7/ BÂBU MEDD-İ ÂRIZ Soru : Medd-i ârız ne demektir ? Cevap : Durak meddi, yani, uzatma sebebi olan sükûn-i ârızın sonradan olması, kelimede durak sebebiyle sonradan çekmenin meydana gelmesi demektir. Eğer duraktaki kelimede durulmazsa medd-i ârız olmaz. O zaman son harf kendi harekesine göre okunur. Bu kelimedeki Tecvîd hükmü ise medd-i tabiî olur. Soru : Medd-i ârız ne zaman olur ? Cevap : Bir kelimede harf-i medden biri bulunup ondan sonra gelen sebeb-i med, sükûn-i ârız olursa, medd-i ârız olur.
Soru : Medd-i ârız ne kadar çekilir ? Cevap : Medd-i ârız, en az bir veya iki elif, en çok dört elif miktarı uzatılır. Soru : Medd-i ârızın tecvîd hükmü nedir ? Cevap : Medd-i ârızın tecvîd hükmü câizdir. Soru : Medd-i ârızda başka tecvid hükümleri var mıdır? Cevap : Vardır: Medd-i ârız olan kelimenin son harf’i üstünlü ise üç vecih (üç uzatma şekli) câizdir: Tûl (uzun), tevassut (orta), kasr (kısa). Tûl, dört elif miktarı, tevassut iki elif miktarı, kasr, bir elif miktarı çekmek demektir. Medd-i ârız olan kelimenin son harfi esireli ise, dört vecih câizdir: Tûl, tevâssut, kasr ve revm. Üzerinde durulan kelimenin son harf’i ötüreli ise, yedi vecih câiz olur: Tûl, tevassut, kasr, tûl ile işmâm, bir de revm. Soru : Revm ne demektir ? Cevap : Harf’in harekesini gizli sesle göstermek demektir. Soru : Revmin Arapça tarifini söyler misin? Cevap : Söylerim.
Soru : İşmâm ne deme? Cevap : Sükûnden (sesi kestikten) sonra dudakların yumulması demektir. Soru : İşmâmın Arapça târifini söyler’misin ? Cevap : Söylerim.
|