6/ BÂBU MEDD-İ LÂZIM Soru : Medd-i lâzım, ne demektir? Cevap : Mutlaka uzatılması gerekli olan medd demektir. Soru : Medd-i lâzım, ne zaman olur? Cevap : Harf-i medden biri bulunup harf-i medden sonra sebeb-i med, sükûn-i lâzım (cezim veya şeddeli harf) bir kelimede bulunduğu zaman, medd-i lâzım olur. Misal:
Soru : Sükûn-i lâzım, ne demektir? Cevap : Sükûn-i lâzım, durulduğunda da geçildiğinde de sabit olan sükûndur. Yani, vakfen (durulunca) ve vaslen (geçilince) sabit olan, durumunu muhâfaza eden sükûn (cezim ve şeddeli harf) demektir. Soru : Medd-i lâzım, kaç türlüdür? Cevap : Medd-i lâzım, kelime ve harf olmak üzere ikiye ayrılıp cezim ve şeddeli olmak üzere de iki bölüme ayrıldığından dört çeşit medd-i lâzım vardır. 1. Kelime-i müsakkale (şeddeli kelime):
2. Kelime-i mühaffefe (cezimli kelime):
3. Harf-i müsakkale (şeddeli harf)
Elif lâm mîmin (lâmı), Elif lâm mîm sâdın (lâmı) ve tâ sîn mîmin (sini) gibi. 4. Harf-i mühaffefe (cezimli harf) :
Elif lâm mîmin (mîmi) ve Elif lâm mîm sâdın (mîmi ve sâdı) ve Elif lâm rânın (lâmı) ve Hâ mîmin (mîmi) gibi. Soru : Kelime-i müsakkale ne demektir? Cevap : Kelime-i müsakkale, ağır kelime demektir. Soru : Kelime-i mühaffefe ne demektir? Cevap : Hafif kelime demektir. Harf-i müsakkale ile Harf-i mühaffefe de böyledir. Soru : Bunlara neden bu isimler verilmiştir ? Cevap : Şeddeliler, cezimlilere nisbetle okunuşta daha ağır olduklarından onlara Müsakkal, cezimliler de şeddelilere nisbetle okumada daha hafif olduğundan onlara da Muhaffef ismi verilmiştir. Soru : Medd-i lâzım ne kadar uzatılır? Cevap : Medd-i lâzımı dört elif miktarı uzatmak vaciptir. Çünkü bütün kurrâ (kırâat imamları = Kur’ân okuma ilmiyle uğraşan alimler) bunda görüş birliğindedir. Aralarında ittifak etmişlerdir. |