|
MUHAMMED BİN ANÂN
Evliyânın büyüklerinden. Doğum târihi ve hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur.
1516 (H.922) senesi Rebî’ul-evvel ayında, namaz kılarken vefât etti. Vefât
ettiği zaman yüz küsûr yaşındaydı. Cenâze namazı Bâb-ı Bahr’deki Maksim Câmiinde
kılındı. Cenâze namazında Sultan Tomanbay da bulundu. Namazını kılmak için çok
kalabalık bir halk toplandı.
Muhammed bin Anân küçük yaşta ibâdet etmeye başladı ve Kur’ân-ı kerîmi
ezberledi. Tasavvuf yolunu Ebü'l-Abbâs Gamrî'den öğrendi. Geceleri çok ibâdet
ederdi. Boş yere hiç konuşmazdı. Çok kerâmetleri görüldü. Kerâmetlerinden
bazılarını, talebesi Abdülvehhâb-ı Şa’rânî, Tabakât-ül-Kübrâ adlı eserinde
anlattı.
Birgün
Muhammed bin Anân’a çok sayıda misâfir geldi. Muhammed bin Anân, misâfirleri
geldiği sırada ekmek hamuru yoğuruyordu. Hamuru yoğurup pişirdikten sonra,
annesine; “Şu örtüyü alıp yemek kabının ve ekmeklerin üzerine örtünüz” dedi.
Annesi onun dediği gibi yaptı. sonra örtüyü açmadan, örtünün altından durmadan
ekmek çıkardı. Hemen hemen evinin yarısı ekmekle doldu. Yemeği de öyle yaptı.
Sonra Muhammed bin Anân annesine; “Artık örtüyü açabilirsin” dedi. Annesi örtüyü
açtığı zaman, kapta ne yemek, ne de ekmek vardı. Annesi bu duruma hayret etti.
Bunun üzerine Muhammed bin Anân; “Bu yapılan çok görülmesin. Nefsim yed-i
kudretinde olan Allahü teâlâya yemin ederim ki, eğer isteseydim, bu şehrin her
yanına, az olan hamurdan, Allahü teâlânın izni ile ekmek doldururdum” buyurdu.
Gamri
Câmii imâmı Emînüddîn şöyle anlattı: “Berhemtuş Kabristanında bulunan bir ölü,
geceleri kabrinde bağırıp duruyordu. Onun hâlinden bezen halk, durumu Muhammed
bin Anân hazretlerine anlattılar. Bunun üzerine o da, o gece kabrin başına
gitti. Baş ucunda Mülk sûresini okudu. Sonra o şahsı bağışlaması için Allahü
teâlâya duâ etti. O geceden îtibâren o şahsın bağırması kesildi.”
Abdülvehhâb-ı Şa’rânî şöyle anlattı: “Bir gece ayaklarımı uzatıp yatmak istedim.
Ayaklarımı uzatmak istediğim her yönde, Allahü teâlânın bir velî kulunun kabri
bulunuyordu. Bu yüzden oturarak uyumaya başladım. Uyurken Muhammed bin Anân
yanıma gelerek, ayaklarımı eliyle tutup kendi türbesine doğru uzattı ve “Benim
türbeme doğru ayaklarını uzatabilirsin” buyurdu. Uyandığım zaman, ayaklarımın
onun türbesine doğru uzatılmış olduğunu gördüm.”
Birgün
Şeyh Ahmed Necdî, elinde bir Kur’ân-ı kerîm olduğu hâlde Muhammed bin Anân’ın
huzûruna geldi. Kur’ân-ı kerîmi göstererek; “Bu kelâmın sâhibi hakkı için bana
zikir telkini yap” dedi. Muhammed bin Anân o anda bayıldı. Ayıldığı zaman ona
zikir telkini yaptı ve; “Oğlum, bizim yolumuz böyle şeyler değildir. Bizim
yolumuzun aslı, Allahü teâlânın kitâbına ve O’nun Resûlünün sünnetine tam
mânâsıyla tâbi olmaktır.” buyurdu.
