CŻLD       ALFABE       KONU       KABR-Ż ŽERŻFLER

1.   2.   3.   4.   5.   6.   7.   8.   9.   10.   11.   12.
     
 

ZÂKİRZÂDE ABDULLAH EFENDİ

Anadolu’da yetişen büyük velīlerden. İsmi Abdullah bin Şāban’dır. Mahlası Bīēāre’dir. Doğum tārihi ve yeri bilinmemektedir. 1657 (H.1068) senesinde İstanbul’da vefāt etti. Kabri Üsküdar’daki Karacaahmed mezarlığının ilerisinde bulunan Miskinler kabristanındadır.

Zākirzāde Abdullah Efendi, Azīz Mahmūd Hüdāyī hazretlerinin talebelerinden Ahmed Efendiden ilim ve tasavvuf yolunun edebini öğrendi. Tahsīlini tamamladıktan sonra, insanları doğru yola sevketmek iēin Manisa’ya gitti. Sonra İstanbul’daki Zeyrek Cāmiinde vāz ve nasīhat etmekle vazīfelendirildi. Bilāhare Ali Paşa Dergāhına şeyh tāyin edildi. Konuşma ve hitābet kābiliyeti ēok yüksekti. Tasavvuf yolunun ince meselelerinden bahsederdi. Vāzlarına uzaktan ve yakından ēok kimse gelirdi. Onun zamānında evliyāya dil uzatan ēoktu. Zākirzāde Abdullah Efendi bir gün kürsīye ēıkıp, tenkid edenleri de iknā edecek tarzda beliğ bir vāz verdi. Şeyh Osman Fadl ve Selāmi Ali Efendi yetiştirdiği büyük talebelerindendir. Abdullah Efendinin ēok güzel ilāhileri vardır.

İsmāil Hakkı hazretleri, Silsilenāme’sinde, Zākirzāde Abdullah Efendi hakkında şöyle anlatmaktadır: “Zākirzāde Abdullah Efendi, İstanbul’da Ali Paşa dergāhında şeyh, Fātih ve Şehzāde cāmilerinde Salı vāizi idi. Zeyrek’de bulunan ve kiliseden cāmiye ēevrilen Zeyrek Cāmiinin yanındaki medresede otururlardı. Bāzan da dergāhında ikāmet ederdi.”

Bir şiiri:

 

İlāhī fazl u lütfunla bana bir feth-i bāb eyle,

Eriştir vahdet-i zāta kavlin nīmel-meāb ile.

 

Vücūdum nüshasın yazdın, yed-i kudretle ēün yā Rab!

Senin zāt u sıfātından, ibāret bir kitap eyle.

 

Senin āşıkların alsın, ziyāmı āfitābımdan,

Hilāl-i kalbini yarıp, alarak māhitāb eyle.

 

Kabūl eyle kulun Bīēārenin hācetini lutf et.

Kerīmen mahz-ı fazlınla onu sen kāmyāb eyle.

 

KAYNAKLAR

1) Sefīnet-ül-Evliyā; c.3, s.27

2) İslām Âlimleri Ansiklopedisi; c.16, s.253