SAYFA 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024

TR AR SERH 1 SERH 2

2 EZAN

1 Ezan ve kametin hükümleri

Erkeklerin, ister tek başlarına kılsınlar, ister edâ, isterse kaza kılsınlar, ister seferde ve isterse hazarda bulunsunlar, farz namazlarını kılarlarken ezan ve kamet (okumaları) müekked sünnettir. Kadınlara mekruhtur.

2 Ezan ve Kametin Okunuş Şekli

(Ezan okumak için) önce dört kere tekbir getirilir, (yani "Allâhü ekber" denir), sonunda da iki kere aynı lafizlarla tekbir getirilir. Her iki şahadeti ("eşhedü en lâ ilâhe illâllah ve eşhedü enne Muhammeden rasûlullah" cümlelerini) söylerken, önce sessiz, bilahare yüksek sesle söylememelidir. Sabah ezanında buna, "hayye ale'l-felâh"tan sonra iki kere "es-salâtü hayrun mine'n-nevm" lafzı ilâve edilir.

Kamet de tıpkı ezan gibidir, ancak "hayye ale'l-felâh"tan sonra iki kere "kad kameti's-salâh" denilir.

Müezzin ezanı ağır ağır, kameti ise seri okur. Ezan olduğu bilinse dahi (meselâ ezanın) Farsça okunması sahih değildir. En doğrusu da budur.

3 Müezzine Müstehab Olan Şeyler

(1) (Ezan okuyan) müezzinin (Rasûlullah'ın) sünnetine vâkıf,

(2) Namaz vakitlerini bilen, sâlih (bir kimse) olması,

(3) (Ezan okurken) abdestli bulunması ve kıbleye dönmesi müstehabdır.

(4) (Sonra müezzinin ezan sırasında parmaklarını kulaklarına koyması;

(5) "Hayye ale's-salâh" derken yüzünü sağa, "hayye ale'l-felâh" derken de sola çevirmesi,

(6) (Ezan, minare gibi yerlerde okunuyorsa) şerefede dönmesi;

(7) Müstehab olan vakti gözetmekle beraber ezanla kamet arasında namaza devam edenlerin hazırlanmaları için bir miktar beklemesi;

(8) Akşam namazı(nın ezanından sonra) ise üç kısa âyet okuyacak kadar yahut üç adım yürüyecek kadar (ezanla kamet arasında) beklemesi,

[Buna Resûlullah (aleyhisselâm)'ın, Bilâl (radıyallahu anh)’e söylediği:

«Bilâl! Ezanla kamet arasında biraz bekle, tâ ki, abdest alan kimse rahatça abdestini alsın, yemeğini yiyenler rahatça yesinler» mealindeki hadis-i şerifi delildir. Evet ezan; vaktin girdiğini, insanların namaz için temizlenip camide hazır bulunmaları gerektiğini bildirmektir. Ezandan sonra hemen kamet okunup namaza kalkılırsa buna ulaşılamaz.]

(9) Ezandan sonra: "Namaza! Ey musalliler (namaz kılanlar)! " diye seslenerek namazın başladığını ayrıca ilan etmesi de müstehabdır.

4 Ezan ve Kamette Mekruh Olan Şeyler

(1) (Ezanda) telhîn yapmak (kelimeleri yanlış okumak veya tegannî ederek şarkı okur gibi okumak),

(2) Ezan ve kametin abdestsiz okunması;

(3) Cünübün,

(4) Aklı ermeyen çocuğun, delinin, sarhoşun, kadının, (isyankâr ve) fâsıkın, oturan bir kimsenin ezan okuması,

(5) Ezan ve kamet esnasında konuşulması mekruhtur.

(Ezan ve kamet esnasında konuşulduğunda) kametin değil de ezanın yeniden okunması müstehabdır. Şehirlerde cuma gününün öğlesi için (cumayı kılamayanların) ezan ve kamet okumaları mekruhtur.

