32. Mezarları Ziyaret Edenin Okuyacağı Duâlar

438- Hazret-i Âişe'den (radıyallahü anha) rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir: Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem evimde bulunduğu her gece, gecenin son kısmında Bakî' mezarlığına çıkıp şöyle derdi:

(Selâm üzerinize olsun, ey Mü’minler topluluğu! Vadedildiğinize kavuştunuz. Ecriniz yarına (Kıyâmete) ertelenmiştir. Biz de Allah dilediği zaman size kavuşacağız. Allah'ım! Bakî'ul-Ğarkad mezarlığında yatanlara mağfiret buyur. "

439- Yine Hazret-i Âişe'den (radıyallahü anha) rivâyet edildiğine göre, o şöyle demiştir: (Sordum), ey Allah'ın Resûlü! Mezarları ziyarette nasıl söyleyeyim? Buyurdular ki, şöyle söyle:

"Esselâmu alâ ehli'd-diyâri mine’l-Mü’minine ve’l-müslimîne veyer-hamullâhu el-müstakdimîne minküm ve minnâ ve’l-müsta'hırîne ve innâ in şâellâhu biküm lâhikûn."

"(Mezarlarında yatan) müzminlerle müslümanlar topluluğuna selâm olsun. Dünyadan göçüp giden siz ölülere ve ölmeyip geride kalan bizlere Allah rahmet etsin. Allah dilediği zaman, biz de size kavuşacağız."

440- Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) sahîh isnadlarla rivâyet edildiğine göre, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem mezarlığa çıkıp şöyle dedi:

"Esselâmü aleyküm dâre kavmin Mü’minîn veinnâ in şâellâhu biküm lâhikûn."

(Selâm üzerinize olsun, ey Mü’minler topluluğu!. Allah dilediği zaman, biz de size kavuşacağız)."

441- İbn Abbâs'dan (radıyallahü anhüma) rivâyet edildiğine göre şöyle anlatmıştır:

Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem Medîne mezarlarına uğradı da yüzünü onlara çevirerek şunu söyledi:

"Esselâmü aleyküm yâ ehh’l-kubûri. Yeğfirullâhu lenâ ve leküm. En-tüm selefunâ ve nahnü bi’l-eseri."

"Allah'ın selâmı üzerinize olsun, ey mezarlarda yatanlar! Allah bize ve size mağfiret buyursun. Siz bizim öncümüzsünüz; biz de izinizdeyiz (arkanızdan geleceğiz)."

442- Büreyde'den (radıyallahü anh) rivâyet edildiğine göre, o şöyle anlatmıştır:

“Ashâbı Kiram, mezarları ziyarete çıkıp gittikleri zaman, şöyle demelerini, Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem onlara öğretirdi:

"Esselâmü aleyküm ehle'd-diyâri mine'l-Mü’minîne. Ve innâ inşâellâ-hu biküm lelâhikün. Es'elüllâhe lenâ ve leküm e’l-âfiyete."

"Selâm üzerinize olsun, ey Mü’minlerden ibaret mezar halkı! Muhakkak biz de, Allah dilediği zaman size kavuşacağız. Allah'dan bize ve size afiyet dilerim."

Biz, Nesâ’î ve İbn Mâce'nin kitablarında da böyle rivâyet ettik. Ancak "size kavuşacağız" sözünden sonra şu ifade ilâve olarak vardır:

"Entüm lenâ feretun ve nahnü leküm tebe'ûn"

"(Sizin acınıza sabretmekle) siz, bize bir mükâfat sebebi oldunuz. Biz de, sizin arkanızdan geleceğiz."

443- Hazret-i Âişe'den (radıyallahü anha) rivâyet edildiğine göre:

“Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem, Bakî' mezarlığına varıp şöyle dedi:

"Selâm üzerinize olsun, ey (mezarlardaki) Mü’minler topluluğu. Siz, bize mükâfat sebebisiniz (çünkü sizin acılarınıza sabrederek sevab aldık). Biz de size kavuşacağız. Allah'ım! (Onların yüzünden kazanılacak) sevabdan bizi mahrum etme ve onlardan sonra da bizi sapıtma."

Mezarlıktaki ölülere, diğer ölülere ve bütün müslüman ölülere çokça duâ etmek, Kur’ân okuma ve zikir yapma sevabını iletmek ziyaretçi için müstehabdır. Yine ziyareti çok yapmak, hayırlı ve faziletli kimselerin mezarları yanında fazla beklemek müstehabdır.

