BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

54- Sahabe (radıyallahü anhüm)'e Sövmenin Haram Kılınması Bâbı

6651- Bize Yahya b. Yahya Et-Temîmî ile Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ve Muhammed b. Ala' rivâyet ettiler. Yahya: Ahberanâ, Ötekiler: Haddesenâ tâbirlerim kullandılar. (Dediler ki): Bize Ebû Muâviye A'meş’den, o da Ebû Sâlih'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Ashabınıa sövmeyin! Ashabınıa sövmeyin! Nefsim yed-i kudretinde olan Allah'a yemin ederim ki, biriniz Uhud (dağı) kadar altın infâk etse, onların bir ölçeğine veya onun yansına erişemez.» buyurdular.

6652- Bize Osman b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Cerîr A'meş'den, o da Ebû Sâlih’den, o da Ebû Said'den naklen rivâyet etti.

(Dedi ki): Hâlid b. Velid ile Abdurrahman b. Avf arasında bir şey vardı. Hâlid ona sövdü. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Ashabınıdan kimseye sövmeyin! Çünkü bîriniz Uhud (dağı) kadar altın infak etse, onların bir ölçeğine veya yansına erişemez.» buyurdular.

6653- Bize Ebû Saîd El-Eşec ile Ebû Küreyb rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Vekî' A'meş'den rivâyet etti. H.

Bize Ubeydullah b. Muâz da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rİ-vâyet etti. H.

Bize İbn Müsennâ ile İbn Beşşâr dahi rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Ebî Adiy rivâyet etti. Bu râviler hep birden Şu’be'detı, o da A'meş'den naklen Cerîr ile Ebû Muâviye'nin isnadı ile onların hadîsi gibi rivâyette bulunmuşlardır. Şu'be ile Vekî'in hadîsinde Abdurrahman b. Avf ile Hâlid b. Velîd'in zikri geçmemiştir.

Bu hadîsin Ebû Saîd rivâyetini Buhârî «Kitâbu'fedâil-ü Eshab-in-Nebî»'de; Ebû Dâvud ile İbn Mâce «Kitâbu's-Sünnet»'de; Tirmizî ile Nesâî «Kitâbu'l-Menâkib»'de muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Ebû Hüreyre rivâyeti hakkında Ebû Ali El-Ceyyânî Şöyle deditir: «Ebû Mesüd'u Dimeşkî bunun vehm olduğunu söylüyor. Doğrusu Ebû Muâviye'nin A'meş'den, onun da Ebû Salih'den, onun da — Ebû Hüreyre'den değil — Ebû Said-i Hudrî'den rivâyet etmiş olmasıdır.

Onu Yahya b. Yahya ile Ebû Bekr b. Ebî Şeybe, Ebû Küreyb ve başkaları böyle rivâyet etmişlerdir. Darekutnî'ye bu hadîsin isnadı sorulmuş da: Onu A'meş rivâyet ediyor. Ama ondan muhtelif şekilde rivâyet edilmiştir. Zeyd b. Ebî Ümeyye, A'meş'den, o da Ebû Salih'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etmigtir. Ebû Avâne'den de muhtelif şekilde rivâyet edilmiştir. Hadîsi Affân ile Yahya b. Hammad, Ebû Avâne'den, o da A'meş'den bu gekilde rivâyet etmişlerdir. Müseddid ile Ebû Kâmil ve Şeybân ise Ebû Avâne'den rivâyet etmişler ve Ebû Hüreyre ile Ebû Saîd'den demiglerdir. Nasr b. Ali dahi; Ebû Dâvud ile Haraşî'den, onlar da A'meş'den diye rivâyet et-miçtir. A'meş'in rivâyetlerinin doğrusu Ebû Salih'den, onun da Ebû Saîd'den rivâyet olunanıdır. Bu hadîsi Zaide, Asım'dan, o da Ebû Salih'den, o da Ebû Hüreyre'den rivâyet etmişse de, doğrusu Ebû Salih'in Ebû Saîd'den rivâyet etmiş olmasıdır, demiştir.»

Nevevî diyor ki: «Fitnelere karışmış olsun olmasın ashâb-ı kirâma sövmek haramdır; haram kılman kötülüklerdendir. Çünkü onlar müctehiddirler. Sahabenin faziletleri bahsinde izah ettiğimiz gibi, onlar . bu harbler hususunda te'vilcidirler. Kâdî Iyâz onlardan birine sövmenin büyük günahlardan sayıldığını söylemiştir. Bizim mezhebimizle cumhûra göre ashaba söven öldürülmez; ta'zir olunur. Mâlikîler’den bazıları Öldürüleceğine kail olmuşlardır.»

Yerinde de görüldüğü vecihle müd, okkadan küçük bir ölçektir. Fi-renkler nazarında ise on sekiz litrelik kapdır. Hadîsin mânâsı: Sizden biriniz Uhud dağı kadar altın tasaduuk etse, bunun sevabı ashabınıdan birinin yarım müd zahireden kazanacakları sevaba erişemez demektir. Kâdî Iyâz: «Bu da gösterir ki, Aşhâb-ı kirâm kendilerinden sonra gelen bütün insanlardan daha faziletlidirler. Onların sadakalarının daha faziletli olması zaruret zamanında ihtiyaç ve sıkıntı içinde oldukları halde - vermelerindendîr. Başkalarının hâli böyle değildir. Onların cihad vesâir tâatları da hep böyle olmuştur...» diyor.