SAYFA 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013

TR AR ŞERH

8 Kuyular

Kuyuya necaset düştüğünde, suyu çekilir (boşaltılır), içinde bulunan suyun boşaltılması o kuyunun temizlenmesidir. Kuyuda, sıçan, serçe, mund, sığırcık veya keler ölürse, o kuyudan yirmi ile otuz kova arasında su çekilir. Kovanın büyüklük ve küçüklüğü hesap edilir.

Eğer kuyuda güvercin yahut tavuk veyahut ta kedi ölse kuyudan, kırktan altmış kovaya kadar su çıkarılır.

Eğer kuyuda, köpek veya koyun veya bir insan ölse kuyuda bulunan bütün su boşaltılır.

Eğer kuyuda hayvan ölüsü şişerse yahut parçalanıp dağılırsa, kuyuda bulunan bütün su çıkarılır. Hayvanın küçük ve büyüğü bu hükümde eşittir.

Kovaların adedi, şehirlerde kuyular için kullanılan normal kova ile itibar olunur (yani kuyudan herhangi bir hayvanın ölmesiyle çıkarılması lâzım gelen suyun kovası en fazla kullanılan kova olacaktır). Eğer kuyudan büyük kovanın azıyla normal kovanın ihata ettiği kadar su çıkarılırsa, onunla hesap olunur. (Ve kifayet edici miktarla iktifa edilir. İlle orta derecede de olan kova ile su çekmek şart değildir. Zira gaye; o kadar suyun çıkarılmasıdır.) Eğer kuyu alttan kaynayan kuyu ve bütün suyunun çekilmesi mümkün değilse, (Hâlbuki bütün suyun çıkarılması da vacip olmuştur) kuyuda bulunan suyun miktari tahmin edilerek o tahmin edilen su kadar su çekilecektir. Hasan oğlu Muhammed (rahmetüllahi aleyh) den rivayet olunmuş, demiştir ki: «Alttan durmadan kaynayan kuyudan iki yüz ile üç yüz kova arasında şu çekilecektir.» (İki yüzün çıkarılması vacip, üç yüze kadar götürmek ise daha ihtiyatlı olur.) Kuyuda fare veya başka bir hayvan ölüsü görünüp hangi zaman kuyuya düştüğünü bilmezlerse düşen hayvanda da şişmek ve dağılmak yok ise, (kuyudan abdest alanlar ve yıkananlar) bir gün ve bir gecenin namazını iade ederler. O, kuyunun suyu ile yıkanmış her şey yeniden yıkanır.

Eğer kuyuya düşen hayvan şişmiş veya dağılmış ise İmam-ı Azam hazretlerine göre, üç gün, üç gecenin namazını iade ederler. İmam-ı Muhammed ve İmam-ı Ebû Yusuf buyurdular ki; «Hayvanın ne zaman düştüğünü tesbit edinceye kadar kendilerine hiç bir şeyin iadesi lâzım gelmez.»

İnsanoğlunun ve eti yenilen hayvanın su artığı temizdir. Köpek, domuz ve yırtıcı hayvanların artığı necıs (pis)tir. Kedinin, insan pisliklerinin içinde gezen tavuğun, yırtıcı kuşun, yılan ve fare gbii evcil hayvanların artığı mekruhtur. Merkep ve katırın artıkları şüphelidir. (Yani ne temizdir diyebiliriz ne de necıstir. Zira Eshab-ı Kiramın bu konuda, ihtilâfları vardır.)

Merkep ve katırın artığından başka su bulunmazsa onunla abdest alır ve arkasından toprakla da (aynı namaz için) teyemmüm eder, (Bu abdest ile teyemmümün hangisine evvela başlarsa caizdir.)