35- Verilen Sözde Durma Bâbı 4740- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ebû Üsâme, Velîd b. Cümey'den rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ebû't-Tufeyl rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Huzeyfetü'bnü’l-Yemân rivâyet etti. (Dedi ki): Bedir'de bulunmamdan beni meneden bir şey yoktu. Şu kadar var ki ben, babam Huseyl ile beraber (yola) çıktım da bizi Kureyş kâfirleri yakaladılar. — Siz muhakkak Muhammed'in yanına gitmek istiyorsunuz! dediler. — Biz onun yanına gitmek istemiyoruz; biz ancak Medine'ye gitmek istiyoruz! dedik. Bunun üzerine bizden mutlaka Medine'ye gideceğimize, onunla birlikte harb etmiyeceğimize Allah'a ahdü misâk aldılar. Sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e gelerek bu haberi kendisine ilettik de: «Haydİ gidin! Biz onlara verdiğimiz sözü tutar; onlara galebe için Allah'tan yardım dileriz!» buyurdular. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Hazret-i Huzeyfe ile babasına sözlerinde durmalarını emir buyurması ashabının verdikleri sözde durmadıkları şüyu' bulmasın diyedir. Yoksa cihadı terk etmek için verilen bir sözü tutmak vâcib değildir. Hadîs-i şerif harbte yalan söylemenin caiz olduğuna delildir. Bir hadîste sarahaten bildirildiğine göre, harbte, dargınları barıştırmada yalan söylemek caiz olduğu gibi, kocanın karısına yalan söylemesi de caizdir. Ulemâ, küffârın elinden kaçmayacağına söz veren esir hakkında ihtilâf etmişlerdir. Hanefîlerle İmâm Şâfii'ye göre böyle bir sözü tutmak lâzım değildir. Esir kaçmaya imkân bulursa kaçar. İmâm Mâlik, sözünde durarak kaçmaması lâzım geldiğine kail olmuştur. Kaçmamak için küffar zorla yemin ettirîrlerse bu yemin bütün ulemâya göre geçersizdir. |