5 Geçmiş Namazlar İçin Ezan ve Kamet

Geçmiş namazlar için hem ezan ve hem de kamet okunur. Birden fazla kılınacak geçmiş namazların ilki için dahi (ezan ve kamet okumalıdır). Kaza edilecek geçmiş namazların ilki dışındaki kaza namazlarında, eğer aynı yerde kılınacaksa, ezan terk edilebilirse de ikameti terketmek mekruhtur.

6 Ezanı Duyanın Yapması Gereken Şey

Sünnete uygun olarak okunan ezanı duyunca, (her şeyi bırakıp) susmalı ve (müezzinin) söylediklerini tekrar etmelidir.

"Hayye ale'ssalâh ve hayye ale'l-felâh'larda "lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh" denilir. Müezzin "es-salâtü hayrun mine'n-nevm" deyince, "sadakte ve berarte = doğru söylüyorsun " yahut "mâ şâ Allah" demeli ve sonra da şu vesile duasını okumalıdır:

"Allahümme rabbe hâzihi’d-da’veti’t-tâmmeti ve's-salâti'l-kâimeti âti Muhammedeni'l-vesîlete ve'l-fadîlete ve'b-ashü makâmen mahmûdeni'llezî va'adteh.”

Manası: "Ey bu tam davetin, kılınacak namazın Rabbi olan Allah'ım! Efendimiz Muhammed'e vesile ve fazilet ver; onu va'dettiğin Makâm-ı Mahmûd'a ulaştır."

Geçmiş Konularla İlgili Sorular

Namaz, lügat ve şerî bakımdan ne manaya gelir? Emredilişindeki hikmet nedir?

Farz olmasının şartları nedir? Küçük çocuğun velisine düşen görevler nelerdir? On yaşına geldiği halde namaz kılmayan çocuk neyle dövülür?

Namazın farz oluşunun sebepleri nelerdir? Vaktin ilk (dakikalar)ında sınırlamasız olarak farz olması ne demektir?

Beş vakit namazın vakitleri hangi vakitlerdir? Vitir namazının vakti hangi vakittir? Bunun hususi bir vakti var mıdır? Vitir namazı, yatsıdan önce kılınır mı? Namazla mükellef olanlar yatsı ve vitir vaktinin bulunmadığı bir ülkedeyseler ne yaparlar, niçin?

Özürsüz olarak iki vaktin farzı bir vakitte kılanabilir mi? İstisna edilebilecek bir durum var mı, (varsa) delili nedir?

Sabah ve öğle namazlarının müstehab vakitleri hangisidir? Öğle, ikindi ve akşam namazlarını geciktirmemek veya tehir etmek, hangi hallerde müstehabtır? Yatsı namazının tehiri, hangi vakte kadar müstehabtır ve hangi hallerde geciktirmemelidir. Vitir namazının hangi vakte kadar tehiri müstehabtır, niçin?

Kerahet vakitleri nelerdir? Namaz kılınması doğru olmayan vakitler hangileridir? Namaz kılınması kerahetle caiz olan vakitler hangileridir? Hangi vakitlerde nafile kılmak mekruhtur? Buralarda kerahetle ne kasdedilmektedir?

Ezar ne demektir? Şer'î manası nedir? Ezan, vakit girer girmez okunmalı mıdır?

Ezan ne zaman meşru kılınmıştır? Ezan ve kametin nasıl meşru kılındığını biliyor musunuz? Bunlardan her biri nasıl okunur?

Müezzine ve kamet okuyana neler müstehabtır? Ezan okurken şahadetlerde sesi nasıl kullanmalı? Ezanla kametin okunuşları arasında hızlılık ve yavaşlık bakımından fark var mıdır? Namazın başladığı, ezandan ayrı olarak nasıl duyurulur? Ezanla kamet arasında niçin biraz ara verilir?

Ezan ve kamette mekruh olan şeyler nedir? Ezan ve kamette telhîn ile ne kasdolunuyor? Kaçırılmış namaz veya namazlar için ezan ve kametin hükmü ve bunun delili nedir?

Ezanı duyanlar ne yaparlar? Ezan okuyan müezzin telhîn ederek okuyorsa, bunu duyanlar kendisini takip ederek (okurlar) mı? Ezan duyulmadığı takdirde müezzinin ezanına iştirak etmek sünnet olur mu?