Allahü teâlâ, eşyayı (var olan) bir şeyden yaratmadı. Allah, eşyayı oluşundan önce, ezelde biliyordu. O, eşyayı takdir eden ve hükmünü yürütendir. Allah’ın dilemesi, ilmi, kazası, takdiri ve Levh-i Mahfûz’daki yazısı olmadan, dünya ve ahirette hiç bir şey olmaz. Ancak onun Levh-i Mahfuz’daki yazısı, hüküm olarak değil, vasıf (şartlara bağlı) olarak yazılıdır.

خلق اللّه تعالى الأشياء لا من شيء، وكان اللّه تعالى عالما في الأزل بالأشياء قبل كونها، وهو الذي قدر الأشياء وقضاها، لا يكون في الدنيا ولا في الآخرة شيء إلا بمشيئته وعلمه وقضائه وقدره وكتبه في اللوح المحفوظ، ولكن كتبه بالوصف لا بالحكم.

Kaza, kader ve dilemek, onun nasıl olduğu bilinemeyen sıfatlarındandır. Yüce Allah, yok olanı yokluğu hâlinde yok olarak bilir; onu yarattığı zaman, nasıl olacağını bilir. Var olanı, varlığı hâlinde var olarak bilir; onun yokluğunun nasıl olacağını bilir. Allah ayakta duranın ayakta duruş hâlini, oturduğu zaman da oturuş hâlini bilir. Butün bu durumlarda yüce Allah’ın ilminde, ne bir değişme, ne de sonradan olma bir şey olur. Değişme ve ihtilâf, yaratılanlarda olur .  

والقضاء والقدر والمشيئة صفاته في الأزل بلا كيف، يعلم اللّه تعالى المعدوم في حال عدمه معدوما، ويعلم أنه كيف يكون إذا أوجده، ويعلم اللّه تعالى الموجود في حال وجوده موجودا، ويعلم أنه كيف يكون فناؤه، ويعلم اللّه تعالى القائم في الحال قيامه قائما وإذا قعد علمه قاعدا في حال قعوده من غير أن يتغير علمه أو يحدث له علم، ولكن التغير والاختلاف يحدث في المخلوقين.

Yüce Allah, insanları küfür ve îmandan hâli/boş olarak yaratmış, sonra onlara hitap ederek emretmiş ve nehyetmiştir. Kâfir olan; kendi fiilîyle, hakkı inkâr ve reddetmesiyle ve Allah’ın yardımını kesmesiyle küfre sapmıştır. İman eden de kendi fiilîyle, ikrarı, tasdiki ve Allah’ın tevfik ve yardımı ile îman etmiştir.

خلق اللّه تعلى الخلق سليما من الكفر والإيمان، ثم خاطبهم وأمرهم ونهاهم، فكفر من كفر بفعله وإنكاره وجحوده القح بخذلان اللّه تعالى إياه، وآمن من آمن بفعله وإقراره وتصديقه بتوفيق اللّه تعالى إياه ونصرته له.