 |
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
Alm. Packung (f), Fr. Emballage (m), İng. Packing. Bir malı, eşyayı değişik malzeme ve araçlarla sararak, paket yaparak bir kaba veya sandığa yerleştirerek taşınabilir, saklanabilir ve tanınabilir hale koyma işi, sarmalama, sandıklama işlemi. Eski devirlerde en çok rastlanan ambalaj şekli cam veya şişe içine saklamak olmuştur. Yine bu devirlerde çok kullanılan bir ambalaj yolu da tahta sandıklar ve sazdan sepetlerle yapılmış ambalajlardır. Ambalajlamada asıl gelişme, Napoleon devrine, 1809 yıllarına atfedilir. Bu yıllarda askerin kötü beslenmesinden ve yiyeceklerin besin zehirlenmesine sebep olduğundan şikayet eden Napoleon, bu meseleyi halledene mükafat vadetmişti. Ertesi yıl Peter Durand adlı bir İngiliz, yiyecekleri saklamak için metal kutuları kullanan bir metod geliştirmek için ilk patenti aldı. Bu patent konserve kutularının başlangıcı sayılır. 1850’li yıllarda kağıt fiyatları, kağıdı ambalaj malzemesi olarak kullanabilecek kadar ucuzlamıştı. O yıllardan itibaren kağıdın ambalaj malzemesi olarak kullanımı başladı. Daha sonra 1880’lerde oluklu mukavva yapan makinalar geliştirildi. Bu tarihten sonra kağıt ve mukavvanın ambalaj malzemesi olarak kullanılması çok yaygınlaştı. Son yüzyılda hem ambalajlama tekniklerinde, hem ambalaj maddeleri ve sanayiinde büyük gelişmeler oldu. Plastik maddelerin ortaya çıkışı ile bu konuda çok büyük ilerleme kaydedildi. Ambalajlamanın başlıca gayesi, satılan eşya yahut besin maddelerini temiz tutmak, dış etkilere karşı korumak ve zedelenmesini önlemektir. Mala alım satım kolaylığı sağlamak da ambalaj yapmanın gayeleri içinde yer almaktadır. Günümüzde ise, ambalaj; malı korumak maksadını çok aştığından, bir pazarlama ve sürüm aracı, başlı başına bir endüstri halinde ön plana çıkmıştır. Ticari eşyanın cazip gösterilmesi, üzerinde müşterinin malı tanımasına yardımcı olacak bilgilerin yer alması; bu eşyanın sürümünü kolaylaştırmaktadır. Çeşitli maddelerden göz alıcı şekillerle yapılmış ambalajlarla piyasaya arzedilen güzellik müstahzarları, tıbbi malzeme ve ilaçlar, mücevher, kadın ve erkek giyim eşyaları ile gıda maddeleri, rekabet piyasası içinde müşteri tarafından tercih edilmektedir. Cazip ambalajla satışa arzedilen bir malın, ondan üstün niteliklere sahip fakat ambalajsız veya zevksiz bir şekilde ambalajlanmış aynı maldan daha çok satıldığı tecrübe ile sabittir. Ambalaj yapımında, selofan, seluloid, mukavva, deri, bez, ağaç, teneke, bakalit, plastik madde ve cam gibi çeşitli malzemeler kullanılmakta ve bu konudaki sanayi büyük bir gelişme içinde bulunmaktadır. Ambalaj maliyetleri ilaç, kozmetik, az değerli işlenmiş gıda maddeleri gibi bazı mal çeşitlerinde asıl mamul değerinin üstüne bile çıkabilmektedir. Ambalaj malzemesi olarak petrol türevleri ve plastiklerin kullanılmasının yaygınlaşmasına paralel olarak çevre kirlenmesi konusunu önemli boyutlara çıkarmıştır. Bu sebeple son yıllarda çevreyi kirletmeyen veya geri alınıp tekrar kullanılabilen türden ambalajlara dönüş eğilimi doğmuştur. Ambalaj sanayiinde kağıt, ahşap, plastik gibi değişik malzeme üreticisi firmalar ve firma grupları arasında çetin bir rekabet yaşanmakta, bu sırada ambalajın mamule ve kişilerin sıhhatine etkisi konu edilmektedir. |
