Muhalefet râvinin ibdaliyle olur ve iki rivâyetten birini diğerine tercih etmek mümkün olmazsa, böyle hadislere muztarip denir. İztırab çok defa isnadda bulunur; bazan da metinde olur. Fakat muhaddisin yalnız metindeki ihtilafa nisbetle hadisin muztarip olduğuna hükmetmesi nadirdir.

Bazan da ibdal, hıfzı imtihan edilmek, yahut ölçülmek istenen kimse için kasden yapılır. El-Buhârî el-Ukayli ve diğer bazıları hakkında bu şekilde ibdaller yapılmıştır. Ancak bu maksatla yapılan ibdalin şartı, hadisin ibdal edilmiş olarak kalmaması ve maksat hasıl olduktan sonra onun da son bulmasıdır. Eğer ibdal bir maksat için değil de mesela rivâyete rağbeti artırmak için onu garip kılmak kasdıyle yapılırsa, hadis, mevzu’un kısımlarından biri olur. Eğer ibdal, hata neticesinde meydana gelirse hadis, ya maklubdan, yahutta mu’allelden sayılır.