16- Ölen Kimse Namına Verilen Sadakanın Sevabı Kendisine Ulaşacağı Bâbı 2373- Bize Muhammed b. Abdüllâh b. Nümeyr rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Muhammed b. Bişir rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Hişâm, babasından, o da Âişe'den naklen rivâyet etti ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e bir adam gelerek: «Ya Resûlallah! Annem ansızın öldü, vasiyet te etmedi. Öyle zannederim ki konuşmuş olsa sadaka verilmesini vasiyet ederdi. Acaba onun nâmına ben sadaka versem, anneme sevap olur mu?» demiş, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-. —«Evet.» cevâbını vermiş. 2374- Bana, bu hadîsi Züheyru'bnu Harb da rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Yahya b. Said rivâyet etti. H. Bize Ebû Küreyb dahi rivâyet etti, (Dedi ki): Bize Ebû Üsâme rivâyet etti. H. Bana Alîyyü'bnü Hucr da rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Alîyyü'bnü Müshir haber verdi. H. Bize Hakem b. Mûsâ dahi rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Şuayb b. İshâk rivâyet etti. Bu râvîlerin hepsi Hişâm'dan bu isnadla rivâyette bulunmuşlardır. Ebû Üsâme hadîsinde «Vasiyet de etmedi.» cümlesi vardır. Nitekim İbn Bişir de ayni cümleyi söylemiş fakat diğer râvîler onu söylememişlerdir. Bu hadîsi Buhârî «Cenâiz» bahsinde tahrîc etmiştir cümlesi viitü şeklinde de rivâyet olunmuştur. Nefs kelimesi mansûb okunduğuna göre temyiz yahut fi'lin ikinci mefûlü olur. Merfû okunursa nâib-i faildir. Kâdi İyâz: «Ekseri rivâyetlerimiz mansûbdur.» demiştir. «Üftülitet» «Ansızın öldü, demektir. Bu kelime beklemeden yapılan her fiil hakkında kullanılır. Buhârî' nin Hazret-i İbn Abbâs' dan rivâyet ettiği bir hadîsde: «Sa'dü'bnü Ubâde annesinin ifâ edemeden öldüğü bir neziri hakkında Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den fetva istedi de: — Annen nâmına onu sen edâ et; buyurdular.! denilmektedir; Ebü Dâvûd dahi buna benzer bir hadis rivâyet etmiştir. |