BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

18- Yeri Zahire Mukabilinde Kiraya Verme Bâbı

4027- Bana Alî b. Hucr Es-Sa'dî ile Yâkûb b. İbrahîm rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İsmâîl yani İbn Uleyye, Eyyûb'dan, o da Ya'lâ b. Hakîm'den, o da Süleyman b. Yesârdan, o da Râfi' b. Hadîc'den naklen rivâyet etti. Râfi' Şöyle dedi:

«Biz Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) zamanında arazîye mühâkale yapar; onu üçte birle, dörtte birle ve muayyen miktar zâhîre ile kiraya verirdik; Derken bir gün bize amcalarımdan bit zât gelerek: Bize faydalı olan bir işten Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bizi nehi buyurdu; ama Allah ve Resûlüne itaat bizim için daha faydalıdır: Arazîye muhâkale yaparak üçte birle, dörtte birle ve muayyen miktar zahire ile kiraya vermeyi bize yasak etti. Ve arazî sahibine yerini ya ekmesini yahut ektirmesini emir buyurdu; kiraya vermeyi ve bundan başkasını kabul etmedi, dedi.

4028- Bize bu hadîsi Yahya b. Yahya da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hammâd b. Zeyd, Eyyûb'dan naklen haber verdi.

(Dedi ki): Bana Ya'lâ b. Bakîm yazdı.

(Dedi ki): Süleyman b. Yesar'ı, Râfi' b. Hadîc'den naklen rivâyet ederken dinledim. Râfi' Şöyle dedi:

«Vaktiyle bir arazîye muhâkale yapar; onu üçte bîrle, dörtte birle kiraya verirdik...» Bundan sonra râvi, İbn Uleyye hadisi gibi rivâyette bulunmuştur.

4029- Bize Yahya b. Habîb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hâlid b. Haris rivâyet etti. H.

Bize Amr b. Alî de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdülâlâ rivâyet etti. H.

Bize İshâk b. îbrâhîm dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abde haber verdi.

Bu râvilerin hepsi İbn Ebî Arübe'den, o da Yala b. Hakim'den bu isnâdla bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir.

4030- Bana bu hadîsi Ebû't-Tâhir de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Sbni Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Cerîr b. Hâzim, Ya'lâ b. Hakîm'den bu isnadla, o da Râfi' b. Hadîc'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen haber verdi. Ama: «Amcalarından birinden» demedi.

4031- Bana İshâk b. Mansûr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Müshir haber verdi.

(Dedi ki): Bana Yahya b. Hamza rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ebû Amr Evzâî, Râfi' b. Hadîc'in âzâdlısı Ebû'n-Necâşî'den, o da Râfi'den, o da amcası Zuhayr'dan naklen rivâyet etti. Râfi' Şöyle dedi:

«Zuhayr bana gelerek: Vallahi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize faydalı olan bir şeyi bize yasak etti; dedi. Ben:

— Ne o? Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in söylediği şey haktır; dedim.

— Bana: Ekinliklerinizi ne yapıyorsunuz? diye sordu. Ben de: Biz onları kimi dere boyları bizim olmak üzere, kimi de birkaç yük kuru hurma veya arpa mukabilinde îcâra veriyoruz yâ Resûlallah! dedim.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bunu yapmayın! Onları ya kendiniz ekin; yahud ektirin; veyahud (kimseye vermeyip) sahib olun!» buyurdular, dedi.

4032- Bize Muhammed b. Hatim rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdurrahmân b. Mehdi, İkrime b. Ammâr'dan, o da Ebû'n-Necâşî'den, o da Râfi'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen bu isnadla rivâyette bulundu. Yalnız «Amcası Zuhayr'den» ifâdesini zikretmedi.

Bu hadîsi Buhârî ile Nesâî «Muzarea» bahsinde; İbn Mâce «Ahkâm»da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.

Hadîsin bir rivâyetinde kira bedeli olarak «rubuf» yani dörtte bir, diğer rivâyetinde bunun yerine «rabî'» yani dere, ırmak sözleri kullanılmıştır. Bunların ikisi de sahihtir. Çünkü kira bedeli ya mahsulün üçte biri, dörtte biri olur yahut su boyları veya tarlanın münbit yerleri sahibine tahsis edilirdi.'

Hadîs-i şerif mahsulün bir kısmı mukabilinde tarlayı îcâra vermeyi tecvîz etmeyenlerin delîllerindendir. Ulemânm bu husustaki kavilleri az yukarıda görülmüştü.