4- İnsanın: Nefsim Habis Oldu, Demesinin Mekruh Olusu Bâbı 6015- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Süfyân b. Uyeyne rivâyet etti. H. Bize Ebû Küreyb Muhammed b. Alâ' da rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ebû Üsâme rivâyet etti. Her iki râvi Hişâm'dan, o da babasından, o da Âişe'den naklen rivâyet etmişlerdir. Âişe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Sakın biriniz: Nefsim pis oldu, demesin! Lâkin: Nefsim kötüleşti, desin!» buyurdular. Bu, Ebû Küreyb'in hadîsidir. Ebû Bekr. ise: «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den» dedi. «Lâkin» kelimesini anmadı. 6016- Bize bu hadîsi Ebû Küreyb de rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ebû Muâviye bu isnadla rivâyette bulundu. 6017- Bana Ebû't-Tâhir ile Harmele rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Vehb haber verdi. (Dedi ki): Bana Yûnus, İbn Şihab'dan, o da Ebû Ümâme b. Sehl b. Huneyf'den, o da babasından naklen haber verdi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Biriniz: Nefsim pis oldu, demesin! Nefsim kötüleşti, desin buyurmuşlar. Bu hadîsi Buhârî «Kitâbü’l-Edeb»'de; Nesâî «Elyevm vel-leyle»'de tahrîc etmişlerdir. Lügat ulemâsına göre «habuset» ile «Iâgiset» kelimeleri arasında mânâca fark yoktur. Her ikisi de pis ve çirkin oldu mânâsına gelir. Lâkin hubus lâfzı çirkin görüldüğü için kullanılmaması tavsiye buyurulmuştur. Çünkü Arablar lâfızda edebe riâyet ederler, çirkin söz kullanmazlardı. İbn'l-Arabî'ye göre «lâgıset»'in mânâsı daraldı, demektir. Gerçi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) sabah namazına kalkamayan için: «Habis nefisi» tenbel» demişse de bu söz müphem bir şahıs için verilen bir haber mâhiyetinde olduğundan söylenmesi mahzurlu değildir. Râgıb: «Habis kelimesi îtikadda bâtıl, sözde yalan, fiilde çirkin mânâlarına kullanılır.» demiştir. İbn Battal da buradaki nehyin vucub için değil, edeb ve nezâket Bâbında olduğunu söylemiştir. |