BAB 001 002 003 004 005

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

3- Allah'a Ma'sıyet İçin Yapılan Nezirle Kulun Elinde Olmayan Bir Şeye Yapılan Nezrin Îfası Gerekmediği Bâbı

4333- Bana Züheyr b. Harb ile Alî b. Hucr Es-Sa’dî rivâyet ettiler. Lâfız Züheyr'indir. (Dediler ki): Bize İsmail b. İbrahim rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Eyyûb, Ebû Kılâbe'den, o da Ebû'l-Mühelleb'den, o da Imrân b. Husayn'dan naklen rivâyette bulundu. Şöyle dedi:

Sakîf (kabilesi) Benî Ukayl'in müttefiki idiler. Derken Sakîf Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ashabından iki kişiyi esîr ettiler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın ashabı Benî Ukayl'den bir kişi esîr ettiler; onunla birlikte Adbâ' (ismindeki deve) yi de aldılar. Adam prangada olduğu halde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onun üzerine geldi. (Adam):

— Yâ Muhammed! diye seslendi.

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onun yanına gelerek: «Ne istiyorsun?» diye sordu. Adam:

— Beni niçin aldın? Ve hacıları geçen (devey)i niçin aldın? dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (meseleyi büyültmek için): «Seni müttefiklerin olan Sakîfin cinayetinden dolayı aldım! cevâbını verdi. Sonra ondan ayrılıp gitti. Adam (tekrar) ona seslenerek:

— Yâ Muhammed, yâ Muhammed! dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) merhametli ve nezaketli idi. Bu sebeple ona dönerek:

«Ne istiyorsun?» diye sordu. (Adam):

— Ben müslümanım, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Eğer bu sözü kendi umuruna Mâlik iken söylemiş olsaydın tamamiyle kurtulurdun! cevâbını verdi. Sonra çekildi gitti. (Adam tekrar) kendilerine seslenerek:

— Yâ Muhammed! Yâ Muhammed! dedi.

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) yine yanına gelerek: «Ne istiyorsun?» diye sordu. (Adam):

— Ben açım, beni doyur; susuzum, beni sula! dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Senin hacetin bu mu?» dedi. Sonra (bu adam) o iki kişiye fidye yapıldı.

Imrân b. Husayn sözüne şöyle devam etmiş:

Ensârdan da bit kadın esir edildi; Adbâ dahi ele geçirildi. Kadın prangada idi. Halk develerini evlerinin önünde eğreklendiriyorlardi. Derken bir akşam bu kadın bağdan boşanarak develerin yanına geldi. Kadın bir deveye yaklaştı mı hayvan böğürüyordu. Nihayet Adbâ'ın yanına vardı. Fakat o böğürmedi; hem de pişkin bir deve idi... Hemen arka tarafına oturdu. Sonra hayvanı sürerek yola revan oldu.

Kadını (n kaçtığını) hissederek aradılar taradılar fakat kadın onları âciz bıraktı. Bir de eğer Allah kendisini kurtarırsa bu deveyi boğazlamayı Allah için nezretti. Medine'ye gelince halk kendisini görerek: İşte Adbâ' Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in devesi!., dediler. Kadın, eğer Allak kendisini bu devenin üzerinde kurtarırsa onu mutlaka boğazlamayı nezrettiğini söyledi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gelerek meseleyi kendisine anlattıklarında:

«Sübhânâllah! Onu ne kötü cezalandırmış!.. Eğer Allah kendisini bunun üzerinde kurtarırsa onu mutlaka boğazlamayı nezretmiş!..

Günaha girmek için yapılan nezirle kulun elinde olmayan bir şeye yapılan nezrin îfâsı yoktur.» buyurdular.

İbn Hucr'un rivâyetinde: «Allah'a ısyân etmek için nezir olmaz!» denilmiştir.

4334- Bize Ebû'r-Rabî' El-Ateki rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hammâd yani İbn Zeyd rivâyet etti. H.

Bize İshâk b. İbrahim ile İbn Ebî Ömer, Abdülvehhâb Es-Sekafi’den rivâyet ettiler. Her iki râvi Eyyûb'dan bu isnâdla bu hadîsin benzerini rivâyet etmişlerdir.

Hammad'ın hadîsinde: «

Dedi ki: Adbâ' Benî Ukayl'den bir adamın idi. Hacıları geçenlerdendi.» ibaresi vardır. Yine onun hadîsinde: «Kadın ta'lîm terbiye görmüş bir devenin üzerinde geliverdi.» denilmiştir.

Sekafî'nin hadîsinde: «Bu hayvan ta'lîmli bir deve idi.» cümlesi vardır.

Adbâ': Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin devesidir. Bu hayvan gayet iyi cinsten olup önüne geçilmeyecek derecede sür'atli giderdi. «Hacıları geçen» ta'bîrinden murad da budur. Vaktiyle Benî Ukayl kabilesinden birinin malı imiş. Sonraları Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e intikal etmiştir.

Kitabımızın «Hacc» bahsinde de görüldüğü vecihle Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in Adbâ', Kasvâ' ve Ced'â' nâmlarında develeri vardı. Bunların üç ayrı deve mi yoksa bir devenin üç muhtelif adı mı olduğu ihtilaflıdır.

«Ben müslümanım» diyen esîre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bu sözü kendi umuruna malik iken söylemiş olsaydın tamamiyle kurtulurdun.» diye mukabelede bulunmuştur. Bu sözden murâd: Esîr edilmezden evvel müslüman olsaydın İslâmiyet sayesinde kendin esîr olmaktan kurtulur, malın da ganimet olarak alınmazdı. Esîr edildikten sonra müslüman olduğuna göre seni öldürüp öldürmemek muhayyerliği ortadan kalkar; köle yapmakla rıdye almak arasındaki muhayyerlik kalır, demektir.

Ensârdan esîr edilen kadın Hazret-i Ebû Zerr (radıyallahü anh)'ın karısıdır.