|
4. Tavafın duâları Ve Zikirleri
İlk olarak Hacer-i Esved'in karşısında İstilâm yaptığı (kollarını
kaldırdığı) zaman ve ayrıca Tavafa başladığı zaman şöyle der:
(Bismillâhi vallahü ekber. Allahümme îmânen bike ve tasdîkan bikitâ-bike
ve vefâen biahdike vettibâ'an lisünneti nebiyyike
(sallallahü aleyhi ve sellem)
"Allah'ın ismiyle (tavafa başlarım). Allah herşeyden büyüktür.
Allah'ım Sana îman ederek, kitabını tasdik ederek, Sana verdiğim
îman sözüne bağlı kalarak ve
Peygamberinin (sallallahü
aleyhi ve sellem) sünnetine uyarak (tavaf ediyorum.)"
Her tavafta Hacer-i Esved'in hizasına geldikçe bu duâyı tekrarlamak
müstehabdır. Remel (süratle) yaptığı ilk üç şavtta şöyle der:
(Allâhümme'calhu haccen mebrûren ve zenben mağfûren ve sa 'yen
meşkûren.)
"Allah'ım! Tavafımı makbul yap, onu günahlarımın mağfiretine sebeb kıl
ve tarafından kabul edilmiş bir ibâdet yap."
Geri kalan diğer dört şavtta da şöyle der:
(Allahümme'ğfir verham va'fu amma ta'lem ve ente'l-eâzzü’l-ekrem.
Allahümme rabbenâ âtinâ fiddünyâ haseneten ve fi'l-âhireti
haseneten ve kmâ azâbennâr.)
"Ey Allah'ım! Mağfiret buyur, marhamet et, bildiğin günahları afvet.
Sen her şeye üstün gelen ikram sahibisin. Ey Rabbimiz olan Allah!
Bize dünyada iyilik ver. Ahirette de iyilik ver. Cehennem
azabından da bizi koru."
Allah kendisine rahmet etsin Şâfiî
şöyle demiştir: Tavafta söylenen en sevimli duâ:
Allahümme rabbenâ âtinâ fiddünyâ haseneten..." sonuna kadar
söylenen duâdır.
Yine demiştir ki, bütün şavtlarda bunu söylemek benim için sevimlidir.
İnsanın tavaf esnasında din ve dünya işlerinden istediği Duâyı
yapması da müstehabdır. Bir kişi duâ edip de cemaat amîn derse,
güzel olur.
Allah kendisine rahmet etsin, Hasan Basrî'den
hikâye edilmiştir: Hacda onbeş yerde duâ kabul olunur: Tavaf
içinde, Mültezem'de, oluk altında, Kabe içinde, Zemzem yanında,
Safâ'da, Merve'de, Sa'y yolunda, Makâm'ı İbrahim arkasında, Arafat
meydanında, Müzdelife'de, Mina'da ve cemrelerin atıldığı üç yerde.
Bu yerlerde duâ etmeye gayret göstermeyen mahrumdur.
Şâfiî mezhebinde ve ona bağlı
âlimlerin çoğunluğuna göre, tavaf esnasında Kur’ân okumak mastahab
olur; çünkü tavaf zikir yeridir. Zikirlerin en faziletlisi de
Kur’ân okumaktır.
Şâfiî âlimlerinin büyüklerinden
olan Ebû Abdullah el-Huleymî, tavafta Kur’ân-ın müstehab
olmadığını seçmiştir. Fakat Sahîh olan önceki sözdür.
Âlimlerimiz demiştir ki,
Peygamberden ve ashâbdan
nakledilmeyen duâlar yerine Kur’ân okumak daha faziletlidir. Sahîh
olan görüşte ashâbdan nakledilen duâları yapmak, Kur’ân okumaktan
daha faziletlidir. Kur’ân okumanın bunlardan daha faziletli
olduğunu söyleyen de vardır.
Allah kendisine rahmet etsin, Şeyh Ebû Muhammed el-Cüveyni şöyle
demiştir: Hac günlerinde yapılan tavaflarda Kur’ân okuyup bir
hatim yapmanın sevabı büyük olur. En doğrusunu Allah bilir.
