BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

44- Ensar (radıyallahü anhüm)'ün Hanelerinin En Hayırlısı Hakkında Bir Bab

6577- Bize Muhammed b. Müsennâ ile İbn Beşşâr rivâyet ettiler. Lâfız İbn Müsennâ'nındır. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be rivâyet etti.

(Dedi ki): Katâde'yi Enes b. Mâlik'den, o da Ebû Üseyd'den naklen rivâyet ederken dinledim. Ebû Üseyd Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Ensâr hanelerinin en hayırlısı Benî Neccâr, sonra Benî Abdî'l Eşhel, sonra Benî Haris b. Hazrec, sonra Benî Saîde'dir. Ensâr hanelerinin hepsinde hayır vardır.» buyurdular. Bunun üzerine Sa'd: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) başkalarını, bizden üstün tutmakdan başka bir şey yapmadı zannediyorum demiş; kendisine, sizi çoğundan üstün tuttu, cevâbı verilmiş.

6578- Bize bu hadîsi Muhammed b. Müsennâ rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Dâvud rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Katâde'den rivâyet etti,

(Dedi ki): Ben Enes'i Ebû Üseyd'i ensârîden, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen bu hadîsin benzerini rivâyet ederken işittim.

6579- Bize Kuteybe ile İbn Rumh, Leys b. Sa'd'dan rivâyet ettiler. H. Bize Kuteybe de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdü’l-Aziz (yani İbn Muhammed) rivâyet etti. H.

Bize İbn Müsennâ ve İbn Ebî Ömer de rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Abdü'l-Vehhâb Es-Sekafi rivâyet etti.

Bunların hepsi Yahya b. Saîd'den, o da Enes'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen tu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir. Şu kadar var ki, bu hadîsde o Sa'd’ın sözünü zikretmiyor.

6580- Bize Muhammed b. Abbâd ile Muhammed b. Mihrân Er-Râzî rivâyet ettiler. Lâfız İbn Abbâdındir. (Dediler ki): Bize Hatim (bu zât İbn İsmail'dir) Abdurrahman b. Humeyd'den, o da İbrahim b. Muhammed b. Talha'dan naklen rivâyet etti,

(Dedi ki): Ben Ebû Üseyd'i, İbn Utbe'nin yanında hutbe okurken dinledim. Şunu söyledi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Ensâr hanelerinin en hayırlısı Benî Neccâr hanesi ile Benî Abdi'l-Eşhel, Benî Haris b. Hazrec ve Benî Saide haneleridîr.» buyurdular. Vallahi! Bunlara birini tercih edecek olsam mutlaka kendi aşiretimi tercih ederdim;.v

6581- Bize Yahya b. Yahya Et-Temimî rivâyet etti,

(Dedi ki): Bize Muğîra b. Abdirrahman, Ebû'z-Zinâd'dan naklen haber verdi.

(Dedi ki): Ebû Seleme şehâdet etti ki, kendisi Ebû Üseyd'i Ensârîyi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğuna şehâdet ederken İşitmiş:

«Ensar hanelerinin en hayırlısı Benî Neccâr, sonra Benî Abdi'l-Efhel, sonra Benî Haris b. Hazrec, sonra Benî Sâide'dir. Ensar hanelerinin hepsinde hayır vardır.»

Ebû Seleme

Dedi ki: Ebû Üseyd şunu söyledi: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in üzerinden yalan söylemekle itham olunur muyum, Yalancı olsam kendi kavmim Benî Saîde'den başlardım.

Bu söz Sa'd b. Ubâde'nin kulağına varmış da gücenmiş ve: Biz geriye bırakıldık; dördün en sonuncusu olduk. Bana eşeğimi semerleyin! Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e gideceğim, demiş. Kardeşi Sehl ise onunla konuşarak: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e red cevabı vermeye mi gideceksin? Halbuki o (bu işi) en iyi bilendir. Sana dördün dördüncüsü olman yetmiyor mu? demiş. Bunun üzerine Sa'd dönmüş ve: Allah ve Resûlü en iyi bilir, demiş. Eşeğinin çözülmesini emretmiş ve çözmüşler.

6582- Bize Amr b. Ali b. Balır rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ebû Dâvud rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Harb b. Şeddâd, Yahya b. Ebî Kesîr'den rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ebû Seleme rivâyet etti. Ona da Ebû Üseydi ensârî rivâyet etmiş ki, kendisi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ı şöyle buyururken işitmiş:

«Ensârın en hayırlısı, yahut ensâr hanelerinin en hayırlısı...» Râvi hanelerin zikri hususunda yukarkilerin hadîsi gibi rivâyette bulunmuş; fakat Sa'd b. Ubâde (radıyallahü anh) kıssasını anmamıştır.

6583- Bana Amru'n-Nâkıd ile Abd b. Humeyd de rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Yakub (bu zât İbn İbrahim b. Sa'd'dır) rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam, Sâlih'den, o da İbn Şihab'dan naklen rivâyet etti.

(Dedi ki): Ebû Seleme İle Ubeydullah b. Abdillah b. Utbe b. Mes'ud söyledi. Ebû Hüreyre'yİ şöyle derken işitmişler: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) müslümanlardan müteşekkil büyük bir meclisde şöyle buyurdular:

«Size ensâr hanelerinin en hayırlısını söyliyeyim mi?» Ashâb:

— Evet ya Resûlallah! dediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Benî Abdi'l-Eşnel'dir.» buyurdular. Ashâb:

— Sonra kimdir ya Resûlallah? diye sordular. «Sonra Benî Neccâr'dir!» buyurdu.

— Sonra kimdir ya Resûlallah? dediler.

«Sonra Benî Haris b. Hazrec'dirî» buyurdu.

— Sonra kimdir ya Resûlallah? dediler. «Sonra Benî Sâide'dir!» buyurdu.

— Sonra kimdir ya Resûlallah? dediler.

«Sonra ensar hanelerinin her birinde hayır vardır.» buyurdular. Bunun üzerine Sa'd b. Ubâde kızarak kalktı ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onların kabilesini söylediği zaman:

— Biz dördün sonuncusu muyuz? dedi. (Bununla) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in sözünü kasdetti. Kendisine kavminden bâzı zevat:

— Otur! Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in sizin kabilenizi adını söylediği dört kabile içinde söylemesine razı değil misin? Terkedip adını söylemedikleri, söylediklerinden daha çoktur, dediler. Sa'd b. Ubâde de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e söz etmekten vazgeçti.

Bu hadîsi Buhârî, Nesâî ve Tirmizî «Kitabu'l-Menakıb»'de tahric etmişlerdir.

Ensar hanelerinden murâd; kabileleridir, her kabile bir mahallede oturur. Oraya «Fülân oğullarının darı» derlerdi. Bundan dolayı birçok rivâyetlerde «dar» kelimesi zikredilmeksizin «Benî fülân» denilmiştir. Ensâr kabilelerinin birbirine üstünlükleri, müslümanlığı kabul etmekteki Önceliklerine ve müslümanlıktaki yararlıklarına göredir.

İbn Utbe: Ebû Süfyân’ın torunu Velid’dir. Amcası Muâviye tarafından Medîne'ye vali tayin edilmişti.