BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

49- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Gazalarının Sayısı Bâbı

4795- Bize Muhammen1 b. El-Müsennâ ile İbn Beşşâr rivâyet ettiler. Lafız İbn'l-Müsennâ'nındır. (Dediler ki): Bize Muhammen1 b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Ebû İshâk'dan naklen îrivâyet etti ki, Abdullah b. Yezîd halkla yağmur duasına çıkmış. Ve iki rek'at namaz kılmış. Sonra yağmur duası yapmış. Abdullah şunları söylemiş:

Derken o gün Zeyd b. Er kam'a tesadüf ettim. Onunla aramızda bir adamdan başka kimse yoktu. (Yahut onunla aramızda bir adam vardı.) Ona:

— Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kaç gaza yaptı? diye sordum.

— On dokuz! cevâbını verdi.

— Yâ sen onunla birlikte kaç gaza yaptın? Dedim.

— On yedi gaza! cevâbını verdi.

— Onun yaptığı ilk gaza hangisidir? diye sordum.

— Zâtü'l-Useyr yahut Zâtü'l-Uşeyd'dir. Dedi.

4796- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bire Yahya b. Âdem rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Züheyr, Ebû İshâk'dan, o da Zeyd b. Erkanı'dan naklen rivâyet etti. Ebû İshâk onu Zeyd b. Erkam'dan dinlemiş, ki Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ondokuz gaza yapmış, fakat hicret ettikten sonra bir defa hacc etmiş; Haccetü'l-Vedâ! Ondan başka haccetmemiş.

4797- Bize Züheyr b. Harb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ravlı b. Ubâde rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Zekeriyyâ rivâyet etti. (Dedi. ki): Bize Ebû'z-Zübeyr haber verdi ki, Câbir b. Abdillâh'ı:

«Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’le birlikte on dokuz gazaya iştirak ettim!» derken işitmiş. Câbir:

— Bedir'le Uhud gazâlarında bulunamadım. Babam men' etti. Ama (babam) Abdullah Uhud günü öldürülünce bir daha hiç bir gazada Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den geri kalmadım! Demiş.

4798- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. H.

Bize Saîd b. Muhammed El-Cermî de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Turneyle rivâyet etti. Her iki râvi demişler ki: Bize Hüseyn b. Vâ-kid, Abdullah b. Büreyde'den, o da tabasından naklen rivâyet etti:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) on dokuz gaza yaptı; bunların sekizinde harb etti.» demiş.

Ebû Bekir «minhünne» demedi. O hadîsinde: «Bana Abdullah b. Büreyde rivâyet etti.» dedi.

4799- Bana Ahmed b. Hanbel de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Mu'temir b. Süleyman, Kehmes'den, o da İbn Büreyre'den, o da babasından naklen rivâyet etti ki, babası, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) le birlikte on altı gazada bulunduğunu söylemiş.

4800- Bize Muhammed b. Ahbâd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hatim (yani İbn İsmail) Yezîd'den —ki İbn Ebî Ubeyd'dir— rivâyet etti.

(Dedi ki): Seleme'yi şunları söylerken işittim:

Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e Hrlikte on yedi gazada bulundum. Gönderdiği hey'etler meyânında dokuz gazaya çıktım. Bir defa kumandanımız Ebû Bekir, bir defa da Usâme b. Zeyd idi.

4801- Bize Kuteybe b. Saîd de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hatim bu İsnadla rivâyet etti. Yalnız o her iki yerde de: «Yedi gaza» dedi.

Bu rivâyetleri Buhârî «Megâzî» bahsinde; Zeya b. Erkam hadisini Tirmizî «Cihâd»’da tahrîc etmişlerdir.

Megâzi ,ulemâsı Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin gaza ve seriyyelerinin sayısı hususunda ihtilâf etmişlerdir. Yâkub b. Süfyân'in Mekh'ûl'den rivâyetine göre onsekizdir. Resûlü Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) bunların sekizinde bizzat harb etmiştir. Zührî Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yirmi dört gaza yaptığını söylemiştir. Abd b. umeyd'in «Müsned»'inde Hazret-i Câbir b. Abdillâh’ın: «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) firmi dört gaza yaptı.» dediği zikredilmektedir.

İbn Sa'd ve başkaları Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in gazaları ile seriyyelerini vuku' tertiblerine göre sıralamış; ve yirmi yedi gaza ile elli altı seriyye yaptığı anlaşılmıştır. Onlara göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu gazaların dokuzunda bizzat harbetmiştir ki, onlar da Bedir, Uhud, Müreysî1, Hendek, Kureyza, Hayber, Mekke'nin fethi, Huneyn ve Tâif gazalarıdır. Ancak Mekke'nin fethinde harbe iştirak etmesi, Mekke'nin harben alındığını söyleyenlere göredir. Bu meselenin ihtilaflı olduğunu evvelce görmüştük. Bâbımızın bir rivâyetinde Hazret-i Büreyde'nin: «Bu gazaların sekizinde bizzat harbetti.» demesi ihtimâl ona göre Mekke sulh yolu ile alındığındandır.

«Tevlîh» sahibi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in gaza ve seriyyelerinin yüz küsura baliğ olduğunu söyler.

Burada Hazret-i Câbir: «Ben Bedir'le Uhud gazalarında bulunmadım.» diyor. Mamafih mesele yine ihtilaflıdır. Bazıları Bedir, bazıları da Uhud gazasına iştirak ettiğini söylemişlerdir.