BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

28- Sadaka ile Hayır İşlerini Bir Araya Getirenler Bâbı

2418- Bana Ebû't Tâhir ile Harmeletü'bnü Yahya Et-Tü-cîbî rivâyet ettiler. Lâfız Ebû Tâlur'indir. Dediler ki: Bize İbn Vehb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Yûnus, İbn Şihâb'dan, o da Numeyr b. Abdirrahmân'dan, o da Ebû Hüreyre'den naklen haber verdi ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuşlar:

«Her kim Allah yolunda çifte infâkta bulunursa, cennette keydisine: Ey Allah'ın kulu! Şu hayırdır; diye nîdâ olunacak. Namaz kılanlardan ise namaz kapısından, cihâd edenlerden ise cihâd kapısından, sadaka verenlerden ise sadaka kapısından, oruç tutanlardan ise reyyân kapısından çağırılacaktır.»

Ebû Bekr-i Sıddîk: «Ya Resûlallah! Bir kimsenin bu kapıların hepsinden çağırılmasında bir zarar yoktur. Şu hâlde bir insan bu kapıların hepsinden çağırılacak mı?» diye sormuş; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Evet! Ben, senin de onlardan olmanı ümîd ederim.» buyurmuşlar.

2419- Bana Amru'n-Nâkıd île Hasan-ı Hûlvâni ve Abd b. Humeyd rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Ya'kûb —yani İbn îbrâhîm b. Sa'd— rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam, Sâlih'den rivâyet etti. H.

Bize Abd b. Humeyd de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdürrazzâk rivâyet etti. CDedi ki): Bize, Ma'mer haber verdi. Bu râvîlerin İkisi de Zührî'den, Yûnus'un isnadı ile ve onun hadisi mânâsında rivâyette bulunmuşlardır.

2420- Bana Muhammed b. Râfi' rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Abdillâh b. Zübeyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şeybân rivâyet etti. H.

Bana Muhammed b. Hatim dahi rivâyet eyledi. Lâfız onundur.

(Dedi ki): Bize Şebâbe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana şeybân b. Abdir-rahmân, Yâhyâ b. Ebî Kesîr'den, o da Ebû Selemete'bni Abdirrah-mân'dan naklen rivâyet etti. O da Ebû Hüreyre'yi şöyle derken işitmiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'.

«Her kim Allah yolunda çifte infâkta bulunursa, o kimseyi cennetin bekçileri çağırırlar. Her Bâbın bekçileri: Ey fülân! Buraya buyur! derler.» buyurdu. Bunun üzerine Ebû Bekir:

— «Ya Resûlallah! îşte helâk olmayacak zât budur.» dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— «Ben, senin de onlardan olmanı pek ziyâde ümîd ederim.» buyurdular.

«Cennette nida olunacak...» cümlesinden murâd Cennetin kapılandır.

Yine Aynî' nin beyânına göre bu kapılar cennetin sekiz kapısından ayrıdırlar.

İbn Battal t?-444): «Bir iriü'min ancak bir kapıdan girecektir. Ona bütün kapılardan nida edilmesi ise ikram ve tahyîr içindir. Yani kapıların hangisinden dilerse ondan girmesi hususunda muhayyer bırakılacaktır.» diyor.

Hadîs-i şerîfdeki «hayır» lâfzı ism-i tafdil değildir. Tenvini de ta'zîm ifâde etmek içindir. Mânâsı: îşte bu, hayırlardan bir hayırdır, demektir. Bâzılarına göre bu kapı senin için başkalarından daha ha-hırlıdır mânâsına gelir. Bu şekilde? ihbarın faydası onun büyüklüğünü beyândır.

«Namaz kapısından çağırılacak, cihâd kapısından çağırılacak...» gibi cümlelerden murâd: Nafile namazları çok kılanlar ve diğer nafile ibâdetleri çok yapanlardır. Aksi taktirde bütün mü'minler ibâdete ehildirler. Fakat burada maksat yalnız farz ibâdetleri ifâ edenler değil, nafileleri çok yaparak imtiyaz kazananlardır.

