BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

11- Kur'ân Okumak ve Zikirde Bulunmak İçin Toplanmanın Fazileti Bâbı

7028- Bize Yahya b. Yahya Et-Temîmî ile Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ve Muhammed b. Alâ' El-Hemdâni rivâyet ettiler. Lâfız Yahya'nındir.' (Yahya: Ahberanâ; ötekilerse: Haddesena tâbirlerim kullandılar. Dediler ki): Bize Ebû Muâviye, A'meş'den, o da Ebû Sâlib'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bir kimse bir mü'minden dünya sıkıntılarından bir sıkıntı giderirse; Allah ondan âhiret sıkıntılarından bir sıkıntı giderir. Bir kimse başı sıkılana kolaylık gösterirse, Allah ona dünya ve âhirette kolaylık verir. Ve bir kimse bir müslümanı (n günahını) Örtbas ederse, Allah da onu dünya ve âhirette Örtbas eder. Kul din kardeşinin yardımında oldukça, Allah da kulun yardımindadır. Ve her kim bir yol tutarak, o yolda ilim ararsa, bu sebeple Allah ona cennete götüren bir yol müyesser kılar. Bir kavm Allah'ın evlerinden bir evde toplanarak kitâbullahı okurlar ve onu aralarında müzâkere ederlerse; üzerlerine sekinet iner. Allah'ın rahmeti onları kaplar. Melekler de etraflarını kuşatırlar. Allah onları kendi nezdindekilere anar. Bir kimseyi ameli yavaşlatırsa, nesebi hızlandıramaz.» buyurdular.

7029- Bize Muhammed b. Abdillah b. Nümeyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize habam rivâyet etti. H.

Bize bu hadîsi Nasr b. Alî El-Cehdamî de rivâyet etti. 1

(Dedi ki): Bize Ebû Üsâme rivâyet ettiller ikî râvî demişler ki: Bize A’meş rivâyet etti.

(Dedi ki) ; Bize İbn Nümeyr, Ebû Sâlih'den rivâyet etti. Ebû Üsâme’nin hadîsinde: «Ebû Muâviye hadîsinde olduğu gibi, bize Ebû Sâlih, Ebû Hüreyre'den rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdular ki: ...» ibaresi vardır. Şu kadar var ki, Ebû Üsâme hadîsinde başı sıkılana kolaylık zikredilmemiştir.

7030- Bize Muhammed b. Müsennâ ile İbn Beşşâr rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be rivâyet etti.

(Dedi ki): Ben Ebû İshâk'ı, Ebû Müslim El-Egar’dan rivâyet ederken dinledim. (Şöyle dedi): Ben Ebû Hüreyre ile Ebû Saîd'i Hudrî aleyhine şehâdet ederim ki, kendileri Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğuna şehâdet etmişlerdir:

«Bir kavm Allah (azze ve celle)'yi zikir için otururlarsa, onları melekler kuşatırlar, rahmet kaplar, üzerlerine sekinet iner ve onları Allah kendi nezdindekilere anar.»

7031- Bu hadîsi bana Züheyr b. Harb da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdurahman rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be bu isnadda bu hadîsin benzerini rivâyet etti.

7032- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Merhum b. Abdi’l-Aziz, Ebû Neâmete's-Sa'dî'den, o da Ebû Osman'dan, o da Ebû Saîd-i Hudrî'den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Muâviye Mescidde bir halkanın yanına çıktı da:

— Sizi (buraya) ne oturttu? diye sordu.

— Allah'ı zikretmek için oturduk, dediler.

— Allah aşkına mı; sizi ancak bu mu oturttu? dedi.

— Vallahi bizi ancak bu oturttu, cevâbını verdiler.

— Beri bakın, ben sizi itham ettiğim için yemin ettirmedim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den benden daha az hadîs rivâyet etmek hususunda benim mertebemde hiç bir kimse yoktur. Gerçekten Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabından müteşekkil bir halkanın yanına çıktı da:

«Sizi (buraya) ne oturttu?» diye sordu. Ashab:

— Allah'ı zikretmeye, bizi İslâm'a hidâyet buyurduğu ve onlunla bize imtihanda bulunduğu için ona hamdetmeye oturduk, dediler.

«Allah aşkına mı? Sizi ancak bu mu oturttu?» buyurdu.

— Vallahi bizi ancak bu oturttu, dediler.

«Beri bakın! Ben sizi itham ettiğim için yemin ettirmedim. Lâkin şu var ki; bana Cibrîl geldi de Allah (azze ve celle)'nin sizinle meleklere iftihar ettiğini haber verdi.» buyurdular.

Ebû Hüreyre rivâyeti hakkında İmâm

Nevevî: «Bu hadîs bütün ilimleri, kaideleri ve âdabı bir araya toplayan büyük bir ha-dîsdir.» diyor. Hadîsin bölümleri evvelce izah edilmişti. Hadîs-i şerif, Müslümanların hacetlerini görmenin onlara ilim, mal, yardım ve nasihat gibi şeylerle faydalı olmaya çalışmanın kusurlarını örtbas etmenin faziletine ödelildir.

Sekînet: Asıl itibariyle vakar, itminan ve mehabet mânâlarına gelirse de, Kâdi Iyâz burada ondan murad rahmettir, demiştir. Mamaafih Nevevî, Kâdî'nin bu tefsirini zayıf bulmuş, ona vakar ve itminan mânâsı vermenin daha güzel olduğunu söylemiştir. Bu hadîs Mes'ud'da toplanarak Kur'ân okumanın faziletine delildir. Cumhûrun mezhebi budur. İmâm Mâlik'in bunu kerih gördüğü rivâyet olunmuşsa da Malikiye ulemâsından bazıları onun sözünü te'vil etmişlerdir. Bu fazileti ihraz için medrese, kışla ve şâire gibi yerlerde toplanmak da mescid hükmündedir.

«Bir kimseyi ameli yavaşlatırsa, nesebi hızlandırmaz...» cümlesinden murad: Soy ve sülâlesinin şerefine güvenerek amelde kusur eden kimse, amel edenler mertebesine ulaşamaz, demektir.

Allahü teâlâ’nın meleklere iftiharda bulunması Kur'ân okuyanların faziletini onlara bildirerek haklarında medh-ü senada bulunmasıdır Allâhi tâbiri yemin ifade eder. İstifham hemzesi kasem harfinden be deldir. Tıybî bu kelimenin «Allahc» şeklinde mansub okunacağını söyle mistir. Bu takdirde harf-i cer atılmış, sonra kelime fiile bitiştirilmiş, faka fiilde hazfedilmiş olur. Cümle «etuhlfûnellahe» takdirindedir.