BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

43- Ensar (radıyallahü anhüm)'ün Faziletlerinden Bir Bab

6569- Bize İshâk b. İbrahim El-Hanzalî ile Ahmed b. ALde rivâyet ettiler. —Lafız İshâk'ındir.— (Dediler ki): Bize Süfyân, Amr'-dam o da Câbir b. Abdillah'dan naklen haber verdi. Câbir Şöyle dedi:

"Hani Allah yardımcıları olduğu halde sizden iki taife bozulmayı gönülden geçirmişlerdi." Sûre-i Âl-i İmran, Âyet: 122. Âyet-i kerimesi biz Benî Seleme ile Benî Harise hakkında nâzil olmuştur. Onun inmemiş olmasını dilemeyiz, çünkü Allah (azze ve celle):

«Allah onların yardımcıları!..» buyuruyor.

Bu hadîsi Buhârî «Meğâzî» ve «Tefsir» bahislerinde tahric etmiştir.

Benî Seleme ve Benî Harise ensârdandırlar. Müslim sarihlerinden Übbî diyor ki: «Allahü teâlâ her mü'minin yardımcısı olduğu halde bu âyette neden bu zevat tahsis buyurulmuş, denilirse cevâbı şudur: Bir hükmün nâsla bir kimseye sabit olması umumî fertler meyanında ona şâmil olmasından daha sağlamdır; çünkü, umumî fertlerden birinin Allah benim yardımcımdır, diye iddiada bulunması sadece mü'min olması itibariyledir, Böyle bir kimsenin son nefesde ne hal alacağını Allah bilir.»

Hazret-i Câbir şunu demek istemiştir: Allahü teâlâ bizim kabilelerimiz için:

«Ben onların velîsiyimL» buyururken, bu âyetin bizim hakkımızda inmemiş olması istenir mi? Bu bizim için büyük bir müjde ve şerefdir. Çünkü Cenâb-ı Hak velîmiz olduğunu nassân bildirmiştir.

6570- Bize Muhammed b. Müsennâ rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Ca'fer ile Abdurrahman b. Mehdî rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Şu'be, Katâde'den, o da Nadr b. Enes'den, o da Zeyd b. Erkam'dan naklen rivâyet etti. Zeyd şb'yle demiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Allah'ım! Ensâra, ensânn çocuklarına ve ensârın çocuklarının çocuklarına mağfiret buyur.» diye duâ etti.

6571- Bana bu hadîsi Yahya b. Habib de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hâlid (yani İbn Haris) rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be bu isnadla rivâyet etti.

6572- Bana Ebû Ma'n Er-Rakâşî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ömer b. Yûnus rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İkrime (Bu zât İbn Ammâr'dır) rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İshâk (bu zât İbn Abdillah b. Ebî Tal-ha'dır) rivâyet etti. Ona da Enes rivâyet etmiş ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ensâr için istiğfarda bulunmuş. Enes: Zannederim: «Ensârm zürriyetlerine ve ensânn azatlılarına» buyurdu. Bunda şekketmiyo-rum, demiş.

6573- Bana Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile Züheyr b. Harb hep birden İbn Uleyye'den rivâyet ettiler. Lâfız Züheyr'indir. (Dediler ki): Bize İsmail Abdi'l-Aziz'den (bu zât İbn Suhayb'dır), o da Enes'den naklen rivâyet etti ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kalkıp doğrularak:

«Allah'ım! Siz bana insanların en makbullerindensiniz. Allah'ım! Siz bana insanların en makbullerindensiniz!» buyurmuş. Ensârı kasdediyor-muş.

6574- Bize JYluhammed b. Müsennâ ile İbn Beşşâr hep birden Gunder'den rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Hişâm b. Zeyd'deu rivâyet etti.

(Dedi ki): Ben Enes b. Mâlik'i şöyle derken işittim: Ensârdan bir kadın, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e geldi de, Resûlüllah onunla haşhaşa kaldı ve üç defa:

«Nefsim yed-i kudretinde olan Allah'a yemin ederim ki, siz bana insanların en makbulüsünüz.» buyurdu.

6575- Bu hadîsi bana Yahya b. Habîb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hâlid b. Haris rivâyet etti. H.

Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile Ebû Küreyb de rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn İdrîs rivâyet etti. Her iki râvi Şu'he'den bu isnadla rivâyette bulunmuşlardır.

6576- Bize Muhammed b. Müsennâ ile Muhammed b. Beşşâr rivâyet ettiler. Lâfız İbn Müsennâ'nındır. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be haber verdi.

(Dedi ki): Katâde'yi Enes b. Mâlik'den rivâyet ederken dinledim ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Şüphe yok ki, ensâr benim midem ve dolabınıdır. Gerçekten insanlar çoğalıp azalacaklardır. Binâenaleyh siz onların İyilik edenlerinden kabul edin! Kötülük edenlerinden affeyleyin!» buyurmuşlar.

Bu rivâyetleri Buhârî «Kitâbu'l-Meğâzî», «Kitâbu-Menâkıbi-l-Ensâr» ve «Kitâhu't-Tefsir»'de tahric etmiştir.

Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) gelen kadın ya Ümmü Süleym gibi bir mahremi idi, yahut buradaki başbaşa kalmaktan murâd; herkesin göreceği' bir yere çekilerek, kadının gizli bir şeyler sor-masıdır. Mutlak surette halvet değildir. Çünkü hiç kimsenin görmediği "bir yerde ecnebi bir kadınla başbaşa kalmak haramdır.

Keriş: îşkembe veya mide demektir. Kâdî Iyâz: «Kuşun kursağı ne ise, insanın kerişi de odur.» demiştir.

Aybe: İçine elbise konan dolap ve benzeridir.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu sözleriyle ensârın kendisin-hususiyet ve yakınlıklarını anlatmak istemiştir. Übbî diyor ki: «Bu yakınlığı mide ile temsil etmek, onsuz yaşanmıyacağı içindir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ben ensârsız olamam, demek istemiştir.»

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ensârın çoğalıp azalacaklarını haber vermesi mucizelerinden biridir. Onların kötülük edenlerinin affını istemesi had icâb etmeyen kusurlarına râcidir.

Bu hadîsler ensârı kirâmın faziletlerine delildirler.