BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

2- Mina'da Namazı Kasretme Bâbı

1622- Bana Harmeletü’bnü Yahya rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Amr- -ki İbm'l-Hâris'dir- İbn Şihâb'dan, o da Salim b. Abdillâh'dan, o da babasından, o da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen haber verdi, ki kendileri Mina'da ve daha başka yerlerde yolcu namazını ikişer rek'ât kılmış. Ebû Bekr, Ömer ve hilâfetinin ilk zamanlarında Osman'da hep böyle ikişer rek'ât kılmışlar. Sonraları Osman (Mina'da) dört olarak tamam kılmıştır.

1623- Bize bu hadîsi Züheyr b. Harb da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Velîd b. Müslim, Evzâîden rivâyet etti. H.

Bize bu hadîsi İshâk ile Ahd b. Humeyd de rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Abdürrezzâk haber verdi.

(Dedi ki): Bize Ma'mer haber verdi. Bunlar hep birden Zührî'den bu isnâdla rivâyet etmişlerdir. Zührî: «Mina'-da» demiş: «başka yerlerde» dememiştir.

1624- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Üsâme rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ubeydullah, Nâfi'den, o da İbn Ömer'den naklen rivâyet etti. İbn Ömer Şöyle dedi: Resûlüllah «Mina'da namazı iki rek'ât kıldı. Ondan sonra Ebû Bekr, Ebû Bekr'den sonra Ömer; ve hilâfetinin ilk zamanlarında Osman da hep ikişer rek'ât kıldılar. Bir müddet sonra Osman dört rek'ât kılmağa başladı.»

İbn Ömer İmâmla kıldığı vakit dört, yalnız kıldığında iki rek'ât kılarmış.

1625- Bize bu hadîsi İbn'l-Müsennâ ile Ubeydullah b. Saîd de rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Yahya -ki el-Kattân'dir- rivâyet etti. H.

Bize bu hadisi Ebû Küreyb dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Ebî Zaide haber verdi. H.

Bize bu hadisi İbn Nümeyr de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ukbetü'-bnü Hâlid rivâyet etti. Bu râvîlerin hepsi Ubeydullah'dan bu isnâdla bu hadîsin benzerini rivâyet etmişlerdir.

1626- Bize Ubeydullah b. Muâz rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Hubeyb b. Abdirrahmân'dan, naklen rivâyet etti. O da Hafs b. Âsım'ı İbn Ömer'den naklen rivâyet ederken dinlemiş. İbn Ömer Şöyle dedi: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Mina'da yolcu namazı kıldı; Ebû Bekir ile Ömer ve sekiz yahut altı sene Osman da orada, yolcu namazı kıldılar.

Hafs

Dedi ki: «İbn Ömer, Mina'da iki rek'ât namaz kılar; sonra yatağına gelirdi. Ben: Ey Amıca! Bunlardan sonra iki rek'ât daha kusana! dedim; İbn Ömer: Öyle yapsaydım namazı tamam kılmış olurdum! dedi.»

1627- Bize, bu hadîsi Yahya b. Habîb de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hâlid (yânı İbn'l - Haris) rivâyet etti. H.

Bize İbn'l-Müsennâ dahi rivâyet etti.

Dedi ki: Bana Abdii's-Samed rivâyet etti. Bu râvîlerin ikisi de: Bize Şu'be, bu isnâdla rivâyet etti... demişler «Mina'da» kıldırdığını söylememişler. Yalnız: «Seferde kıldı.» demişlerdir

Bu hadisi Buhârî «Yolcular namazı» bahsinde; Nesâî dahi «namaz» bahsinde tahrîc etmişlerdir.

Müslim'in rivâyetinde, namazın Mina'da ve daha başka yerlerde ikişer rek'ât üzerinden kılındığı bildirilmektedir.

Anlaşılıyor ki Mina'da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Ebû Bekir ve Ömer (radıyallahü anhûm) namazları hep ikişer rek'ât kılmışlar; Hazret-i Osman dahi hilâfetinin ilk senelerinde ikişer rek'ât üzerinden kılmış; sonra kasr'ı bırakarak tam kılmaya başlamışdır. Çünkü orada kasr da; tamam kılmakda caizdir. Tamam kılmakda daha ziyâde meşakkat olduğu için Hazret-i Osman onu tercih etmişdir. Çünkü ibâdetin zahmetlisi daha makbuldür.

