BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

34- Sıcak Şiddetli Olmadiği Zanına Öğle Namazını Vaktin Evvelinde Kılmanın Müstehab Oluşu Bâbı

1435- Bize Muhammed b. El - Müsennâ ile Muhammed b. Beşşâr ikisi birden Yahya El-Kattan ve İbn Mehdî'den rivâyet ettiler, İbn’l - Müsennâ dedi ki: Bana Yahya b. Saîd, Şu'he'den rivâyet etti.

Dedi ki: Bize Simâk b. Harb, Câbir b. Semura'dan rivâyet etti:

İbn'l - Müsennâ dedi ki: Bize Abdurrahmân b. Mehdi dahi, Şu'be’den, o da Simâk'dan, o da Câbir b. Semura'dan naklen rivâyet etti. Câbir: «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) öğle namazını güneş devrildiği vakit kılardı.» demiş.

1436- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû’l - Ahvas, Sellâm b. Süleym, Ebû İshâk'dan, o da Saîd b. Vehb'den, o da Habbâb'dan naklen rivâyet etti, Habbâb: «Sıcak kumların üzerinde namaz kılmanın meşakkatinden Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e şikâyet ettik. Ama bizim şikâyetimizi kabul buyurmadi.» demiş.

1437- Bize Ahmed b. Yûnus ile Avn b. Sellâm rivâyet ettiler. (Avn: Bize haber verdi, tâbirini kullandı-. İbn Yûnus ise, bize Züheyr rivâyet etti, dedi.) Lâfız onundur. Züheyr

Dedi ki: Bize Ebû İshâk, Saîd, b. Vehb'den, o da Habbâb'dan rivâyet etti. Habbâb Şöyle dedi: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gelerek kumların sıcağından, kendilerine şikâyet ettik. Fakat bizim şikâyetimizi kabul buyurmadı.»

Züheyr

Dedi ki: Ebû İshâk'a: Bu öğlen namazında mıydı? diye sordum,

— Evet... dedi.

— Öğlenin vakti girdiği gibi kılınması hususunda mı? dedim.

— Evet! cevâbını verdi.

1438- Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Biçr b. El-Mufaddâl, Gâlib El-Kattan dan, o da Bekir b. Abdillâh’dan, o da Enes b. Mâlik'den naklen rivâyet etti. Enes, Şöyle dedi: «Sıcağın şiddetli zamânında Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikde namaz kılardık. Birimiz (sıcakdan) alnını yere koyamazsa, elbisesini yayar; onun üzerine secde ederdi.»

Bu Bâbın hadîsleri öğleyi vaktinin evvelinde kılmanın lüzumunu göstermektedirler.

Habbâb hadîsinde » denilmektedir. Bunun ma'nâsı bizim şikâyetimize cevap vermedi, şikâyetimizi kabul etmedi yahut, şikâyetimizi gidermedi; demekdir.

Bundan Önceki bâbda öğle namazının serinlik zamanına te'hir edilmesi emir buyurulmuşdu. Buradaki Habbâb hadîsinde bahsedilen namaz dahi öğle namazıdır. Nitekim rivâyetin birinde bu cihet tasrîh edilmektedir. Bu suretle hadîsler zahiren birbirine muarız görünmektedir. Ulemâ bunların aralarını bulmak hususunda ihtilâf etmişlerdir. Bazılarına göre öğle namazını sıcak günlerde hava bir parça serinleyinceye kadar tehir etmek ruhsatdır. Efdal olan onu yine vakti girer girmez kılmakdır. Bir takımları Habbâb hadîsinin bundan önceki bâbda görülen ibrâd hadîsleri ile mensûh olduğuna kaaildirler. Ebû Bekir El-Esrem ile Tahâvî bu kavli tercih etmişlerdir. Tahvî: Biz bunu yani Nesh'i iki hadisde bulduk. Bunların birisi Mugîra hadîsidir. Mezkûr hadîsde (Biz öğleyi zeval vaktinde kılardık. Sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize öğleyi serinlik zamanına bırakın; buyurdular.) denilmektedir. Bundan anlaşılıyor ki öğleyi serinlik zamanına bırakma emri zeval zamanında kıldıkdan sonra verilmişdir.

İkincisi Enes (radıyallahü anh) hadîsidir, o hadisde de (Hava serin ise öğleyi erken kılın; sıcak olursa serinliğe bırakın!) buyurulmuşdur.» diyor.

Ulemâdan bâzılarına göre Habbâb hadisinde ashâb-ı kirâm Öğlenin serinlik zamanından daha sonraya bırakılmasını istemişlerdir. Çünkü serinlik duvarların, altında yürüyecek kadar gölge saldığı zaman hâsıl olur.

Bir takımları Habbâb hadîsinin Mekke'ce, İbrâd hadîsinin ise Medine'de vârid olduklarını söylerler.

Nevevî diyor ki: «Sahîh kavil, îbrâd'ın müstehab olmasıdır. Cum-hûr-u ulemânın kavli de budur. İmâm Şafiî'den nassan rivâyet edilen kavil ve cumhûr-u sahabenin mezhepleri de budur. İbrâd hususundaki sahîh hadîsler, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den bir çok yerlerde fi'len ve kavlen sabit olmuşdur...»

Enes hadîsini Buhârî «Namaz» bahsinin müteaddid yerlerinde tahrîc ettiği gibi; Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî ve İbn Mâce dahi ayni bahisde muhtelif râvîlerden tahrîc etmişlerdir.