Hadîs ve fıkıh âlimlerinden. Adı, Abdurrahmân bin İbrâhîm bin Amr bin Meymûn el-Kureşî'dir.
Künyesi, Ebû Sa'îd ed-Dımaşkî'dir. Dahîm bin Yetim adı ile de tanınmaktadır. 170
(m. 786) senesinin Şevval ayında doğdu ve 245 (m. 859) senesinin Ramazan ayında
Remle şehrinde (Filistin'de) vefât etti.
Hadîs ilminde büyük bir âlimdir. Hadîste "Hâfız" derecesine yükselmişti. Şam
şehrinde, zamanının en büyük muhaddisi idi. O, Süfyân bin Uyeyne, Mervan bin
Muâviye, Velîd bin Müslim, Ömer bin Abdülvâhid, Eyyûb bin Süveyd-i Remli ve daha
pekçok hadîs âliminden ilim alıp hadîs-i şerîf rivâyetinde bulundu. Kendisinden
de, İmâm-ı Buhârî, İmâm-ı Müslim, Ebû Dâvûd, İmâm-ı Nesâî, İbn-i Mâce ve daha
birçok hadîs âlimi hadîs-i şerîf rivâyet etmişlerdir.
Hadîs âlimlerinden Ebû Hatim, Nesâî, Dâre Kutnî, İdî ve daha birçokları, O'nun
sika (güvenilir) bir râvi olduğunu bildirmişlerdir, imâm-ı Ebû Dâvûd buyurdu ki:
"Abdurrahmân bin İbrâhîm, hadîs ilminde hüccettir. O, Dımaşk'ta (Şam'da)
zamanının eşi bulunmayan âlimlerindendi." Abdullah bin Muhammed Seyyar'a; Şam'da
karşılaştığın âlimlerin en sağlamı, sika olanı hangisidir? diye sorulduğunda,
cevâbında: "Onların en üstünü, Dahîm (Abdurrahmân bin İbrâhîm)'dir" dedi. Ebû
Bekr-i Mervezî de: "Ben, Ahmed bin Hanbel'in, Dahîm hakkında, "O, akıllı ve
itimâda şayan bir râvidir" diyerek onu medhettiğini işittim" dedi. İbn-i Hibban
da şöyle bildirdi. "O, hadîs ilminde sika bir râvidir. Kendisine sadece "Dahîm
denilmesini beğenmezdi. O, ilmi ve beldesinde bulunan âlimleri nesebleri ile
birlikte hıfzederdi." Halîlî de "İrşâd" adındaki eserinde: O, hadîs hâfızı olan
imamlardan birisiydi. O'nun hâfız olduğunda bütün âlimler ittifak etmişlerdir.
Şam'da kendisinden en son hadîs-i şerîf rivâyet eden, Seyyid bin Hâşim bin
Mersed'dir. İmâm-ı Buhârî, "Zühre" adındaki eserinde, ondan üç hadîs-i şerîf
rivâyet etmektedir.
Fıkıh ilminde de büyük bir âlimdi. İmâm-ı Evzâî'nin mezhebinde idi. Ürdün ve
Filistin Kâdılığına ta'yin edildi. Sonra Mısır'da "Kâdı'l-kudât=Temyiz reîsi"
olmak için talepte bulundu ve hemen bu vazifeye getirildi. Hasen bin Ali diyor
ki: "Dahîm, 212 (m. 827) senesinde Bağdâd'a geldi. Ben, babamın, Ahmed bin
Hanbel'in, İbn-i Maîn'in ve Halef bin Hâlim'in onun huzurunda çocuklar gibi
oturduğunu gördüm" 245 senesinde Remle'de vefât etti.
Rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerden ba'zıları şunlardır:
"Şunlar, münafığın sıfatlarındandır: La'net, onun
selâmıdır. Haram kazanç, onun yiyeceğidir. Hıyânet, gündüz insanların arasında
bulunup
(onlar gibi hareket etmek)
ve geceleyin de
üstün körü yapıvermek de, onun ganimetlerindendir."
"Her iyilik, sadakadır."
KAYNAKLAR
1)
Tehzîb-üt-tehzîb
cild-6, sh-131
2)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-480
3)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-5, sh-112
4) Târîh-i Bağdâd Cild-10, sh-265
|