Re'yân: suya kanan demektir. Ulemânın beyânına göre oruç tutanların çağırılacakları cennet kapısına bu isim verilmesi, oruç tutarken susayanların cennette kana kana içeceklerine tembih içindir.

«Fulü» kelimesi meşhur rivâyetlerde bu şekilde zaptolunmuştur.

Kâdi Iyâz'la diğer hadis İmâmları başka şeklini zikretmemişlerdir. Bazıları onu «Fül» diye zaptetmişlerse de, birinci rivâyeti daha doğrudur.

Kâdi Iyâz: «Bu kelimenin mânâsı fülân demektir. Ter-hîm yapılmış ve kelimenin i'râbi nakledilmiştir. Bazıları bu kelimenin terhîmsiz olarak fülân mânâsında bir lügat olduğunu söylerler.» diyor. .

2421- Bize İbn Ebî Ömer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Mervân yani el - Fezârî Yezîd'den —ki İbn Keysân'dır— o da Ebû Hâzim'i Eşcaî'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etti. Ebû Hüreyre şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)

«Bu gün sizden kim oruçlu olarak sabahladı?» diye sordu Ebû Bekir:

— «Ben» diye cevap verdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— «Bu gün sizden kim bir cenaze teşyî' etti?» buyurdu? Ebû Bekir:

— -Ben» dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)

— «Bu gün sizden hanginiz bir fakîr doyurdu?» diye sordu; Ebû Bekir:

— «Ben.» cevâbını verdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)

— «Bu gün sizden kim bir hasta dolaştı?» dedi; (yine) Ebû Bekin

— «Ben.» cevâbını verdi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)

— «Bu hasletler kendisinde toplanan hiç bir kimse yoktur ki, cennete girmesin...» buyurdular.

Übbî diyor ki: «Ulemâdan bir cemaatla tasavvuf erbâbından bir kırfa, bir insanın kendisi için (Ben) demesini kerîh görmüşlerdir. Hattâ ehl-i tasavvuftan Bazıları (Bu kelime sahibine dâima uğursuzluk getirir.) diyerek iblisin (Ben) dediği için Allah'ın lanetine uğradığına işaret etmişlerdir. Delilleri Bâbınıda görülecek Câbir hadîsidir. Mezkûr hadîsde Hazret-i Câbir: Ben, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e geldim, kapıyı çaldığımda:

— Kim o? dedi;

— Ben! diye cevâp verdim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'

— Ben, ben; diye diye yanıma çıktı. Gâlibâ bunu kerih gördü.) demektedir.

Fakat mes'ele bu zevatın zannettikleri gibi değildir. Onlara red cevâbı hususunda Bâbımız hadisi kâfidir. Zira Ebû Bekr-i Sıddîk (radıyallahü anh), Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in huzurunda (Ben) diyerek konuşmuş; kendisine bu bâbda bir şey dememiştir. (Ben) kelimesi Kur'ân-ı Kerîm de ve hadislerde çok varîd olmuştur...»»

Übbi bu hususta gerek Kur'ânı dan gerekse hadîslerden bir çok misâller getirdikten sonra şunları söylemiştir: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'vn Câbir hadîsinde (Ben) sözünü kerih görmesi beyân icâb eden yerde Câbir (radıyallahü anh) sözünü müphem bıraktığı içindir.

Hazret-i Câbir (Ben Câbir' im) deseydi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ona bir şey demezdi.

îblîs’e gelince Ona lanet buyurulması, kendisine (Ben) dediği için değil; Rabbi Teâlâ'nın emrini alaya alarak (Ben Âdem' den daha hayırlıyım.) dediği içindir.»

Hadîs-i şerîfde sayılan hasletlerin bir kişide toplanmasından murâd: Günlerden bir gündür. O hasletlerin konuşulduğu gün değildir.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin bu hasletleri kendinde toplayanın cennete gireceğini beyân buyurmaları, o kimse hakkında şehâdettir.