BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

13- Cuma'yı Terk Edenler Hakkında Gösterilen Şiddet Bâbı

2039- Bana Hasen b. Aliy El-Hulvânî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Tevbe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muâviye —ki İbn Sellâm'dır—, Zeyd'den (yani kardeşinden) naklen rivâyet etti. Zeyd, Ebû Sellâm'dan dinlemiş. Ebû Sellâm

Dedi ki: Bana, Hakem b. Mînâ rivâyet etti. Ona da Abdullah b. Ömer ile Ebû Hüreyre rivâyet etmişler. Onlar da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i minberinin basamakları üzerinde şöyle buyururken işitmişler:

«Yâ bir takım adamlar cuma namazlarını terk etmekden vazgeçerler yahut Allah, onların kalplerine muhakkak sûrefde mühür vurur,da bir daha gafillerden olurlar!»

Ved': Terketmek, demekdir. Nahiv ulemâsı «Yedeu» kelimesinin masdarı ile mazisinin araplar tarafından kullanılmadığını iddia etmişlerdir. Hadîs-i şerif onların bu iddiasını reddetmektedir. Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)’in araplann en fasihi olduğunda şüphe yokdur. Bu hadîsde «yedeu» fiilinin masdarını, başka bir hadîsde de mazisini kullandığına göre nahiv ulemâsının bu husûsdaki iddiaları yersiz kalır.

Hatm: Mühürlemek ve Örtmek, mânâlarına gelir. Reyn de ayni mânâya kullanılır. Bazıları aralarında fark görmüş ve: «Reyn: Biraz mühürlemek; tab': Biraz kilitlemek; ikfâl: muhkem sûretde kilitlemek, mânâlarına gelir.» demişlerdir.

Kâdi İyâz'ın beyânına göre bu lâfızların mânâsı hususunda kelâm ulemâsı ihtilâfa düşmüşlerdir. Ehl-i sünnet ulemâsı: «Bunlardan murâd: Kalpde küfrü halketmekdir.» demişlerdir.

Bazıları, lütuf ve hayır sebeplerinin yokluğu mânâsına geldiğini, bir takımları da bunlar cuma namazına gelmiyenlerin aleyhine şehâdet kas-dedildiğini söylemişlerdir. Hattâ: «Bu bir alâmetdir, Allahü teâlâ onu cuma namazına gitmeyenlerin kalplerinde yaratır. Melekler hangi kulun medhe hangisinin zemme lâyık olduğunu, bu alâmetden anlarlar.» diyenler olmuşdur.

Ehl-i sünnet ulemâsından bâzılarına göre lütuf: Tâatı halk etmekdîr. Bir takımları: «Tâata kudret halketmekdir.» demişlerdir. Binâenaleyh hadîs-i şerîfdeki «kalperi mühürleme»den murâd: Ehl-i sünnete göre küfrü halketmekdir.

İbn Mâce'nin Hazret-i Câbir'den rivâyet ettiği şu hadîs de bu mânâyı te'yîd eder:

«Allahü teâlâ cum'âyı size bu sene, bu ayda, bu günde, benim şu ma-kaamımda kıyâmete kadar farz kıldı. İmdi her kim benim hayâtımda veya benden sonra âdil yahut zâlim bir İmâmı olduğu hâlde cum'âyı hakîr görerek veya inkâr ederek kılmazsa, Allah onun İki yakasını bir yere getirmesin ve işinde ona bereket vermesin! iyi bilin ki tevbe edinceye kadar o kimsenin namazı, zekâtı, haca ve orucu yokdur. Onun hiç bir hayrı yokdur. Tevbe edenin tevbesini Allah kabul eder.»

Gerek bu sözü gerekse onun üzerine atfedilen gaflet mes'elesini: «Allahü teâlâ’nın lütfü değil de, onun zıddı olan hizlânı yaratmasıdır.» şeklinde, tefsir mu'tezilenin kavlidir. Onlar kalplerin mühürlenmesini bu mânâya almışlardır. Mu'tedle taifesi «Kul, fi'lini kendi yaratır.-» iddiasında bulundukları için lütfü bu iddiaya muvafık sûretde tarife çalışmış ve: «Lütuf, Allahü teâlâ’nın kulda yarattığı beyyine, akıl ve idrâk gibi bir şeydir ki, o şey bulunduğu vakit kulun îmân edeceğini bilir.» demişlerdir..