BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

27- Gece Namazında Kıraati Uzatmanın Müstehab Oluşu Bâbı

1850- Bize, Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize, Abdullah b. Nümeyr ile Ebû Muâviye rivâyet ettiler. H.

Bize, Züheyr b. Harb ile İshâk b. İbrahim hep birden Cerîr'den ve bu râvîlerin hepsi birden A'meş'den naklen rivâyet ettiler. H,

Bize, İbn Nümeyr dahi rivâyet etti. Lâfız onundur.

(Dedi ki): Bize, babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize A'meş, Sa'd b. Ubeyde'den, o da Müs-tevrid b. Ahnef'den, o da Saletü'bnü Züfer'den, o da Huzeyfe’den naklen rivâyet etti. Huzeyfe şöyle dedi:

«Bİr gece Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile bîrlikde namaz kıldım. Bakara sûresine başladı, ben (içimden) yüz âyeti tamamlayınca rükû' eder; dedim. Sonra devam etti. Ben (içimden) bütün sûreyi bir rek'ât-dâ okuyacak; dedim. O yine devam etti. Ben bu sûre İle rükû'a varır; dedim. Sonra nisa' sûresine başladı. Onu da okudu. Sonra Âl-i Imrân sûresine balşadı; onu da okudu. Ağır ağır okuyor, içinde tesbîh bulunan bir âyete gelince tesbîh ediyor; istek âyetine gelince İstiyor; teavvüz âyetine gelince (Allah'a) sığınıyordu. Sonra rükû'a gitti ve «Büyük Allah'ımı tenzih ederim.» demeye başladı. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in rukû'u dahi kıyamı kadardı. Sonra:

«Allah kendisine hamd edenin hamdini işidir.» dedi. Sonra rukû'tma yakın uzun bir müddet ayakta durdu. Sonra secde etti. Ve:

«Ulu Allahımı tesbîh eylerim.» dedi. Sücûdu dahi kıyamına yakındı.

Râvî der ki: «Cerîr'in hadîsinde: (Allah kendisine hamd edenin hamdini kabul eder. Ey Rabbimiz! Hamd sana mahsûsdur.. dedi) ziyâdesi vardır.»

1851- Bize, Osman b. Ebî Şey be ile İshâk b. İbrâhîm ikisi birden Cerîr'den rivâyet ettiler. Osman dedi ki: Bize, Cerîr, A'meş'den, o da Ebû Vâil'den naklen rivâyet etti. Ebû Vâil Şöyle dedi: Abdullah dedi ki: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikde namaz kıldım. Kı-râatı o kadar uzattı ki, ben bir edepsizlik yapmayı düşündüm.

— Ona ne yapmak istedin? dediler.

— Oturup onu (yalnız) bırakmayı düşündüm, dedi.

1852- Bize, İsmaîl b. Halil ile Süveyd b. Saîd, Alîyü'bnü Müshir’den, o da A'meş'den bu isnâdla, bu hadîsin mislini rivâyet ettiler.

«Ben, içimden bütün sûreyi bir rek'âtda okuyacak dedim...» cümlesindeki rek'âtdan murâd, namazdır. Hazret-i Huzeyfe'nin içinden geçen de bu sûre ile iki rek'âtlık bir namazı kılmasıdır. Yani o uzun sûreyi iki rek'âta böleceğini sanmışdır.

Nevevî bu te'vîli zarurî görüyor. Cümlenin bundan sonraki kısmının ancak bu suretle düzeleceğini söylüyor.

«Sonra devam etti.» cümlesinden murâd sûrenin ekserisini okumasıdir. Hattâ kendisinde Sûre-i Bakara'yi ilk rek'âtda okuyacak zannı hâsıl olmuşdur. Fakat Resûl-i Zîşân (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimiz Bakara sûresini bitirince rükû' etmemiş; arkasından Sûre-i Nisa'yi, onun arkasından sûre-i Âl-i Imrân'i oku-muşdur.

Kâdı îyâz (476-544): «Bu hadîsde (Sûrelerin tertibi, müslümanların içtihadı ile olmuşdur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den değildir. O, bu işi vefatından sonra ümmetine birakmışdır.) diyenlere delîl vardır. İmâm Mâlik’le cumhûr-u ulemânın kavli de budur. Kâdî Ebû Bekr-i Bâkıllânî dahi bu kavli ihtiyar etmişdir...» diyor.

Kâdî îyâz bu babda sözü hayli uzatmış; ve sûrelerin tertibi ümmetin içtihadı ile yapıldığını fakat her sûredeki âyetlerin tertibi Allah tarafından bu gün görüldüğü şekilde tevkîfî olduğunu söylemiş, bu husûsda ulemâ arasında hîlâf bulunmadığını; ümmetin bu mes'eleyi Peygamberi (sallallahü aleyhi ve sellem)'den. böylece naklettiğini hildirmişdir.

Yine Kâdî'nin beyânına göre: «sûrelerin tertibi, tevkifidir. Onların yerlerini Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bildirmişdir. Netekim Hazret-i Osman'in yazdırdığı mushaflarda da bu tertibe riâyet edilmişdir...» diyenler Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in buradaki namazında evvelâ Nisa' sonra Âl-i Imrân sûresini okumasını tertip bildirilmezden önce olmuşdur; diye te'vil ederler. Zâten Hazret-i Ubeyy'in mushafinda bu iki sûre, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in okuduğu şekilde tertîb edilmişdir.

Ebû Vâil hadîsini Buhârî «Kîtâbu't-Teheccüd» de; Tirmizî «Kitâbü's-Şemâil» de; İbn Mâce dahi «Kitâbu's-Salât» da muhtelif râvîlerden tahrîc etmişlerdir.

Namazda oturarak Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i yalnız başına ayakta bırakmak isteyen Abdullah, Hazret-i İbn Mes'ûd'-dur.

Nafile namazı ayakta durmaya kudreti varken oturarak kılmak caiz olduğu hâlde Hazret-i Abdullah b. Mes'ûd'un buna edepsizlik demesi, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) muhalefet etmiş olacağındandır.