BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

29- İnfaka Teşvik ve Cimriliğin Keraheti Bâbı

2422- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hafs yani İbn Gıyâs, Hişâm'dan, o da Fâtıme binti Münzir'den, o da Esma binti Ebî Bekir (radıyallahü anh)’dan naklen rivâyet etti. Esma' Şöyle dedi: Bana, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«İnfâk et —yahut dök, yahut ver— cimrilik etme ki Allah da sana rızkını esirgemesin.» buyurdular.

2423- Bize Amru'n-Nâkıd ile Züheyr b. Harb ve İshâk b. İbrâhîm hep birden Ebû Muâviye'den rivâyet ettiler. Züheyr

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Hâzim rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hişâm b. Urve, Abbâd b. Hamza ile Fâfıme binti Münzir'den, Fâtıme de Esma' dan naklen rivâyet etti. Esma şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Ver —yahut dök, yahut infâk et— cîmrilik etme ki Allah da sana olan nimetlerini esirgemesin. Malının fazlasını saklama ki Allah da fazl-u keremini senden menetmesin.» buyurdular.

2424- Bize İbn Nümeyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Bişr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hişâm, Abbâd b. Hamza'dan, o da Esmâ'dan naklen rivâyet etti ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine yukarıdakilerin hadîsi gibi beyânda bulunmuş.

2425- Bana Muhammed b. Hatim İle Hârûn b. Abdillâh rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Haccâc b. Muhammed rivâyet etti.

(Dedi ki): İbn Cüreyc şunu söyledi: Bana İbn Ebî Müleyke haber verdi, ona da Abbâd b. Abdillâh b. Zübeyr, Esma’ binti Ebi Bekir'den naklen haber vermiş ki, Esma', Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e gelerek:

— «Yâ Nebiyullah! Zübeyr'in bana getirdiği şeylerden başka hiç bir şeyim yok. Onun bana getirdiklerinden bir parça infâk etsem bana bir günah var mıdır?» demiş, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— «Gücünün yettiği kadar infâkta bulun. Malının fazlasını saklama ki Allah da sana fazl-u ihsanını kesmesin.» buyurmuşlar.

Bu hadîsi Buhârî Kitâbul-Hîbe»'de tahrîc etmiştir.

Hadis-i şerif Ebû Dâvûd, Tirmizî Nesâî’ nin «Sahih»'lerinde ide mevcuttur.

Tirmizî onun sahih olduğunu söylemiştir.

Hazret-i Esma, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in kendisine «Enfikî» mi, yoksa «indahî» veya «infahiy» mi? buyurduğunda şekketmiştir. Bu kelimelerden birincisinin mânâsı: Başkasına nafaka ver; ikincinin mânâsı: Atıyye ve bahşiş ver; demektir.

«Nadh»: Suyu dökmek, mânâsına gelir. Burada ondan bu mânâ kastedilmiş olması muhtemeldir.

«Nefh» dahi: Atıyye ve bahşiş, mânâsına geldiğinden «Nadh»‘ın ondan daha beliğ olmak üzere su döker gibi harcamak mânâsına kullanılmış olması ibareye daha münâsibdir.

«îhsâ'»: Bir şey'i hatalı şekilde sayıp dökmektir. Burada ondan murad: Geriye bırakmak ve biriktirmek için saymak, Allah yolunda sarfetmemektir. cümlesinin asıl mânâsı: «Fazla malını biriktirme ki Allah da sana fazlını biriktirmesin.» demekse de, biriktirmenin ve sayıp tutmanın hakikati Allahü teâlâ'ya nisbetle muhal olduğundan -Allah da sana olan nimetlerini esirgemesin.» şeklinde te'vil edilmiştir.

Gerek bu cümle gerekse müteakip rivâyetteki cümlesi mukaabele ve teçhiz kabilinden mecazdırlar.

«Bir şeyi kap içinde saklama.» demektir. Burada ondan murâd: Fazla malını muhtaçlara vermeyi esirgeme demektir.

«Radh»; Az bir şey vermek, demektir.

İmâm

Nevevî: «Bu hadîsin mânâsı: Tâat hususunda mal sarfına teşvik, malı elinde tutarak cimrilik göstermekten ve malı kapta biriktirmekten nehiydir.» diyor.

Hazret-i Esma «Zübeyr'in bana getirdiği şeylerden başka hiç bir şeyim yok.» demekle kocasının kendisine mülk olarak verdiği şeyleri anlatmak istemiştir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ise sadaka vermesini emir buyurmuş, kocasından izin istemesine lüzum görmemiştir.

Nevevî diyor ki:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’m, Hazret-i Esmâ'ya (Gücünün yettiği kadar infâkta bulun.) buyurması Zübeyr’in razı olacağı miktarda infâk et manasınadır. Bu cümlenin takdiri şudur: Şenin için azar azar infâk hususunda birbirinden farklı mubah olan dereceler vardır. Zübeyr bunların hepsine razı olur. Binâenaleyh sen bu derecelerin en yükseğini yap yahut kendi mülkünden infâkta bulun.