BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

5- Bir ve İki Defa Emme Hakkında Bir Bab

3663- Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize îs-mâîl b. İbrahim rivâyet etti. H.

Bize Muhammed b. Abdiltâh b. Nümeyr de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İsmâîl rivâyet etti. H.

Bize Süveyd b. Saîd dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Mu'temir b. Süleyman rivâyet etti. Her iki râvi Eyyûb'dan, o da İbn Ebî Müleyke'den, o da Abdullah b. Zübeyr'den, o da Âişe'den naklen rivâyette bulunmuşlardır. Âişe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bir ve iki defa emmek hürmet isbât etmez.» buyurdular.

Süveyd ile Züheyr: «Şüphesiz ki Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu» tâbirini kullandılar.

3664- Bize Yahya b. Yahya ile Amru'n-Nâkıd ve İshâk b. Ib-râhîm hep birden Mu'temir'den rivâyet ettiler. Lâfız Yahya'nındır. (Dediler ki): Bize Mu'temir b. Süleyman, Eyyûb'dan naklen haber verdi. O da Ebû'l-Halîl'den, o da Abdullah b. Hâris'den, o da Ümmü'l-Fadl'dan naklen rivâyette bulunmuş. Ümmü’l-Fadl şunu söylemiş:

Bir bedevi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) benim evimde iken, onun yanına girdi de: Yâ Nebiyyallâh! Benim bir karım vardı; üzerine bir daha evlendim. Derken birinci karım yeni zevcemi bir veya iki defa emzirmiş olduğunu söyledi; dedi. Bunun üzerine Nebiyyullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bir ve iki defa emzirmek hürmet isbât eimez.» buyurdular. Amr kendi rivâyetinde: «Abdullah b. Haris b. Nevfel'den naklen» dedi.

3665- Bana Ebû Gassân el-Mismaî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muâz rivâyet etti. H.

Bize İbnü'l-Müsennâ ile İbnü Beşşâr da rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Muâz fo. Hişâm rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana babam, Katâde'den, o da Ebû’l-Halîl Salih b. Ebî Meryem'den, o da Abdullah b. Hâris'den, o da Ümmü'l-Fadl'dan naklen rivâyet eyledi ki, Benî Âmir b. Sa'saa'dan bir zât:

— Yâ Nebiyyâllah, bir defa emmek hürmet isbât eder mi? diye sormuş, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— «Hayır!» cevâbını vermiş.

3666- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Bİşr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Saîd b. Ebî Arûbe, Katâde'den, o da Ebû’l-Halü'den, o da Abdullah b. Hâris'den naklen rivâyet etti ki, Ümmü’l-Fadl Nebiyyullah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in:

— «Bir veya iki rad'a yahud bir veya iki massa hürmet isbât etmez.» buyurduğunu rivâyet etmiş.

3667-) Bize bu hadîsi yine Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile İshâk b. İbrahim hep birden Abdetü'bnû Süleyman'dan, o da İbn Ebî Arûbe'den bu isnâdla rivâyette bulundular, İshâk, İbn Bişr rivâyeti gibi: «İki rad'a yâhud iki massa» dedi. İbnü Ebî Şeybe ise: «İki rad'a ve İki massa» şeklinde söyledi.

3668- Bize İbn Ebî Ömer rivâyet etti.

(Dedi ki) ; Bize Bişr b. Seriy rivâyet etti.

(Dedi ki) ; Bize Hammâd b. Seleme, Katâde'den, o da Ebû'l-Halîl'den, o da Abdullah b. Haris b. Nevfel'den, o da Ümmü'l-Fadl'dan, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyette bulundu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bİr ve iki imlâca hürmet isbât etmez» buyurmuşlar.

3669- Bana Ahmed b. Saîd ed-Dârimî rivâyet etti,

(Dedi ki): Bize Habbâri rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hemmâm rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Katâde, Ebû'l-Halü’den, o da Abdullah b. Hâris'den, o da Ümmü'l-Fadl’dan naklen rivâyet etti. Bir adam Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem). Bir defa emmek hürmet isbât eder mi? diye sormuş da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Hayır!» cevâbını vermiş.

Massa, imlâce ve rad'a: Emmek mânâsına gelen müteradif kelimelerdir Bazıları massa İle imlâce arasında fark görmüş: «massa» emmek; «imlâce» ise emzirmek mânâsına gelir.» demişlerdir.

Bu Bâbın bütün rivâyetleri çocuğun-bir veya iki defa emmesiyle radâ' hükmünün sabit olmayacağına delâlet ediyor. Maamâfih mesele ulemâ arasında ihtilaflıdır. Hazret-i Âişe (radıyallahü anha) ile Şafiîler'e göre beş defa emmeden süt hükmü sübût bulmaz. Delilleri bu bâbtan sonra gelecek Hazret-i Âişe hadîsidir. Cumhûr-u ulemâya göre bir defa emmekle hükmü sabit olur. Bu kavli İbn'l-Münzir, Hazret-i Alî, İbn Mes'ud, İbn Ömer, İbn Abbâs (radıyallahü anh) ile Atâ , Tâvûs, Saîd b. el-Müseyyeb, Hasan-ı Basri, Mekhûl, Zührî, Katâde, Hakem, Hammâd, İmâm Mâlik. Evzâî, Sevrî ve Ebû Hanîfe hazerâtından rivâyet etmiştir.

Ebû Sevr, Ebû Ubeyd, İbn'l-Münzir ve Dâvûd-u Zahirî: «Süt hükmü üç defa emmekle sabit olur; bundan azı hiç bir hüküm ifâde etmez.» demişlerdir.

Nevevî'nin beyanına göre İmâm Mâlik:

«Sizi emziren anneleriniz de (size haramdır) âyet-i kerîmesiyle istidlal etmiştir. Mezkûr âyette sayı zikredilmemiştir.

Dâvûd-u Zahirî Bâbımız hadîsinin mefhumu muhalifi ile istidlal etmiş; bu hadîsin âyet-i kerîme'yi beyân ettiğini söylemiştir.

Bu bâbda Mâlikîler'le Şafiîler arasında bir hayli i'tiraz ve cevaplar cereyan etmiştir.

Kâdî Iyâz bâzılarının şâzz olarak «on defadan az emmekle radâ' hükmü sabit olmaz» dediklerini söylemişse de bu kavl bâtıl ve merduddur.

Hanefîler'e göre müddeti içinde emzirilmek şartı ile sütün azı da çoğu da hürmet isbat eder. Delilleri İmâm. Mâlik'in istidlal ettiği âyet-i kerîmesiyle:

«Neseben haram olan her şey radâan da haramdır.» hadîs-i şerifidir. Mezkûr âyet ve hadiste sütün mikdârı hakkında tafsilât verilmemiştir. Binaenaleyh bu bâbta onun azı çoğu müsavidir.

İmâm Ahmed'den biri Hanefîler’in, diğeri Şafiîler'in gibi olmak üzere iki kavl rivâyet olunmuştur.

Süt meselesi cidden dikkat edilmesi lâzım gelen bir meseledir. Kadınların zaruret yokken rastgele bir çocuğu emzirmemeleri îcâbeder. Emzirdikleri vakit dahi bunu iyice bellemeli, ihtiyaten yazmalı ve komşulara ilân etmelidirler. Aksi takdirde mesele unutulur; ve günün birinde iki süt kardeşin evlenmesi hatâsına düşülebilir.