BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

3- Ramazandan Önce Bir Veya İki Gün Oruç Tutmayın Bâbı

2570- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Ebû Küreyb rivâyet ettiler. Ebû Bekir

(Dedi ki): Bize Vekî’ Alîyyu'bnü Mübârek'den, o da Yahya b. Ebî Kesir'den, o da Ebû Seleme'den, o da Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)'dan naklen rivâyet etti. Ebû Hüreyre şöyle dedi: Resûlüllah. (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Bir veya iki gün oruçla Ramazan'ın önüne geçmeyin. Ancak bir adam (âdet edindiği) bir orucu tutuyorsa onu tutsun.» buyurdular.

2571- Bu hadîsi bize Yahya b. Bişr El-Hariri de rivâyet etti.

(Dedi ki) Bize Muâviye yani İbn Sellâm rivâyet etti. H.

Bize İbnü'l-Müsennâ dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Âmir rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hisara rivâyet eyledi. H.

Bize ibnü'l-Müsennâ ile İbn Ebî Ömer de rivâyet ettiler. Dediler ki: ize Abdülvahhâb b. Abdilmecîd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Eyyûb rivâyet etti. H.

Bana Züheyy i. Harb dahi rivâyet eyledi.

(Dedi ki): Bize Hüseyin b. Muhammed rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şeybân rivâyet etti.

Bu râvilerin hepsi Yahya b. Efaî Kesir'den bu isnadla yukarki hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir.

Bu hadîsi bütün kütüb-i sitte sahipleri -KitâbuVSavm-'da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.

Tirmizî onun hakkında: «Hasen sahih bir hadîstir.» demiştir.

Bu bâbda Ebû Dâvûd, Hazret-i Huzeyfe ile İbn Abbâs ve Âişe (radıyallahü anha)'dan; Tirmizî: İbn Abbâs'dan; Beyhakî: Ömer (radıyallahü anh)’dan; Darakutni: Câbir b. Hadîc'den; Taberânî; İbn Mes'ûd (radıyallahü anh)’dan; İmâm Ahmed ile Taberânî: Alîyyü'bnü Ebî Tâlib (radıyallahü anh)'dan; Taberâni: Tâlk b. Alî (radıyallahü anh) ile Semuratü'bnü Cündeb ve Berâ’ b. Azib (radıyallahü anh) hazerâtından hadisler rivâyet etmişlerdir.

Hadîs-i şeride istisna edilen hadisden murâd: Bir kimsenin âdet edindiği orucudur. Nezir ve keffâret oruçları da olabilir. Bu gibi oruçları o gün tutmak naşs-ı hadîsle tecviz buyurulmuştur.

Hadisden murâd: Yukarıda görüldüğü vecîhle huistiyanlara benzemekten müslumanları sakındırmaktır.

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabına ehl-i kitaba muhalefet etmelerini emir buyururdu.

Acaba bu emirin hükmü nedir? Tirmizî'nin ulemâdan rivâyetine göre ehl-i kitaba benzemek: kerahet ifâde eder. Fakat mütekaddimin ulemâ ekseriya harama da kerahet ıtlak ederlerdi. Bu bâbda ulemâ ihtilâf etmişlerdir.

Dâvûd-u Zâhirî'ye göre Ramazandan bir veya iki gün evvel oruç tutmak, âdetine tesaadüf etsin etmesin asla caiz değildir.

Ulemâdan bir taifeye göre Şâbân'in son gününde nafile oruca niyet etmek caiz değildir.

Yalnız âdet edindiği oruç o güne tesaadüf ederse onu tutabilir. Delilleri: Bu hadîstir.

Ashâb-ı kirâm'dan Ömer ü'bnü'l-Hattâb, Alîyyü'bnü'Ebî Tâlib, Âmm. fi/r, Huzeyfe ve İbn Mes'ûd (radıyallahü anh) hazerâtı ile Tâbiin'den Saîd ü'bnü'l-Müseyyeb, Şa'bî, îbrâhim Nehaî, Hasan-ı Basrî ve İbn Şîrîn'in buna kaail oldukları rivâyet edilir. İmâm Şafiî'nirımezhebide budur.

İbn Abbâ's ile Ebû Hüreyre (radıyallahü anh) farz namazla nafilenin arasını konuşmak, ayağa kalkmak veya ileri geri gitmek suretiyle ayırmayı müstehab gördükleri gibi; burada da şaban'la- Ramazan oruçlarını bir veya iki gün fasıla vermek suretiyle birbirinden ayırmayı emrederlermiş.

İkrime: «Yevm-i şekde oruç tutan, Allah ve Resûlüne isyan etmiştir.» dermiş.

Bazıları yevm-i şekde nafile oruca niyetlenmeyi tecviz etmişlerdir.

Bu bâbdaki tafsilâtı az yukarıda görmüştük.

Yevm-i şekde oruç tutmalın ne hikmete binâen nehiy buyurulduğu ihtilaflıdır;

Ulemâdan bâzılarına göre buradaki nehyin hikmeti: Ramazana zindelik ve neşâtla girmek ve Ramazan orucu için kuvvetli bulunmakdır.

Bir takımları hükmün Ramazan ayının görülmesine talik buyurulmasına bakarak: «Ay'ı görmezden bir veya iki gün evvel oruç tutan, bu hükme ta'n etmiş olur.» demişlerdir.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yalnız bir veya iki günü zikretmesi: Ramazandan önce oruç tutanlar ekseriyetle o miktarla iktifa ettikleri içindir. Bu taifeye göre memnu olan günler Sabânın 16 sından başlar.

Cumhûr-u ulemâ'ya göre Şaban'in yarısından sonra nafile oruç tutmak caizdir.