210 Sülâsî Mücerred

Bil ki, tasrîfin bâbları otuz beş bâbdır. Bu (otuz beş bâb)dan altısı sülâsî mücerred (kökü üç harfli yalın fiiller) içindir.

Birinci bâb:...... … dür. Bu ölçüdeki fiil, (yani mevzûnu) ......... dur. Bu bâbın alâmeti: Mâzide, aynel fiili meftûh (yani ortadaki harf üstünlü) ve müzâride madmûm (yani ötreli) olmasıdır.

Bu bâbın binâsı çok kere müteaddî içindir, az kere lâzım olur. Müdeaddi fiilin misali: ......Zeyd Amr’a yardım etti gibi. Lâzım fiilin misali …………… Zeyd çıktı gibi.

Müteaddî: Fâilin fiili mef’ûlün bih’e geçen fiildir.

Lâzım: Fâilin fiili mef’ûlün bih’e geçmeyen, bilâkis kendisinde kalan fiildir (Yani, fiilin işi fâilde kalır da mef’ûlun bih’e geçmezse, o fiile lâzım = geçişsiz fiil denir. Böyle bir fiilin mef’ûle geçebilmesi için harfi cer lâzımdır).

İkinci bâb: ……dür. Bu ölçüdeki fiil : ............. dur. Bu bâbın alâmeti: Aynel fiili mâzi de meftûh (yani ortadaki harf üstülü) ve müzâride meksûr (yani esireli) olmasıdır.

Bu bâbın binâsı da: Çok kere müteaddî içindir. Az kere lâzım olur. Müteaddî fiilin misali: ………...Zeyd Amr’a vurdu gibi. Lâzım fiilin misali: Zeyd oturdu gibi.

Üçüncü bâb:........... dür. Bu ölçüdeki fiil ……dür. Bu bâbın alâmeti: aynel fiili veya lâmel fiili (yani ortadaki veya sondaki harf), boğaz harflerinden bir harf olması şartıyla aynel fiili (yani ortadaki harf) mâzide ve müzâride meftûh (yani üstünlü) olmasıdır. Boğaz harfleri altıdır. Ha, hı, ayn, gayn, he, hemze.

Bu bâbın binâsı: Çok kere müteaddî içindir. Az kere lâzım olur. Müteaddî fiilin misali …………Zeyd kapıyı açtı gibi. Lâzım fiilin misali: ............ Zeyd gitti gibi.

Dördüncü bâb: .......... dür. Bu ölçüdeki fiil: ………….. dür. Bu bâbın alâmeti: Aynel fiili mâzide meksûr (yani ortadaki harf esreli) ve müzâride meftûh (yani üstünlü) olmasıdır.

Bu bâbın binâsı: Çok kere müteaddî içindir, az kere lâzım olur. Müteaddî fiilin misali: ....... Zeyd meseleyi bildi gibi. Lâzım filin misali: ............. Zeyd korkdu gibi.

Beşinci bâb: ...........dür. Bu ölçüdeki fiil: ..........dür. Bu bâbın alâmeti: Aynel fiili mâzide ve müzâride mazmûm olmasıdır. Bu bâbın binâsı ancak lâzım olur .......... Zeyd güzel oldu gibi.

Altıncı bâb: .......... dür. Bu ölçüdeki fiil: …..........dür. Bu bâbın alâmeti: Aynel fiili, mâzide ve müzâride meksûr olmasıdır.

Bu bâbın binâsı çok kere müdeaddî içindir, az kere lâzım olur. Müteaddî fiilin misali: ……………. Zeyd Amr’ı faziletli sandı gibi. Lâzım fiilin misali ……….Zeyd vâris oldu gibi.