Şerîf
isminde bir zâttan, Sultan Gavrî bir şeyler istedi. İstediklerini vermezse, onu
hapse attıracağını bildirdi. Bunun üzerine Şerîf, Muhammed bin Anân
hazretlerinin huzûruna geldi ve durumu anlattı. Buralardan kaçmak istediğini
bildirdi. Muhammed bin Anân odasına girdi. Orada bulunanlar, onun çıkmasını
beklemeye başladı. Muhammed bin Anân’ın odasından çıkması uzayınca, Şerîf orada
bulunanlara; “Şeyhin odadan çıkmasını çabuklaştırsanız iyi olur. Zor durumda
kaldığımı siz de biliyorsunuz” dedi. Onun bu isteği üzerine, Abdülvehhâb-ı
Şa’rânî odanın kapısını açtı. Fakat odada kimse yoktu. Orada bulunan herkes,
Muhammed bin Anân’ın odaya girdiğini görmüşlerdi. Bir saat kadar daha
beklediler. Sonra gözleri kançanağı gibi kıpkırmızı bir hâlde, Muhammed bin Anân
odadan dışarı çıktı. Hemen Şerîf’e; “Ey Şerîf! Hemen bineğine bin ve yola çık.
Sana kimse yetişemez” buyurdu. Bu emir üzerine Şerîf, derhâl yola çıktı. Sultan
Gavrî, onun şehirden ayrıldığını iki gün sonra öğrenebildi. Derhâl peşinden
adamlar gönderdi. Fakat Şerîf’e ne yetişebildiler, ne de izini bulabildiler.
Muhammed bin Anân buyurdu ki: “Vücûdun rahat edip gece ibâdet yapmaya
kalkabilmesi için istirahat şarttır. Çünkü bedenin derin uykuya dalmasına sebep
şiddetli yorgunluktur.”
“Allahü
teâlânın sevgili bir kulu, vâcibi bırakmadığı gibi, sünnetleri de bırakmamaya
dikkat etmedikçe; büyük günahlardan nedâmet, pişmanlık duyduğu kadar, küçük
günahlardan da pişmanlık duymadıkça, edeb makâmına yükselemez.”
“Bir
evliyânın, bu âlemde kalbinden başka sermâyesi yoktur. O kalbe, dünyâlık işlere
dâir birşeyler doldurmak ona yakışmaz. Kalb, sâdece Allahü teâlânın sevgisi ile
dolu olmalıdır.”
KERÂMET VE MENKÎBELERİ
BESMELE İLE YE
Dâmâdı
Şeyh Şemsüddîn Tuneyhî şöyle anlattı: “Beldemizde bir şahıs vardı. Çok yemek
yeme hastalığına mübtelâ olmuştu. Bu şahıs, birgün Muhammed bin Anân’ın
dergâhında misâfir oldu. Orada yemek yedi. Dimyat’a gitmek için binek istedi.
Hizmetçisi, Muhammed bin Anân’a; “Bu şahıs, burada kaldığı bir gecede, büyük bir
balık ve bir sepet dolusu hurma yedi. Yine de doymadı” dedi. Bunun üzerine
Muhammed bin Anân onu yanına çağırttı. Eline aldığı bir dilim ekmeği ikiye böldü
ve bir parçasını o şahsa vererek; “Besmele çek ve bu yarım dilim ekmeği ye”
buyurdu. O şahıs o ekmeği yiyince doydu. O andan itibâren, bir daha fazla yemek
yemedi. Muhammed bin Anân'ın ona verdiği ekmek ile her zaman doyardı.”
KAYNAKLAR
1)
Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.174
2)
Tabakât-ül-Kübrâ; c.2, s.117
3)
İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.14, s.239
|
