|
Büyük fıkıh âlimlerinden. Lakabı Gûl'dür. Doğum târihi kesin olarak
bilinmemektedir. 240 (m. 854) târihinde vefât etti. İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin
zamanında talebe idi. Halîfe Me'mun zamanında Bağdâd'a geldi. İbn-i Uyeyne,
Abdullah bin Muâz es-San'anî, Mervân bin Muâviye el-Fezârî, Hişam bin Süleymân
el-Mahzûmî gibi âlimlerden rivâyetlerde bulunup, ilim almıştır. Ondan da, Ebû
Bekir Ya'kûb bin İbrâhîm et-Teymî, Hüseyn bin Fadl el-Beclî rivâyetlerde
bulunmuştur. Dâre Kutnî dedi ki: "İmâm-ı Şâfiî'nin fazî-letlerine dâir, Ebû Ali
İsfehânî'nin yazdığı kitapta okudum.
Bu eserde, İmâm-ı Şâfiî'den (r.a.) ilim alan talebeleri anlatılmakta ve şöyle
denilmektedir: Ona tâbi olan, ondan ilim alıp, fazîletini i'tirâf edenlerden
birisi de Abdülazîz bin Yahyâ'dır. O, İmâm-ı Şâfiî hazretleri ile uzun müddet
beraber kaldı. Beraber Yemen'e gittiler. Abdülazîz bin Yahyâ da, kendi
kitaplarında, sınıflın, husus ve beyân mevzularını anlatırken İmâm-ı Şâfiî'den
(r.a.) bahsetmiştir. Bütün bu bilgiler, İmâm-ı Şâfiî'nin Risâle adlı eserinde
mevcuttur. Abdülazîz bin Yahyâ, Ehl-i sünnet i'tikâdını müdâfaa için, Ehl-i
bid'atan olanlarla münazaralar yapmıştır. İçerisinde, münâsip olmayan bir çok
mevzuların bulunduğu "Hayda" kitabı ona nisbet edilmişse de, büyük âlim Zehebî
bunu kabul etmemektedir.
Hatîb-i Bağdâdî: "Abdülazîz bin Yahyâ, ilim
ve fazîlet sâhiblerindendir. Çok eserleri vardır. İmâm-ı Şâfiî'nin yanında
yetişen âlimlerden olup, devamlı onunla beraber olmakla tanınmıştır" demektedir.
Büyük âlim Ebû Ayna anlattı: Abdülazîz el-Kınânî, fizikî yönden pek gösterişli
değil idi. Birgün halîfe Me'mûn'un huzuruna girdi. Halîfe'nin yanında Ebû İshâk
el-Mu'tasım vardı. Abdülazîz el-Kınânî girince güldü. Bunun üzerine Abdülazîz
el-Kınânî: "Ey mü'minlerin emîri! Bu bana niçin gülüyor? Allahü teâlâ, Yûsuf'u
(a.s.) güzelliğinden, yakışıklılığından dolayı peygamber olarak seçmedi ki"
dedi. Me'mûn güldü ve cevâbını beğendi.
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Bağdâd Cild-10, sh-449
2)
El-A'lâm cild-4, sh-29
3)
Tehzîb-üt-tehzîb
cild-6, sh-363
4)
Şezerât-üz-zeheb
cild-2, sh-95
5)
Keşf-üz-zünûn
sh-634
6)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-4, sh-263
7)
Tabakât-üş-Şâfiiyye
cild-2, sh-144, 146
|
