BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

81- Mekke'den Hicret Eden Bir Kimsenin Hacc İle Ömreyi Bitirdikten Sonra Ziyadesiz Üç Gün Mekke'de Oturmasının Cevazı Bâbı

3363- Bize Abdullah b. Meslemete'bni Ka'neb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süleyman yani İbn Bilâl Abdurrahmân b. Humeyd'den naklen rivâyet etti. Abdurrahmân, Ömer b. Abdi’l-A'zîzi, Sâib b. Yezid'e şunu söylerken işitmiş:

«Mekke'de ikâmet hususunda bir şey işittin mi?» Sâib:

— Alâ' b. Hadramî'yi:

— Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i'.

 (Muhacir için tavaf-ı saclerden sonra Mekke'de üç gün kalma hakkı vardır) buyururken işittim. Galiba bundan fazla kalamaz demek istiyordu, cevâbını verdi.»

3364- Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân b. Uyeyne, Abdurrahmân b. Humeyd'den naklen haber verdi.

(Dedi ki): Ben Ömer b. Abdüazîz'i beraberinde oturanlara şunu söylerken işittim:

«Mekke'de ikâmet hususunda ne işittiniz? Bunun üzerine Sâib b. Yezîd şunu söyledi:

— Ben Alâ'dan yahut Ala' b. Hadramî'den dinledim.

(Dedi ki): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Muhacir olan bir kimse hacc ibâdetlerini edâ ettikten sonra Mekke'de üç gün ikâmet edebilir.» buyurdular.

3365- Bize Hasanü'l-Hulvânî ile Abd b. Humeyd hep birden Yâkub b. İbrahim b. Sa'd'dan rivâyet ettiler.

(Dedi ki): Bize babam, Salih'ten, o da Abdurrahmân b. Humeyd'den naklen rivâyet etti. Abdurrahmân, Ömer b. Abdilazîz'i, Sâib b. Yezîd'e sorarken işitmiş. Sâib Şöyle dedi: «Ben Alâ' b. Hadramî'yi şöyle derken işittim: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i:

 (Üç gece vardır ki muhacir olan bir kimse tavâf-ı saderden sonra bu gecelerde Mekke'de kalabilir.) buyururken işittim.»

3366- Bize İshâk b. İbrahim rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ab-dürrezzak haber verdi.

(Dedi ki): Bize İbn Cüreyc haber verdi; ve tertemiz yazdırdı.

(Dedi ki): Bana İsmail b. Muhammed b. Sa'd haber verdi. Ona da Humeyd b. Abdirrahmân b. Avf haber vermiş; ona da Sâib b. Yezîd haber vermiş; ona da Alâ' b. Hadramî, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen haber vermiş. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Muhacirin hacc ibâdetlerini edâ ettikten sonra Mekke'de kalacağı müddet üç gecedir.» buyurmuşlar.

3367- Bana Haecâc b. Şâir rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Dahhâk b. Mahled, rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Cüreyc bu isnâdla bu hadîsin mislini lıaber verdi.

Bu hadîsi Buhârî. Ebû Dâvûd ve Tirmizî «Hacc» bahsinde; Nesâî «Hacc ve Namaz» bahislerinde; İbn Mâce de namaz bahislerinde tahrîc etmişlerdir.

Mekke feth edilmezden önce Mekke muhacirlerinin Mekke'de ikâmet etmeleri haram kılınmıştı. Sonraları hacc ve ömre sebebiyle Mekke'ye girenlere hacc ibâdetlerini bitirdikleri vakit Mekke'de yalnız üç gün kalmaları mubah kılındı. Nevevî‘ye göre bu hadîsin mânâsı hicret edenlere Mekke'ye yerleşmenin haram kılınmasıdır. Kâdî Iyâz bu kavli cumhûr-u ulemâ’dan rivâyet etmiştir.

Ulemâ'dan bir cemaat Mekke'nin fethinden sonra muhacirlerin Mekke'ye yerleşmelerini tecviz etmiş, bu hadîsin hicretin vâcib olduğu zamanlara mahsus olduğunu söylemişlerdir. Mekke'nin fethinden evvel Hicret'in vâcib olduğunda bütün ulemâ müttefiktir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e bizzat yardımda bulunmak için ashâb-ı kirâm'in Medîne-i Münevvere'de yaşamaları îcab ediyordu. Muhacir olmayanların istedikleri yerde yaşamaları bilittifâk caizdir.

Muhacirlere Mekke'de kalmak için verilen üç günlük ruhsat, ikâmet hükmüne girmez. Onlar yine misafir hükmündedirler.