BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

46- Muavvizeteyn'i Okumanın Fazileti Bâbı

1927- Bize Kuteybetü'bnü Saîd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Cerîr, Beyân'dan, o da Kays b. Ebî Hâzîm'rîen, o da Ukbetü'bnü Âmir'den naklen rivâyet etti. Ukbe şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Görmedin mi! Bü akşam hiç misli görülmedik bir takım âyetler, Felâk ve Nâs sûreleri indirildi!» buyurdular.

1928- Bana Muhammedü'bnü Abdillâh b. Nümeyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İsmail, Kays'den, o da Ükbetü'bnü Âmir'den naklen rivâyet etti. Ukbe şöyle dedi: Bana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şunu söyledi:

«Bana öyle bir takım âyetler indirildi ki, benzerleri asla görülmüş değildir! (Bunlar): Muavvizeteyn (dır.)»

1929- Bize bu hadîsi Ebû Bekir b. Ebî Şeybe de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Vekî' rivâyet etti. H.

Bana Muhammedü'bnü Râfi' dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Üsâme rivâyet etti. Bu râvîlerin ikisi de İsmail'den bu isnâdla, bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir. Ebû Üsâme'nin, Ükbetü'bnü Âmir El-Cühenî’den naklettiği rivâyetde: «O, Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ashabının büyüklerindendi.» ifâdesi vardır.

Falâk ve Nâs sûrelerine Muavvizeteyn derler. Muavviz: Sığındırıcı demekdir. Bu sûrelerin başında ins-ü cinnin ve bütün mahlûkaatın şerlerinden Allah'a sığınmak emrolunduğu için onlara, bu isim verilmişdir.

Bunlara İhlâs sûresini de katarak; üçüne birden «Muavvizât» derler.

Buhârî «Kitâbü'l-Fedâil» de Hazret-i Âişe'den şu hadîsi tahrîc etroişdir:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) hastalandığı vakif kendine Muavvizâf'ı okur ve üfürürdü. Ağrısı şiddetlenince ona, bunları ben okur ve bereketini umarak elini mesh ederdim. Yine Hazret-i Âişe'den rivâyet olunan başka bir hadîsde şöyle buyurulmaktadır:

«Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) her gece döşeğine ulandığı vakif avuçlarını bir yere getirir; sonra onların içine üfürerek Ihlâs, Falâk ve Nâs sûrelerini okur; sonra elleri ile vücûdunun örebildiği yerlerini meshederdi. (Bu İş'e) başından, yüzünden ve vücûdunun ön taraflarından başlar; üç defa tekrarlardı.»

Yine Buhârî'nin «Tefsir» bahsinde Hazret-i Übeyyü'bnü Kâ'b'dan naklen şu hadîsler rivâyet olunmuşdur:

1- Zırr b. Hubeyş Şöyle dedi: Übeyyü'bnü Kâ'b (radıyallahü anh)'a Muavvizeteyn'i sordum; bana şu cevâbı verdi: (Bunu) ben de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e sordum da, bana şu cevâbı verdi.

Bana söyle denildi; ben de söyledim.» İşte biz de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in söylediği gibi söylüyoruz.

2- Zırr b. Hubeyş

Dedi ki: Übeyyü'bnü Kâ'b'a sordum:

— Yâ Ebâ'l-Münzir! Dîn kardeşin İbn Mes'ûd şöyle diyor (ne buyurursun?) dedim. Übeyy, bana şu cevâbı verdi:

— Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e bunu sordum da; bana şöyle dedi: Bana: Söyle; denildi. Ben de söyledim.» Biz: de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in dediği gibi diyoruz.

Bu iki rivâyetde Zırr b. Hubeyş'in, Hazret-i Übeyy'e suâl sormasının sebebi, Hazret-i İbn Mes'ûd Muavvizeteyn'i Kur' ân'dan saymadığı içindir. Übeyy (radıyallahü anh) cevaben bunların Kur'ân'dan olup olmadığını vaktiyle Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e sorduğunu; o da: Bu sûreleri bana Cebrâîl (aleyhisselâm) okuttu yani bunlar Kur'ân'dandır; diye cevap verdiğini bildirmişdir.

«İşte Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nasıl dediyse biz de öyle deriz...» ifâdesi: Hazret-i Übeyy'in sözüdür.

Ebû’l-Münzir, Übeyyü'bnü Kâ'b (radıyallahü anh)’in künyesidir. İbn Mes'ûd (radıyallahü anh) Muavvizeteyn'i Kur'ân'dan saymadığı için ashâb-ı kirâm bu mes'elede ihtilâf etmiş; sonra bu ihtilâf kalkarak mezkûr sûrelerin Kur'ân'dan olduklarına icma' akdedilmişdir. Binâenaleyh bugün Muavvizeteyn'in Kur'ân'dan olduklarını inkâr edenin küfrüne hükmolunur.

Ulemâdan bâzılarına göre Muavvizeteyn hakkındaki mes'ele onların Kur'ân'dan olup olmaması hususunda değil; mezkûr sûrelere hâs bir sıfat ve hâssa hakkındadır.

«Ruhu’l-Beyân» da şöyle denilmiştir: «İbn Mes'ûd muavvizeteyn'i Kur'ân'dan saymaz; onları mushafına yazmazdı. O, (bu iki sûre gökten indirilmişlerdir. Gökten inen şey Rabbül'âleminin kelâmındandir. Lâkin Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onları hastalığında okur ve onlarla Allah'a sığınırdı.) demiştir. Şu halde onların Kur'ân'dan olup olmadıklarında şüphe etmiş demekdir. Ama İbn Mes'ûd'un bu sözünden dönmüş olması muhtemeldir.»

Gerçi İmâm Ahmed ile İbn Hibbân'ın rivâyet ettikleri bir habere göre Hazret-i Abdullah b. Mes'ûd'un Muavvizeteyn'i Mushaf'ına yazmazdığı hattâ yazıldığını gördüğü mushaflardan, onları kazıyarak.;

— Bunlar Kur'ân'dan değildir; derdiği bildirilmişdir. Fakat Bezzâr (-292)’ın beyânına göre sahabeden hiç biri İbn Mes'ud'un bu sözünü kabul etmemişdir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bu iki sûreyi namazda okuduğu sahih rivâyetlerle sabit olmuşdur.

Nevevî: «İbn Mes'ûd'dan nakledilen rivâyet bâtıldır; aslı yoktur.» demiştir. (Tabakaat-ı Şafiyye) sahibi de şöyle demektedir: « Kâdî Ebû Bekir El-intisâr lil-Kur'ân» adlı kitabında —ki bu eser bir âlimin okumadan geçmemesi gereken büyük bir kitaptır.— Büyük bir bâb tahsis ederek orada bu sözü Abdullah b. Mes'ud'dan nakleden râvinîn hatasını açıklamıştır. Bunun Hazret-i Abdullah üzerinden yalan söylediğine kat'î delil vardır.».