Tavafı tamamlayınca ve iki rekât tavaf namazını kılınca, istenilen
duânın yapılması müstehabdır. Burada nakledilen duâlardan biri
şudur:
Allahümme ene abdüke vebnü abdike. Eîeytüke bizünûbin kesîretin ve
a’ınâlin seyyi'etin ve hazâ makâmu'l-âizi bike minennâr. Fağfir lî
in-neke ente'l-ğafûru'r-rahîm.)
"Allah'ım, ben Senin kulunum ve kulunun oğluyum. Büyük günahlarla ve
kötü işlerle Sana (ibâdete) geldim. Bu yer ateşten Sana
sığınanların makamıdır. Beni bağışla. Zira Sen, merhameti geniş,
mağfireti bol olansın." |
٤- فصل: في أذكار الطواف:
يُستحبّ أن يقول عند استلام الحجر الأسود أولاً، وعند ابتداء الطواف
أيضاً: بِسمِ اللّه، واللّه أكْبَرُ،
اللّهمَّ إيمَاناً بِكَ وَتَصدِيقاً بِكِتابِكَ، وَوَفاءً بِعَهْدِكَ
وَاتِّباعاً لِسُنَّةِ نَبِيِّكَ صلى اللّه
عليه وسلم. ويُستحبّ أن يكرِّر هذا الذكر عند محاذاة الحجر
الأسود في كل طوفة، ويقولُ في رمله في الأشواط الثلاثة "
اللّهمَّ اجْعَلْهُ حَجّاً مَبْرُوراً (٢)،
وذنْباً مَغْفُوراً، وَسَعْياً مَشْكُوراً". ويقول في
الأربعة الباقية قال:
”اللّهمَّ اغْفِر وَارْحَمْ، وَاعْفُ عَمَّا تَعْلَمْ وَأنْتَ
الأعَزُّ الأكْرَم،
اللّهمَّ رَبَّنا آتنا في الدُّنْيا حَسَنَةً وفي الآخِرة حَسَنةً
وَقِنا عَذَابَ النَّارِ".
قال الشافعي رحمه اللّه: أحبُّ
ما يُقال في الطواف:
اللّهمَّ رَبَّنا آتِنا في الدُّنْيا حَسَنَةً إلى آخره، قال:
وأُحِبُّ أن يُقال في كله، ويُستحبّ أن يدعوَ فيما بين طوافه بما
أحبّ من دين ودنيا، ولو دعا واحد وأمَّن جماعةٌ فحسن.
وحُكي عن الحسن رحمه اللّه أن الدعاء يُستجاب هنالك في خمسة عشر
موضعاً: في الطواف، وعند الملتزم، وتحت الميزاب، وفي البيت، وعند
زمزم، وعلى الصفا والمروة، وفي المسعى، وخلف المقام، وفي عرفات، وفي
المزدلفة، وفي منى، وعند الجمرات الثلاث، فمحروم مَن لا يَجتهد في
الدعاء فيها.
ومذهب الشافعي وجماهيرُ أصحابه
أنه يُستحبّ قراءةُ القرآن في الطواف لأنه موضعُ ذكر. وأفضلُ الذكر
قراءةُ القرآن. واختار أبو عبد اللّه الحليمي من كبار أصحاب
الشافعي أنه لا يُستحبّ قراءة
القرآن فيه، والصحيحُ هو الأول.
قال أصحابُنا: والقراءةُ أفضلُ من
الدعوات غير المأثورة،
وأما المأثورةُ فهي أفضل من القراءة على الصحيح.
وقيل:
القراءة أفضل منها. قال الشيخ أبو محمد الجويني رحمه اللّه:
يُستحبّ أن يقرأ في أيام الموسم ختمةً في طوافه فيعظُم أجرُها (٣)
، واللّه أعلم.
ويُستحبّ إذا فرغَ من الطواف ومن صلاة ركعتي الطواف أن يدعوَ بما
أحبّ، ومن الدعاء المنقول فيه قال:
”اللّهمَّ أَنَا عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكِ أتَيْتُكَ بِذُنُوبٍ
كَثِيرَةٍ (٤) وأعْمالٍ سَيِّئَةٍ،
وَهَذَا مَقَامُ العائِذِ بِكَ مِنَ النَّارِ، فاغْفِرْ لي إنَّكَ
أنْتَ الغَفُورُ الرَّحِيمُ". |
