ve pek çok âlim de, ondan hadîs öğrenip
rivâyet etmişlerdir. Hadîs-i şerîf öğrenmek için çok uzun yerlere dahi gitmekten
hiç çekinmez, nerede hadîs-i şerîf bilen bir kimse olduğunu öğrense oraya gider,
onu bulur ve hadîsini dinlerdi. Bunun için pek çok yolculuklar yaptı. Hattâ
ömrünün büyük kısmı, hadîs-i şerîf öğrenmek için yollarda geçti denilse,
doğrudur. Hadîste, hâfızlık derecesine ulaşmıştı. Ya'nî yüzbin hadîs-i şerîfi
sened ve râvileriyle ezbere bilir ve okurdu.
Ebû Şeyh: "Semmûye, hâfız ve sağlam bir
râvi olup, hadîs müzâkere ederdi" demiş, Ebû Nuaym el-Hâfız ise, "O hadîs
hâfızlarından ve fıkh âlimlerindendi" buyurmuştur. İbn-i Ebî Hâtim ise onun
güvenilir ve doğru bir zât olduğunu beyân etmiştir. El-Fevâid adlı sekiz cildlik
bir hadîs kitabı yazmıştır.
İsmâil bin Abdullah, Sa'îd bin Ebî Meryem, Yahyâ bin Eyyûb, İbn-i Aclân, İyâd,
Abdullah bin Amr'dan rivâyetinde, Peygamberimiz (s.a.v.) "Her asırda
ümmetim içinde sâbikûn
(kıymetli âlimler, velîler)
vardır"
buyurdu.
KAYNAKLAR
1)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2 sh-566
2)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-2, sh-278
3)
El-A'lâm cild-1, sh-318
|