1628- Bize Kuteybetü'bnü Saîd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdülvâhid, A'meş'den rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbrahim rivâyet etti.

Dedi ki: Ben Abdurrahmân b. Yezîd'i şöyle derken işittim: Bize, Osman, Mina'da namazı dört rek'ât kıldırdı. Bunu Abdullah b. Mes'ûd'a söylediler. İbn Mes'ûd istirca' yaptı, sonra: «Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Mina'da namazı iki rek'ât kıldım; Ebû Bekr-i Sıddîk ile Mina'da, namazı iki rek'ât kıldım; Ömerü'bnü-l-Hattâb ile dahi Mina'da, namazı iki rek'ât kıldım. Keski dört rek'âtlı namazdan nasibını kabul edilen iki rek'ât olsa!» dedi.

1629- Bize, Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Ebû Ktireyb rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize, Ebû Muâviye rivâyet etti. H.

Bize Osman b. Ebî Şeybe de rivâyet etti.

Dedi ki: Bize Cerîr rivâyet etti. H.

Bize İshâk ile İbn Haşrem dahi rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize, Isâ haber verdi. Bu râvîlerin hepsi A'meş'den bu İsnâdla bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir.

Bu hadîsi Buhârî «Yolcular namazı» ve «Hacc» bahislerinde; Ebû Dâvûd ile Nesâî de «Hacc» bahsinde muhtelif râvî'erden tahvîc etmişlerdir.

Hazret-i Osman'ın, Mina'da cemaata dört rek'âtlı namazı kasr etmeyip; tam kıldırması Hacc'dan döndükten sonra şeytan taşlamak için Miria'da kaldığı günlerdedir. Bunu Abdullah b. Mes'ûd'a söylemişler. Abdullah (radıyallahü anh) Hazret-i Osman’ın efdali terk ettiğini görerek istirca' yapmışdır. İstirca'

Yânı «Bİz ancak Allah'ın kullarıyız ve ancak ona döneceğiz.» demekdir. Bu cümle ekseriyetle musibet zamanlarında söylenir. Demek oluyor ki, İbn Mes'ûd (radıyallahü anh) Hazret-i Osman'in ef dalı terk etmesini bir nevî musibet addetmiş; kendisinin Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Ebî Bekir ve Ömer (radıyallahü anhûma) nın arkasında Mina'da bunca namaz kıldığını fakat bunların hiç birinin dört rek'ât kılmadıklarını söylemiş hattâ bir rivâyetde: «Sonra siz ayrı ayrı yollara dağıldınız.» demişdir.

1630- Bize Yahya b. Yahya ile Kuteybe rivâyet ettiler. Yahya (Bize haber verdi) tâbirini kullandı. Kuteybe ise Bize Ebû'l-Ahvas Ebi İshak'dan, o da Harisetü'bnü Vehb'den naklen rivâyet etti; dedi. Harise şöyle dedi:

«Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikde Mina'da insanlar son derece emîn ve son derece kalabalık olduğu hâlde namazı, iki rek'ât kıldım.»

1631- Bize, Ahmed b. Abdillâh b. Yûnus rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Züheyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize, Ebû İshâk rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana, Hârisetü'bnü Vehb El-Huzâî rivâyet etti.

(Dedi ki): Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in arkasında: Mina'da namaz kıldım. İnsanlar alabildiğine kalabalıktılar. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu Veda' Haccuıda, namazı iki rek'ât kıldırdı.

Müslim der ki: «Hârisetü'bnü Vehb El-Huzâî, Ubeydullah b. Ömer b. Hattâb’ın anne bir kardeşidir.

Bu hadisi Buhârî «Yolcular namazı» ile «Hacc» bahislerinde; Ebû Dâvûd (202-275), Tirmizî (209-279) ve Nesâî (215-303) «Hacc» bahsinde muhtelif râvîlerden tahrîc etmişlerdir.