٣٢- باب ما يقولُه زائرُ القبور

٤٣٨- روينا في صحيح مسلم، عن عائشة رضي اللّه عنها، قالت‏: كأن رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم كلّمَا كان ليلتُها من رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم يخرجُ من آخر الليل إلى البقيع فيقول ‏قال‏:‏

‏”‏‏السَّلامُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنينَ، وَأتاكُمْ ما تُوعَدُونَ، غَداً مُؤَجَّلُونَ، وَإنَّا إنْ شاءَ اللّه بِكُمْ لاحقُونَ؛

اللّهمَّ اغْفِرْ لأهْلِ بَقِيعِ الغَرْقَدِ‏"‏‏.‏‏ (‏مسلم‏ (‏٩٧٤‏)‏، والنسائي ٤/٩٣، وفي ‏"‏اليوم والليلة‏"‏‏ (‏١٠٩٢‏)‏ (٢٨) ‏‏)

٤٣٩- وروينا في صحيح مسلم، عن عائشة أيضاً أنها قالت‏: كيف أقولُ يا رسولَ اللّه‏؟‏‏!‏ ـ تعني في زيارة القبور ـ قال ‏قال‏:‏

‏”‏‏قُولي‏: السَّلامُ على أهْلِ الدّيارِ مِنَ المُؤْمنينَ وَالمُسْلمينَ، وَيَرْحَمُ اللّه المُسْتَقْدِمِينَ مِنْكُمْ وَمِنَّا وَالمُسْتأخِرِين، وَإنَّا إنْ شاءَ اللّه بِكُمْ لاحِقُونَ‏"‏‏.‏‏ (‏مسلم‏ (‏٩٧٤‏) ‏‏ (‏١٠٣‏)‏ (٢٩) ‏‏)

٤٤٠- ورَوينا بالأسانيد الصحيحة في سنن أبي داود والنسائي وابن ماجه، عن أبي هُريرة رضي اللّه عنه أن رسول اللّه صلى اللّه عليه وعلى آله وسلم خرج إلى المقبرة

فقال ‏قال‏:‏

‏”‏‏السَّلامُ عَلَيكُم دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ، وإنَّا إنْ شاءَ اللّه بِكُمْ لاحِقُونَ‏"‏‏.‏‏ (‏أبو داود‏ (‏٣٢٣٧‏)‏، والنسائي ٤/٩١، وابن ماجه‏ (‏٤٣٠٦‏)‏ (٣٠) )

٤٤١- وروينا في كتاب الترمذي، عن ابن عباس رضي اللّه عنهما قال‏: مرّ رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم بقبور أهل المدينة، فأقبلَ عليهم بوجهه

فقال ‏قال‏:‏

‏”‏‏السَّلامُ عَلَيْكُمْ يا أهْلَ القُبُورِ‏!‏ يَغْفِرُ اللّه لَنا وَلَكُمْ، أنْتُمْ سَلَفُنا وَنَحْنُ بالأثَرِ‏"‏‏ (‏ الترمذي‏ (‏١٠٥٣‏)‏، وإسناده حسن‏.‏‏)

قال الترمذي‏: حديث حسن‏.‏

٤٤٢- وروينا في صحيح مسلم، عن بريدة رضي اللّه عنه قال‏: كأن النبيّ صلى اللّه عليه وسلم يعلِّمهم إذا خرجوا إلى المقابر أن يقول قائلهم ‏قال‏:‏

‏”‏‏السَّلامُ عَلَيْكُمْ أهْلَ الدّيارِ مِنَ المؤْمِنِينَ، وإنَّا إنْ شاءَ اللّه بِكُمْ لَلاحِقُونَ، أسألُ اللّه لَنَا ولَكُمُ العافيَةَ‏"‏‏.‏

ورويناه في كتاب النسائي وابن ماجه هكذا، وزاد بعد قوله‏: للاحقون ‏قال‏:‏

‏”‏‏أنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ، وَنَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌ‏"‏‏.‏‏ (‏مسلم‏ (‏٩٧٥‏)‏، والنسائي ٤/٩٤، وابن ماجه‏ (‏١٥٤٧‏)‏، وهو عند النسائي في ‏"‏اليوم والليلة‏"‏‏ (‏١٠٩١‏) (٣١) .‏‏)

٤٤٣- وروينا في كتاب ابن السني، عن عائشة رضي اللّه عنها؛ أن النبيّ صلى اللّه عليه وسلم أتى البقيعَ

فقال‏: ‏‏"‏السَّلامُ عَلَيْكُمْ دار قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ، أنْتُمْ لَنا فَرَطٌ، وإنَّا بِكُمْ لاحِقُونَ؛

اللّهمَّ لا تَحْرِمْنا أجْرَهُمْ وَلا تُضِلَّنا بَعْدَهُمْ‏"‏‏.‏‏ (‏ابن السني‏ (‏٥٩٦‏)‏ (٣٢) )

ويُستحب للزائر الإِكثار من قراءة القرآن والذكر، والدعاء لأهل تلك المقبرة وسائر الموتى والمسلمين أجمعين‏.‏ ويُستحبّ الإِكثار من الزيارة، وأن يكثرَ الوقوفَ عند قبور أهل الخير والفضل‏.‏