Geri

   

 

 

 

İleri

 

3- Yırtıcı Hayvanlardan Her Azı Dişlinin ve Kuşlardan Her Pençelisini Yenmesinin Haram Kılınması Bâbı

5097- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile İshak b. İbrahim ve İbn Ebi Ömer rivâyet ettiler. (İshâk) «Ahberenâ» dedi. ötekiler: «Bize rivâyet etti» tabirini kullandılar. (Dediler ki): Bize Süfyân b. Uyeyne, Zührî’den, o da Ebû İdrîs'den, o da Ebû Sa’lebe'den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) yırtıcı hayvanların azı dişlilerini yemekten nehiy buyurdu.

İshâk ile İbn Ebi Ömer kendi hadislerinde şu cümleyi ziyade ettiler. Zühri dedi ki: Ama biz bunu Şam'a gelinceye kadar işitmedik»

5098- Bana Harmele b. Yahya da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Yûnus, İbn Şihab'dan o da Ebû İdris el-Havlâni'den naklen haber verdi ki Ebû İdris, Ebû Sa'lebetel Huşenî'yi şunu söylerken işitmiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yırtıcı hayvanlardan azı dişlileri yemekten nehiy buyurdu.

Ibnü Şinâb

Dedi ki: «Ben bunu Hicazdaki ulemamızdan işitmedim. Nihayet bana Ebû İdris rivâyet etti. Kendisi Şamlıların fukahasindan idi»

5099- Bana Harun b. Saîd El-Eyli de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Amr (yanı İbnül-Haris) haber verdi. Ona da İbn Şihab, Ebû İdris El-Havlânî'den, o da Ebû Sa’lebetel Huşenî'den naklen rivâyet etmiş ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yırtıcı hayvanlardan her azı dişliyi yemeyi yasak etmiş.

5100- Bana bu hadisi Ebû't-Tahir de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Malik b. Enes ile İbn Ebî Zi'b, Amr b. Haris, Yûnus b. Yezid ve başkaları haber verdi. H. Bana Muhammed b. Râfi’ ile Abd b. Humeyd, Abdurrezzak'dan o da Ma'mer'den naklen rivâyet ettiler. H.

Bize Yahya b. Yahya da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yûsuf b. Mâcişûn haber verdi. H.

Bize Hulvanî ile Abd b. Humeyd, YaTtub b. İbrahim b. Sa'd'dan rivâyet ettiler.

(Dedi ki): Bize babam, Sâlih'den rviâyet etti. Bu râvîlerin hepsi bu isnadla Zührî'den Yûnus ve Amr’ın hadisleri gibi rivâyette bulunmuş. Hepsi yemeyi zikretmiştir yalnız Salih ile Yûsuf müstesna. Zîra onların hadisi: «Yırtıcıların her azı dişlisinden nehiy buyurdu» şeklindedir.

5101- Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdurrahman (Yani İbn Mehdi) Malik'den, o da İsmail b. Ebî Hakîm'den, o da Abide b. Süfyan'dan, o da Ebû Hüreyre’den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti: «Yırtıcılardan her azı dîşlinin yenmesi haramdır» buyurmuşlar.

5102- Bana bu hadisi Ebut-Tahir de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Malik b. Enes bu isnadîa bu hadisin mislini lıaber verdi.

5103- Bize übeydullah b. Muâz El-Anbarî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Hakem'den, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yırtıcıların her azı dişlisinden ve kuşların her pençelisinden nehiy buyurdu.

5104- Bana Haccâc b. Şâir de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Sehl b. Hammad rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şırbe bu isnadla bu hadisin mislim rivâyet eyledi.

5105- Bize Ahmed b. Hanbel de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süleyman b. Dâvûd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Avâne rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hakem île Ebû Bişr, Meymûn b. Mihrân'dan, o da İbnû Abbâs'dan naklen rivâyet ettiler ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Yırtıcılarınn her azı dişlisinden ve kuşların her pençelisinden nehîy buyurmuş.

5106- Bize Yahya b. Yahya da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hüseyni, Ebû Bişr'den naklen haber verdi. H.

Bize Ahmed b. Hanbel de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hüşeym rivâyet etti. Ebû Bişr

Dedi ki: Bize Meymûn b. Mihrân, İbnû Abbâs'dan naklen haber verdi. İbnû Abbâs ise Nehiy buyurdu» demiş. H.

5107- Bana Ebû Kâmil el-Cahderî dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Avâne, Ebû Bişr'den. o da Meymûn b. Mihran'dan, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. İbn Abbâs Şu'be'nin Hakem'den rivâyet ettiği hadis gibi: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nehiy buyurdu.» demiş.

Bu hadîsin Ebû Sa'lebe rivâyetini Buhârî «Zebayih» ve bahislerinde; Ebû Dâvud, Tirmizî ve İbn Mâce «Sayd» bahsinde muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir.

Hadisin te'vilinde ulema ihtilaf etmişlerdir. Küfe uleması ile İmâm Şafiî bundaki nehyin tahrim ifade ettiğine kail olmuşlardır. Binaenaleyh onlara göre yırtıcı hayvanların azı dişleriyle avlananları ve kuşların pençeleriyle avlananları yenmez. İmâm Şafiî bu umûmdan yalnız Sırtlanla Tilkiyi istisna etmiştir. Çünkü bu hayvanların azı dişleri zayıfdır. Fakat Bedreddin-i Aynî, Şafiî'nin bu ta'lilini nasb mukabilinde olduğu için fâsid görmüştür.

İbnü Kassar: «Bu hadisdeki nehiy İmâm Malik’e göre kerahate hamledilmiştir. Buna delil yırtıcı hayvanlar domuz gibi haram kılınmamışlardır. Zira onlar hakkında ashab ihtilaf etmişlerdir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in sırtlanın yenmesine cevaz verdiği rivâyet olunmuştur. Bu hadîsi Hâkim, Hazret-i Câbir'den rivâyet etmiş ve isnadının sahih olduğunu söylemişdir. Sırtlan azı dişli bir hayvandır. Bu gösterir ki Peygamber yırtıcı hayvanların her azı dişlisini haram kılmakla keraheti kasdetmiştir» diyor.

Hasılı Atâ b. Ebî Bebah, İmâm Malik, İmâm Şafiî, İmâm Ahmed ve İshâk sırtlan yemeyi mubah görmüşlerdir. Zahirilerin mezhebi de budur.

Hasan-ı Basrî, Saîd b. Müseyyeb, Evzâî Sevri, Abdullah b. Mübarek, İmâm-ı A'zam, İmâm Ebû Yûsuf ve İmâm-ı Muhammed sırtlanın yenilmeyeceğine kaildirler. Delilleri bu hadistir. Hadîsi şerif umumiyle bütün azı dişlilere şamildir ki, sırtlanda onlardan biridir. Cabir hadisi meşhur değildir. Bir de o hadis sırtlanın yenilmesi helâl olduğunu, Bâbımızın hadîsi ise haram olduğunu gösteriyor. Kaide icâbı haram bildiren hadîs ihtiyaten tercih olunur. Câbir hadisinin mensuh olduğunu söyleyenler de vardır.