BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

18- Hacc İle Ömrede Mut'a Yapmak Bâbı

3006- Bize Muhammed b. El-Müsennâ ile İbn Beşşâr rivâyet ettiler. İbn'l-Müsennâ

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be rivâyet etti.

(Dedi ki): Katâde'yi, Ebû Nadra'dan naklen rivâyet ederken dinledim. Ebû Nadra şöyle dedi: İbn Abbâs, müt'ayi emir; İbn'z-Zübeyir ise nehyederdi. Ben, bunu Câbir b. Abdillâh'a anlattım da Câbir:

«Bu hadîs, benim huzurumda deveran etti. Biz, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte müt'a yaptık. Ömer hilâfete geçince:

— «Şüphesiz ki Allah, Resûlüne dileğini helâl kılar ve şüphesiz ki Kur'ân yerli yerince nâzil olmuştur. Siz, Allah için hacc ve ömreyi Allah'ın emrettiği vecihle tamamlayın! Bu kadınlarla müt'a yapmayı kesini Şayet bana bir müddet için bir kadını nikâh eden bir adam getirirlerse, onu mutlaka taşlarla recmederim! dedi.»

3007- Bana, bu hadîsi Züheyir b. Harb da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Affân rivâyet, etti.

(Dedi ki): Bize Hemmâm rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Katâde bu isnâdla rivâyette bulundu. Bu hadîsde o, şunu da söyledi ;

«Siz, hocanızı örn ren izden ayırın! Çünkü (bu şekilde hareket) ha canız için daha mükemmel, ömreniz İçin daha tamam olur.»

3008- Bize Halef b. Hİşâm ile Ebû'r-Rabî' ve Kuteybe hep birden Hammâd'dan rivâyet ettiler. Halef

(Dedi ki): Bize Hammâd b. Zeyd, Eyyûb'dan rivâyet etti.

(Dedi ki): Ben, Mücâhid'i, Câbir b. Abdillâh (radıyallahü anhüma)'dan naklen rivâyet ederken dinledim. Câbir şöyle dedi:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte hacc için:

— «Lebbeyk: diyerek (Mekke'ye) geldik de bize, bu haccı ömreye çevirmemizi emir buyurdular.»

Temettü' haccının nasıl yapıldığını yukarda görmüştük, Hadîs-i Şerîfde de işaret olunduğu vecihle temettü' haccı evvelâ ömre için tavaf ve sa'y yaparak ihramdan çıkmak, sonra terviye günü hacca niyet ederek tekrar ihrama girmek suretiyle yapılan haccdır. Hazret-i Ebû Mûse'l-Eş'arî haccı temettu'a fetva verir; Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bu bâbdaki emri ve Ömer (radıyallahü anh)’ın sözleriyle istidlal edermiş.

Rivâyete nazaran Hazret-i Osman (radıyallahü anh) temettu'dan nehyedermiş. Hazret-i Alî ona muhalefet ederek temettü' haccı yapmış.

Mâzirî diyor ki: «Haccda Hazret-i Ömer'in yasak ettiği müt'a-nın ne olduğu ihtilaflıdır. Bazıları bunun haccı bozup, Ömre yapmak olduğunu; bir takımları da ömreyi hacc aylarında yapıp da arkasından haccı ifâ etmekden ibaret bulunduğunu söylemişlerdir. Bu taktirde Ömer (radıyallahü anh)'in nehyi efdal olan hacc-ı ifrâda tergîp ve teşvik içindir. Yoksa ömrenin bâtıl veya haram olduğunu îtikaad etmemiştir.»

Kâdı îyâz: «Câbir, İmrân ve Ebû Müsâ hadîslerinin zahirine bakılırsa ihtilâf olunan müt'a: haccı, ömreye bozmaktan ibarettir. Onun içindir ki, Ömer (radıyallahü anh) Ömre yapanları döver, fakat hacc aylarında mücered temettü' yapanları dövmez-miş. Dövmesinin sebebi gerek kendisinin gerekse diğer sahabenin haccı, ömreye bozma işinin o seneye mahsûs olduğunu îtikaad etmeleridir.» diyor.

İbn Abdilberr dahi hacc âyetindeki Temettü'dan evvelâ Ömre, sonra hacc kastedildiği hususunda ulemâ arasında ihtilâf olmadığını söylemiş:

«Kıran dahi temettu'dan sayılır.» demiştir.

Nevevî'ye göre Hazret-i Ömer ile Hazret-i Osman'in ve sâiç-ashâbın müt'ayı nehyetmeleri evleviyete hamlolunur. Onlar hacc-ı ifrâdı efdal gördükleri için ona teşvik olmak üzere müt'ayı yasak etmişlerdir.

Nevevî: «Bundan sonra hacc-ı ifrâd, temettü' ve kıranın kerâ-hetsiz olarak cevazına icmâ mün'akid olmuştur. Bu zevat ancak hangisi efdal olduğu hususunda ihtilâf etmişlerdir.» diyor.

Nikâh müt'asına gelince: Bundan murâd: Bir kadını muayyen bir müddet için müt'a Lâfzıyla nikâhı altına almaktır.

İslâm'ın, ilk devirlerinde nikâh-ı müt'a mubah idi, sonra hayber vak'asında neshedildi. Bilâhara Mekke'nin fethinde tekrar mubah kılındıysa da az sonra bu da neshedilmiş ve ilelebet haram kılınmıştır.

İlk zamanlarda nikâh müt'anın caiz olup olmadığı ihtilaflıydı. Sonra bu ihtilâf kalkmış; bütün ulemâ müt'anın ilelebet haram olduğuna ittifak etmişlerdir.

Yeri gelince müt'a hakkında daha fazla izahat verilecektir.