|
Hanefî mezhebinin meşhûr fıkıh âlimlerinden. Künyesi, Ebû Mûsâ'dır. Doğum târihi
bilinmemektedir. 221 (m. 836) senesinde Basra'da vefât etti. Fıkıh ilmini
Muhammed bin Hasen eş-Şeybânî'den (İmâm-ı Muhammed) öğrendi. İsmâil bin
Ca'fer'den, Hüşeym'den, Yahyâ bin Zekeriyya bin Ebî Zaîde'denve İmâm-ı
Muhammed'den hadîs-i şerîf işitip, rivâyet etmiştir. Kendisinden ise, Hasen bin
Selâm es-Sevâk, hadîs-i şerîf rivâyetinde bulunmuştur. Hadîs ilminde hâfız
derecesinde idi. Basra'da 20 sene kadılık yaptı. Îsâ bin Ebân'ın yetiştirdiği
meşhûr âlimlerden biri de Ebû Hâzım'dır. Bu zât da, meşhûr fıkıh âlimi İmâm-ı
Tahâvî'nin hocasıdır. Hilâl bin Yahyâ şöyle demiştir: "Îsâ bin Ebân, kadılıkta
zamanının en üstün fıkıh âlimi idi." Kâdı Ebû Hazm da şöyle demiştir: "Îsâ bin
Ebân'ın bir benzerini görmedim. Onun gibi olmayı çok arzu ederdim. Muhammed bin
Semâa ona ilimde çok benzeyen bir âlimdi. Birbirlerine karşı, mütevazı iki
meşhûr fıkıh âlimi idiler. Arkadaşlıkları o derecede idi ki, bu hususta tam bir
sadâkat gösterirlerdi. Ben böyle iki fıkıh âlimi daha görmedim."
Îsâ bin Ebân, fıkıh ve hadîs ilmiyle ilgili eserler yazmıştır. Bu eserleri
şunlardır: 1. İsbât-ül-kıyas, 2. İctihâd-ür-rey, 3. el-Câmî, 4. el-Huccet-üs-sagîra,
5. Kitâb-ül-hac, 6. Kitâb-ül-ilel, 7- Şehâdât.
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Bağdâd Cild-11, sh-157
2)
El-Fevâid-ül-behiyye sh-151
3)
Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh-806
4)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-8, sh-28
5)
El-A'lâm cild-5, sh-100
6)
Brockelman
sup. cild-1, sh-950
7)
Tabakât-ül-fukahâ
sh-32
|
