|
ALİ BİN MUHAMMED
Buhârâ
evliyâsından ve Şâfiî mezhebi âlimlerinden. İsmi Ali olup, babasının ismi
Muhammed'dir. Babasının isminin Ahmed olduğu da rivâyet edilir. Künyesi Ebü'l-Feth'dir.
Doğum târihi ve yeri belli değildir. 1010 (H.401) senesinde Buhârâ'da vefât
etti.
Ali bin
Muhammed, zamânının büyük âlimlerinden idi. Ebû Hatem bin Hibbân'dan çok hadîs-i
şerîf dinledi. İlim ve edeb sâhibi bir zât idi. Nazım ve nesir hâlinde yazılmış
pekçok şiirleri vardır. Hayâtı hakkında fazla bir bilgi yoktur.
Talebelerine
sohbetlerinde sık sık şöyle buyururdu:
"Kim kendi
bozuk hâlini düzeltirse, kendini, çekemiyenlere fırsat vermemiş olur.
Büyüklerin
huzûrundaki edepsizlik ve dostların arasında onları aşağı görmek ne büyük
cehâlettir.
Kişide îmân,
ihlâs ve pişmanlık bulunursa, Allahü teâlâ onun bütün günâhlarını affeder.
Kişinin
dünyâ malını arttırmaya çalışması, kendisi için bir noksanlık ve onun kârı,
kazancı ise, hayır olmayıp hüsrandır."
Ali bin
Muhammed, bir vâzında şöyle nasîhat etti:
Ey
insanoğlu! Allahü teâlânın emirlerini hatırından çıkarma ve bütün âzâlarını
O'nun yolunda kullan. Elin ayağın, gözün kulağın, itâattan çıkarsa; tekrar
Allahü teâlânın ve O'nun Peygamberinin buyurduklarını onlara öğret ve yaptırmaya
çalış.
Ey
insanoğlu! Körpe ve tâze olan şu gençliğinle gururlanma. Her şeye gücünün
yetmesi, seni aldatmasın. Senden önce, gençlerin pekçoğu saçı sakalı ağarmadan
bu dünyâyı terk etti. Genç ve tâze bir fidanken göçüp gittiler. Farzet ki
gençlik, sâhibine bir takım özür olacak şeyler gösterir. İhtiyarın özrü yoktur.
Onun ileri sürdüğü şeyler, şeytanın eğlencesi olacak şeylerden başkası değildir.
Ey sonu
harâb olacak olan bir evi tamir etmeye çalışan kişi! Allahü teâlâya yemin olsun
ki, bu çalışma; harâb olacak ömür için tâmirden başka bir şey değil de nedir?
Ey aklını,
fikrini, gönlünü, mal-mülk toplamaya vermiş kişi! Böyle yapma, bu işlerden geri
dur. Zîrâ mal-mülk sevincinin netîcesi, hüzün ve kederdir. Ağlayıp, sızlamaktır.
Onunla birlikte olmak, insanı Allahü teâlâya ibâdet etmekten uzaklaştırır.
Ey
insanoğlu! İnsanların kalblerini kazanmayı, hoşnûd ve râzı etmeyi isteyerek,
herkese iyilik et. İyilikten ayrılma. Bu yolda insanlara hizmetin devamlı olsun.
Çünkü insan, iyiliğin kölesidir. Sana bir sıkıntı ve zarar gelirse, sen bunu
yapanlara karşı gücün yettiğinde affedici ol ve hatâları görme!
Ey şu anda
sevinç içerisinde olan insanoğlu! Sen gaflet uykusunda yatıyorsun. Sevinç ve
neşeni devamlı kalıcı sanma. Bu rüyâ, şimdi sana neşe ve sürûr veren bir
zamandır. Sana cezâ, üzüntü ve sıkıntı veren zaman ise, uyanınca gelecektir.
KAYNAKLAR
1)
Tabakât-üş-Şâfiiyye; c.5, s.293
2) El-Bidâye
ven-Nihâye; c.11, s.345
3)
Şezerât-üz-Zeheb; c.3, s.159
4)
Miftâh-üs-Se'âde; c.1, s.229
5)
Vefeyât-ül-A'yân; c.3, s.376
6)
İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.4, s.334
|
