BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

72- Sabinin Haccının Sahih Olması ve Onu Hacc Ettirenin Ecri Bâbı

3317- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile Züheyr b. Harb ve İbn Ebî Ömer hep birden İbn Uyeyne'den rivâyet ettiler. Ebû Bekr dedi ki: Bize Süfyân b. Uyeyne, İbrahim b. Ukberden, o da İbn Abbâs’ın azadlısı Küreyb'den, o da İbn Abbâs'tan, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Ravha'tfa bir deve kervanına rastlayarak:

— Siz kimsiniz? diye sormuş.

— Müslümanlarız! cevâbını vermişler. Onlar da:

— Sen kimsin? diye sormuşlar. Fahr-i Kâinat Efendimiz:

— Resûlüllah'ım! buyurmuşlar. Onun üzerine bir kadın ona bir çocuk arzederek:

— Bunun için hacc var mıdır? demiş. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— Evet! Sana da ecir (vardır)» buyurmuşlar.

3318- Bize Ebû Küreyb Muhammed b. Alâ' rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Üsâme, Süfyân'dan, o da Muhammed b. Ukbe'den, o da Küreyb'den, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. İbn Abbâs şöyle dedi:

«Bir kadın çocuğunu arzederek:

— Ya Resûlallah! Bunun için hacc var mıdır? diye sordu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— Evet! Sana da ecir (vardır)» buyurdular.»

3319- Bana Muhammedü'bnü’l-Müsennâ rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdurrahmân rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân İbrahim b. Ukbe'den, o da Küreyb'den naklen rivâyet eyledi ki, bir kadın bir sabi erz-ederek:

— Ya Resûlallah! Bunun için hacc var mıdır? diye sordu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— Evet! Sana da ecir (vardır)» buyurmuşlar.

3320- Bize İbn'l-Müsennâ rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdurrahmân rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân, Muhammed b. Ukbe'den, o da Küreyb'den, o da İbn Abbâs'dan naklen bu hadîsin mislini rivâyet etti.

Bakb: Hassaten deve sahipleri mânâsına gelir. Esâs itibariyle on ve daha aşağı adette kullanılır.

Ravha: Medîne-i Münevvere'ye otuz altı mil mesafede bulunan bir yerdir. Kâdî Iyâz: «İhtimâl bu karşılaşma geceleyin olmuş da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i tanıyamamışlar. Yahut gündüz olmuş, fakat onu daha evvel görmedikleri için bilememişlerdir...» diyor.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in: «Sana da ecir vardır» sözünden murâd, çocuğu taşıdığı ve ihrâmlıya kaçınılması lâzım gelen şeylerden koruyarak ona ihrâmlı muamelesi yaptırdığı için kadının sevap kazandığını anlatmaktır.

Nevevî diyor ki: «Ulemâmızca sahîh olan kavle göre çocuk nâmına ihrama girecek olan velî, malı hususunda ve-Hlik yapacak olan babası veya dedesi yahut vasi veya hâkim tarafından tayin edilen kayyım yahut bizzat hâkim veya İmâmdır. Annesinin çocuk nâmına ihramı sahîh değildir. Meğer ki, vasisi veya hâkim tarafından tâyin edilmiş kayyımı olsun. Bazıları anne ve asabe olan akrabanın mal hususunda velî olmaları caiz olmasa bile çocuk nâmına ihrama girebileceklerini söylemişlerdir. Bütün bunlar mümeyiz olmayan küçük çocuk hakkındadır. Mümeyyiz olan çocuğa velîsi izin verir ve çocuk kendisi ihrama girer. Velisinin izni olmadan çocuk ihrama girer yahut onun nâmına velî niyet ederse esah olan kavle göre hacc sahîh değildir. Mümeyyiz olmayan çocuk için velînin ihrama girmesi, kalbiyle bu çocuğu ihrâmlandırdım diye niyet etmek suretiyle olur.»

Hadîs-i şerîf küçük çocuğun haccının sahîh olduğunu delildir. İmâm Mâlik, İmâm Şafiî, İmâm Ahmed ve cumlı»ûr-u ulemâ'ya göre çocuğun haccı mün'akıd ve sahihtir. Yalnız nafile yerine geçtiği için âkil baliğ olduktan sonra imkân bulduğu takdirde hac etmesi lâzım gelir. İmâm-ı A'zam'm: «Çocuğun haccı sahîh değildir» dediği rivâyet olunmuştur. Kâdî İyâz diyor ki: «Çocuklara hacc ettirmenin cevazı hususunda ulemâ arasında ihtilâf yoktur. Bunu yalnız bid'at taifelerinden biri caiz görmemişse de onların kavillerine itibar olunmaz. Hattâ bu kavil Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile ashabının fiilleri ve keza icmâ-ı ümmetle reddedilmiştir. Ebû Hanîfe'nin hilafı çocuğun haccı mün'akıd olup da üzerine hacc ahkâmı ve fidye, ceza kurbanı gibi mükelleflere mahsus şâir ahkâmın terettûb edip etmemesi husûsundadır. Ebû Hanîfe bunların hiçbirini kabul etmiyor ve çocuğun fidye vesâireyi icâb edecek hâllerden sakındırılmasının ta'îîme alıştırmak için yapıldığını söylüyor. Cumhûr ise: Bu hususta çocuğa hacc ahkâmı carîdir. Onun haccı nafile olarak mün'akıddır, diyorlar. Çünkü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) çocuğun haccını takrir buyurmuştur. Ulemâ bu haccın çocuk baliğ olduktan, sonra farz olacak hacc yerini tutmayacağında müttefiktirler. Yalnız bir fırka şuzûz göstererek çocuğun hacci farz olan hacc yerini tutar demişlerse de ulemâ bunların kavilerine iltifat etmemişlerdir.»